اجرت ساخت طلا کاهش می‌یابد

به گزارش ایران اکونومیست،این چنین است که مردم این روزها از بروز چالش های مختلف در بازار طلا و جواهر می نالند. این چالش ها گستره وسیعی از صدور فاکتور مخدوش، ارائه طلا یا سنگ قیمتی با عیار کمتر از نصاب قانونی، محاسبه غیرواقعی پول طلا و بخصوص ساخت آن را دربرمی گیرد. محمد کشتی آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر در برابر این پرسش های متنوع مردمی، وعده هایی برای حل این مشکلات می دهد؛ از شفاف شدن فاکتورهای صادره طلافروشان تا برنامه هایی به منظور کاهش اجرت ساخت در سر جمع هزینه طلا و جواهر. با این حال این مقام صنفی از بروز یک مشکل جدید در بازار طلا و جواهر خبر می دهد و آن را تهدیدی برای صنعت داخلی می داند؛ واردات گسترده و رواج نگران کننده بدلیجات به جای طلا.

همزمان با نزدیک شدن به عید نوروز، خیلی از مردم در فکر خرید طلاجات یا تعویض آنها هستند الان وضع بازار طلا از این حیث چگونه است؟

در شرایط اقتصادی خوب که بازار رونق داشته باشد، طبیعی است که جریان حیاتی اقتصاد ـ که همان پول است ـ همه جا جریان دارد و می تواند افراد را به منافع برساند. در حال حاضر با توجه به شرایط کشور اقتصاد در شرایط رکود به سر می برد و ما این رکود را بخصوص در بخش طلا، جواهر و سکه کاملا می بینیم. علتش هم این است که همین امسال، کسانی که طلا و سکه خریده بودند، بین 35 تا 38 درصد زیان دیدند و طبیعی است که آن انگیزه و شادابی را برای خرید طلا ندارند. خرید سکه و طلا در سال 91 تبدیل به موضوعی فراگیر شده بود، به طوری که همه آحاد مردم توجه ویژه ای به خرید طلا و سکه نشان دادند و سرمایه شان را تبدیل به طلا و سکه کردند تا از تورم درامان بمانند اما بعد از انتخابات 24 خرداد ـ که قیمت ارز تثبیت شد ـ شرایط اقتصادی و سیاسی کشور بهبود یافت و ارزش پول ملی بالا رفت و این مساله باعث شد قیمت ارز کاهش پیدا کند و قیمت ارز که کاهش پیدا کرد، قیمت سکه هم کاهش یافت. جالب اینجاست که همزمان با این موضوع قیمت جهانی طلا هم رو به کاهش گذاشت و در طول همین هشت، نه ماهی که گذشت، قیمت طلا و سکه 38 درصد در کشور کاهش پیدا کرده است. لذا الان کسی تمایلی به خرید طلا و سکه، مگر در مواردی که خاص یا مورد نیاز است، استقبال نشان نمی دهد.

پس فرارسیدن نوروز هم نتوانست رونق را به بازار طلا وسکه برگرداند.

نه. ببینید ما ماه ربیع الاول را پشت سرگذاشته و وارد ماه ربیع الثانی شده ایم، اما باز هم بازار تکان نخورده است. قبل از آن محرم و صفر بود. محرم و صفر معمولا تقاضا در بازار سکه و طلا کاهش پیدا می کند، اما پیش بینی می شد بعد از محرم و صفر یعنی با فرارسیدن ربیع الاول و ربیع الثانی ـ که از نظر ما مسلمانان ماه های شادی است و خیلی از مراسم یا مناسبت های مذهبی در این ماه ها وجود دارد ـبازار سکه و طلا حرکت کند. مزید بر این مواردی که ذکر کردم، نزدیک شدن به پایان سال و نوروز هم باعث می شد، فکر کنیم بازار رونق می گیرد در حالی می بینیم که متاسفانه این رونق به بازار طلا و سکه ـ با توجه به آسیب هایی که از سال 91 به دلیل نوسانات قیمت طلا و افزایش بی رویه و بعد کاهش یکباره قیمت طلا وارد آمده ـ بازنگشته و در حال حاضر هم کسی تمایل به خرید طلا و سکه به آن شکلی که در قدیم بود، ندارد.

بازار طلای ساخته شده و کهنه هم همین ماجرا را دارد؟

طلای ساخته شده را قبلا مردم به عنوان زینت می خریدند اما الان چون قیمت طلا زیاد است، یعنی قیمت تمام شده آن به دلیل اجرت بالا زیاد تمام می شود، اگر کسی بخواهد طلا بخرد باید هزینه زیادی بپردازد. در نتیجه متاسفانه مردم تمایل به خرید طلایشان کم می شود و بیشتر به سمت بدلیجات و زیورآلات بدلی می روند. این ماجرا درباره طلای دست دوم بیشتر مشهود است چراکه حتی تعویض طلا هزینه زیادی دربردارد و خیلی ها ترجیح می دهند این هزینه را نپردازند. در نتیجه این بازار هم رونق ندارد. این را هم بگویم که خطر ورود بیش از حد زیورآلات بدلی از آن خطراتی است که از نظر اقتصادی متوجه کشور است. الان غیر از بحث فرهنگی متاسفانه این مساله دارد کل صنعت طلا و جواهر را با چالش جدی مواجه می کند یعنی صنعت قدیمی و باستانی ایرانی به نام صنعت طلا و جواهر در حال رکود است. البته بحث رکود در بخش ها و اصناف دیگر هم وجود دارد، اما این رکود، صنعت طلا و جواهر را بیش از جاهای دیگر تهدید می کند، چرا که معلوم نیست بدلیجات چه بلایی بر سر این صنعت بیاورد.

الان دستمزد ساخت طلا در هرگرم چقدر است؟

دستمزد ساخت طلا حداقل هر گرم هزار تومان تا 25 یا 30 هزار تومان است که بستگی به مورد ساخت دارد. بدیهی است دستمزد کارهای خاص بالاتر است، ولی مزد ساخت کارهای معمولی طلا یا جواهر ـ که الان در بازار به فروش می رسد ـ بین 5 تا 20 هزار تومان است.

فکر نمی کنید، کاستن از اجرت ساخت طلا و کاهش قیمت تمام شده، رونق را به بازار طلا برگرداند؟ اگر صنعت طلا و جواهر در خطر است، طبیعی است که خود اصناف برای نجات آن پیشقدم شوند.

اتفاقا افراد مسئول صنف و بزرگان آن به این فکر افتادند که اجرت ساخت طلا را پایین بیاورند تا قیمت تمام شده طلا کمتر و تمایل مردم به خرید طلا بیشتر بشود. راه های متعددی برای نیل به این هدف وجود دارد که با استفاده از آن می توان اجرت ساخت طلا را کاهش داد. یکی از مهم ترین راه ها ایجاد شهرک های طلاسازی است. وقتی شهرک یا مجتمع صنعتی طلا ساخته بشود، استفاده از ماشین آلات و ابزارآلات مشترک در این مجتمع های صنعتی، باعث خواهد شد هزینه تولید کاهش پیدا کند و همزمان کمیت و مقدار تولید هم بالا برود. وقتی تولید افزایش پیدا کرد، طبیعی است که هزینه ها سرشکن می شود و کاهش می یابد و باعث خواهد شد قیمت تمام شده طلا کم بشود. به همین دلیل بزرگان صنف طلا و جواهر به فکر افتادند از طریق ایجاد شهرک صنعتی توسط خود افراد صنفی هزینه های ساخت طلا را کاهش بدهند و این در دستور کار صنف است یعنی چه در اتحادیه کشوری و چه در اتحادیه های مراکز استان ها می دانند که ایجاد چنین شهرک هایی باعث خواهد شد هزینه تولید کاهش یابد و به دنبال این موضوع هستند.

برنامه اجرایی این کار آغاز شده است؟

بله، الان چند شهرک در سطح کشور در اصفهان، سمنان و تهران و یک شهرک طلا هم در استان خراسان رضوی درحال ساخت است.

در هر صورت ایجاد این شهرک ها و تجمیع واحدهای طلاسازی به صورت متمرکز در مناطق مختلف کشور باعث خواهد شد هزینه ساخت یا هزینه تمام شده طلا کاهش پیدا کند. البته بحث فرهنگی را هم در دستور کارمان داریم که مردم را ترغیب و تشویق به خرید طلا بکنیم. مواردی که الان ذکر می کنم، از آن مواردی است که دارد به کشور آسیب وارد می کند. ورود زیورآلات بدلی از کشورهای مختلف از نظر مسائل بهداشتی و امراض پوستی چالش برانگیز است یعنی بدلیجات خیلی به پوست آسیب وارد می کند، ضمن این که قیمت های بالایی دارند و از همه مهم تر این که پولی که بابت اینها پرداخت می شود، قابل بازگشت نیست و اگر روزی فرد به پول نیاز پیدا کند، نمی تواند آن را به پول تبدیل کند و باید اینها را بیندازد دور در حالی که طلا هم به عنوان زیور و هم به عنوان پشتوانه می تواند سرمایه دائمی باشد و فرد می تواند در مواقع لزوم طلا را بفروشد. بنابراین پیشنهاد می شود به جای خرید زیورآلات بدلی ـ که پولش به جیب کشورهای دیگر ریخته می شود ـ مردم را تشویق و ترغیب به خرید طلا و زیورآلات داخل کشور بکنیم. البته ما چند سال پیش این کار را درباره نقره انجام دادیم که خوشبختانه خوب جواب داده و صنعت نقره کشور رو به پیشرفت است. مخصوصا ظروف نقره وآینه و شمعدان در کشور با استقبال خوبی از سوی زوج های جوان مواجه شده است. در حالی که قبلا زوج ها آینه و شمعدان برنز یا جنس های بی ارزش را که وارداتی بود، برای ازدواج می خریدند اما ما با کار فرهنگی مردم را تشویق کردیم به جای این که پول خود را دور بریزند و آینه و شمعدان وارداتی و بدلی بخرند، نقره بخرند که اگر هم زمانی پول نیاز داشتند، بتوانند با فروش آن نیازشان را برطرف بکنند.

صنف طلا یک صنف مردمی است و با مردم خیلی ارتباط دارد. با این حال مردم از صنف شما گلایه هایی دارند. یکی از گلایه ها بحث عیار طلاست. موضوع این است که برخی شهروندان می گویند طلا یا سنگ قیمتی که با آنها عرضه می شود عیار لازم را ندارد و بعد موقع فروش به مشکل برمی خورند. نظرشما در این باره چیست؟

نه این طور نیست، عیار را مردم نمی توانند تشخیص دهند. عیار طلا و جواهر را ارگان های مختلف کنترل می کنند. سازمان ملی استاندارد به طور مرتب واحدهای طلاسازی و طلافروشی را مورد بازرسی قرار می دهد. از همه مهم تر تمام تولیدکنندگان طلای داخل کشور دارای کد رهگیری و کد شناسایی هستند. بنابراین نظارت برعیار طلا و جواهر یک بحث دائمی است و تشخیص این عیارها را سازمان ملی استاندارد و بازرسان اتحادیه ها تحت کنترل دارند. مردم از این نظر خیالشان راحت باشد. بحث دیگر، بحث سنگ های قیمتی است. در این باره بارها و بارها اعلام کرده ایم که تمام اتحادیه ها حاضرند به شکایات مردم در این خصوص رسیدگی کنند ولی بحث سنگ های قیمتی، بحث کاملا تخصصی است و مردم اگر می خواهند جواهر بخرند باید به واحدی مراجعه کنند که جواز کسب داشته باشد و از همه مهم تر مورد اعتماد و وثوقشان باشد. البته تنها راهی که می شود ما این اطمینان را به جامعه بدهیم این است که مردم را آموزش بدهیم یعنی آموزش اولیه خرید طلا و جواهر به آنان ارائه شود. اگر این آموزش فراگیر بشود، مردم بینش و اطلاعات پیدا می کنند و با توجه به این اطلاعات و بینشی که دارند، خیالشان از خرید کاملا راحت خواهد بود. البته من این اطمینان را به آنها می دهم که از صنف طلا و جواهر مطمئن باشند، ولی به خاطر این که شک آنها برطرف بشود، باید اطلاعاتشان را قوی بکنند.

در خرید جواهرات و سنگ های قیمتی چه نکاتی باید مد نظرشان باشد؟

دربحث جواهرات با توجه به این که قیمت بالایی دارد در درجه اول باید به متخصص مراجعه کنند. توجه داشته باشید جواهرفروشی با طلافروشی کاملا متفاوت است و از همه مهم تر این که باید از جواهرفروشی خرید بکنند که مورد اطمینانشان باشد یا به تخصصش اعتماد داشته باشند. نکته مهم دیگر داشتن جواز کسب در رسته جواهرفروشی است یعنی اتحادیه ها وقتی می خواهند جواز صادر کنند برای واحدی که کارش طلافروشی است، می نویسند در رسته طلافروشی و این واحد صرفا می تواند در همان رسته کار کند یا وقتی می نویسند سکه فروشی باید در همان بخش فعالیت کند. دربحث جواهرفروشی هم نوشته اند جواهرفروشی و طبق قانون اتحادیه هر کسی بخواهد جواهر بفروشد باید یک فرد متخصص و تحصیلکرده گوهرشناسی در آن واحد صنفی مستقر باشد. این الزام، مصوبه اتحادیه است و رعایت آن برای همه اعضای این بخش الزامی است. لذا اگر مردم برای خرید جواهر به طلافروشی مراجعه کنند، روشن است که امکان آسیب خوردنشان افزایش می یابد.

بحث متنوع سازی و کاهش عیار طلای رسمی کشور به کجا رسید؟

این بحث را برای تحقیق به جهاد دانشگاهی سپردیم و یک تحقیق علمی صورت گرفت که هزار نفر مورد پرسش قرار گرفتند. از این هزار نفر در تهران 500 نفر جزو افراد صنفی بودند و 500 نفر مصرف کننده، با تنوع سن، تحصیلات و ساکن مناطق بیست و دوگانه تهران یعنی نمونه گیری بسیار دقیق بود. این هزار نفر مورد پرسش و سوال قرار گرفتند. در شهرستان ها هم همین جامعه آماری از سوی سازمان حمایت از مصرف کننده و مراکز آمار استان ها مورد تحقیق و پرسش قرار گرفت. نتیجه این تحقیقات به تهران منتقل و در جلسه ای با حضور سازمان ملی استاندارد این موارد مطرح شد. به طور کلی 80 درصد مردم و 80 درصد افراد صنفی مخالف این مساله بودند. در نتیجه متنوع سازی عیار طلا و کاهش آن مثلا به کمتر از 18منتفی و از دستورکار خارج شد.

علت مخالفت ها چه بود؟ بحث فرهنگی بود؟

بله، تا حدود زیادی بحث فرهنگی بود و به نگرش مردم ما و نگرش سرمایه ای بودن طلا برمی گشت. در کشور ما با توجه به همان بحث فرهنگی، بیشتر مردم اعتقادشان بر این است که چون طلا را سرمایه می دانند، نمی توانند با کاهش عیار آن کنار بیایند. البته درست است که بسیاری طلا را به عنوان زینت می خرند، ولی بحث پشتوانه بودنش همیشه و به طور قوی و موثر در خانواده ها مطرح است. مردم در این تحقیق می گفتند چون ما می خواهیم طلا بخریم و روزی آن را تبدیل به پول بکنیم باید از تبدیلش به پول مطمئن باشیم. بنابراین هر چه طلا دارای ارزش بیشتری باشد ما بیشتر دوست داریم. عامل دیگر بحث مسائل فیزیکی و ظاهری طلا بود. در بحث فرهنگی در خیلی از مناطق کشور، یعنی بیش از نیمی از کشور طلای 18 عیار را قبول ندارند و می گویند طلای 20 عیار و 22 عیار قبول است. به طور دقیق تر در مناطق جنوبی و مناطق مرکزی کشور ما، طلای 18 عیار را قبول ندارند و می گویند عیار آن کم است. مثلا در خوزستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، ایلام و استان های مشابه، بیشتر تمایل مردم به خرید طلا با عیار بالاتر است. در مناطق مرکزی کشور هم البته طلای 18 عیار را بیشتر قبول دارند و رنگش را می پسندند. در مناطق شمالی کشور هم به دلیل وجود رطوبت اگر طلا عیارش کم باشد، سیاه می شود و شکل ظاهری اش را از دست می دهد. لذا طلا با عیار بالا رواج بیشتری دارد.

یکی از سوالاتی که برای خیلی از مردم مطرح است، چشم انداز قیمت طلا و بازار طلا در سال آینده است. صرف نظر از پیش بینی های اقتصادی وسیاسی که بالا و پایین دارد، چشم انداز بازار و قیمت طلا در سال آینده از دیدگاه شما چیست؟

یکی از علت های اصلی رشد یکباره قیمت طلا در دنیا، بحران و رکود اقتصادی بود که از سال 2008 در آمریکا شروع شد و موج این رکود و بحران در سال های بعد از 2008 تا اواسط سال 2011 به همه کشورهای جهان گسترش پیدا کرد. از سال 2011 به بعد در خیلی از کشورهای اروپایی ما این رکود را می دیدیم، در کشورهایی مثل ایرلند، ایتالیا و اسپانیا اما از اواسط سال 2009 این رکود اقتصادی کم کم تبدیل به رونق اقتصادی شد. طبیعی است که بعد از هر دوران رکود یک دوران رونق وجود دارد و بعد از برون رفت از رکود اقتصادی، اقتصاد دنیا رو به رونق رفت و نشانه های آن را کاملا داریم می بینیم. به همین دلیل قیمت طلا بعد که از آن سال تقریبا اوج گرفته بود، از سال 2011 به بعد رو به کاهش گذاشت و در حالی که اوایل سال 2013 قیمت هر اونس طلا 1300 دلار بود، در پایان سال 2013 با 25 درصد کاهش به قیمت 1250 دلار رسید. الان هم چهار پنج ماهی است که قیمت طلا در بازارهای جهانی تقریبا روال ثابتی را می گذراند و نوسان حداکثر سه درصدی دارد. با این اوصاف پیش بینی می شود در همین سال 2014 و 1393 خورشیدی خودمان، قیمت طلا در همین حدود نوسان داشته باشد و اتفاق خاصی مثل افزایش یکباره یا کاهش یکباره را در قیمت طلا نبینیم و نوسان حداکثر سه چهار درصدی را شاهد باشیم. اکثر اقتصاددان ها هم پیش بینی کردند روال قیمت طلا در همین سطح با چند درصد تناوبی که عرض کردم، وجود داشته باشد.

برای ورود به بازار طلا در سال 93 توصیه خاصی به مردم دارید؟

تنها توصیه ای که دارم این است که به رونق در تمام بخش های صنعتی و تولیدی کشور از جمله صنعت طلا و جواهر کمک بکنند. بهترین کمکی که مردم می توانند به صنعت ما بکنند، استفاده از محصولات و تولیدات طلای داخلی کشور است. اگر این برنامه را در دستور کارشان قرار بدهند، طبیعی است این صنعت از وضع خطرناکی که در کمینش است، رهایی می یابد.

جام جم آنلاین