به گزارش ایران اکونومیست، مراسم بزرگداشت حکیم فردوسی، روز پاسداشت زبان فارسی و حکیم عمر خیام توسط مرکز مطالعات فارسی دانشگاه بلگراد و با حمایت و مشارکت رایزنی فرهنگی و نمایندگی بنیاد سعدی در صربستان در کتابخانه شهر بلگراد برگزار شد.
در این برنامه که با حضور رشید حسن‌پور، سفیر جمهوری اسلامی ایران در صربستان، امیر پورپزشک، رایزن فرهنگی و تعداد زیادی از دانشجویان زبان فارسی در دانشگاه بلگراد و علاقه‌مندان به زبان و ادب فارسی برگزار شد، در دو بخش اختصاصی زندگی و آثار این دو شاعر پرآوازه ایرانی معرفی شد.
رشید حسن‌پور، سفیر ایران در سخنان خود، فردوسی را شاعری بزرگ با پیام‌های جهانی برای تمامی اعصار و اقوام و ملل دانست که نه تنها افتخار زبان و ادب فارسی است، بلکه رسالتی جهانی را به شایستگی در کتاب شاهنامه به‌جا آورده است. او گفت: موضوع وطن‌دوستی در نگاه این شاعر بزرگ، به معنای نژادپرستی نیست، بلکه نگاه متعالی به حفظ ارزش‌های فرهنگی و میهنی و تلاش برای رشد و آبادانی است.
او با اشاره به بخش‌های اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی در شاهنامه، توجه به شکل‌گیری شخصیت‌ها و داستان‌های آن را متذکر شد و برخی از آن‌ها را نماد استقامت، صبر، خردورزی و دوراندیشی دانست و تصریح کرد: همچنان که فردوسی شاهنامه را به‌وجود آورد، شاهنامه نیز او را برای همیشه تاریخ ماندگار کرد.
سعید صفری، استاد زبان فارسی دانشگاه بلگراد ضمن یادآوری مناسبت‌های این نشست، توجه حاضران را به موضوع زبان فارسی جلب و اظهار کرد: آیا شما می‌توانید متون، کتاب‌ها، اشعار و نثر هزار سال پیش زبان خود را بخوانید و بفهمید؟ شاید کمتر زبانی را در دنیا بیابید که گویش‌وران آن، به منابع و متون ۱۰ قرن پیش مراجعه کنند و به خوبی آن را بخوانند و بفهمند. در این میان، زبان فارسی یک استثناست! امروز گویش‌ور زبان فارسی و یا کسی که زبان فارسی را آموخته، می‌تواند کتاب «شاهنامه» حکیم فردوسی، یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبی ایران و جهان، را که مربوط به ۱۰ قرن پیش است، ورق بزند، شعرهای حماسی و داستان‌های جذاب آن را بخواند و از آن‌ها لذت ببرد! حتی به فرهنگ لغت هم نیاز چندانی ندارد. حال آن‌که برای بیشتر زبان‌ها، دسترسی مستقیم و بدون واسطه به متون قدیمی، بسیار سخت و دشوار است و این جذابیتی بی‌نظیر برای زبان فارسی محسوب می‌شود.
الکساندر دراگوویچ، مترجم داستان رستم و سهراب، سخنران دیگر این برنامه بود که با موضوع بررسی تطبیقی اسطوره‌ها و حماسه‌های صربی و ایرانی به این موضوع پرداخت؛ او با اشاره به شکل‌گیری اسطوره‌های ایرانی، تاثیر آن بر شکل‌گیری سایر اسطوره‌های ملل و فرهنگ‌های گوناگون را متذکر شد و سپس با مقایسه دو نماد حماسی از اسطوره‌های دو ملت، شخصیت مارکو کرالیه ویچ، از اسطوره‌های صرب و رستم در شاهنامه را مقایسه کرد و برخی از شباهت‌ها و تفاوت‌های آن را بیان کرد.
در ادامه برنامه، سخنرانی روح‌الله هادی، استاد زبان فارسی دانشگاه تهران که به صورت پیام تصویری با زیرنویس صربی تهیه شده بود، پخش شد؛ هادی در سخنان خود، موضوع خردورزی و عدل و داد را دو نکته مهم شاهنامه دانست و اظهار کرد: شاید هیچ کتابی و هیچ شاعر حماسه‌پردازی همانند فردوسی حتی با شخصیت‌های اصلی داستان‌های خود به عدل و داد رفتار نکرده است، طوری که می‌بینیم، حتی برای بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شخصیت شاهنامه، رستم، این عدالت اجرا می‌شود و در دو نوبتی که رستم به نادرستی موضوعی را بیان می‌کند، عقوبت آن گفتار و رفتار نادرست، دامن‌گیر او می‌شود.
در ادامه، سه نفر از دانشجویان زبان فارسی دانشگاه بلگراد، خانم‌ها یولیانا یوجنیج، لوبیتسا ترزین و آقای دانین ویچنین، با ارائه مقالاتی درباره شاهنامه، روایت رستم و سهراب و داستان رستم و اسفندیار را برای حاضران بیان کردند.
در پنل حکیم خیام، ابتدا خانم یوانا میلووانوویچ، دانشجوی زبان فارسی و مدیر مرکز دانش‌آموختگان دانشگاه بلگراد به معرفی خیام و آثار او پرداخت و در ادامه خانم ژانا هاکوپچیان، مترجم رباعیات خیام، قطعاتی از خیام را خواند که مورد استقبال قرار گرفت.
در پایان برنامه، امیر پورپزشک، رایزن فرهنگی ضمن تشکر از حضور پرتعداد حاضران و علاقه‌مندان به زبان فارسی در این برنامه، به سابقه طولانی آموزش زبان فارسی در صربستان اشاره و اظهار کرد: در طی چند دهه گذشته مدرسان و استادان زیادی با رایزنی فرهنگی همکاری کرده تا آموزش زبان و فرهنگ ایران در این کشور جریان و رونق داشته باشد، از این رو، به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی با ارائه لوح سپاس از زحمات این استادان قدردانی می‌شود. سپس تقدیرنامه‌های استادان و مدرسان زبان فارسی توسط سفیر و رایزن فرهنگی کشورمان به ۱۰ نفر از مدرسان تقدیم شد.
براساس این خبر، نشریه الکترونیکی ویژه فردوسی در ۶۰ صفحه با حمایت رایزنی فرهنگی توسط مرکز مطالعات فارسی دانشگاه بلگراد تهیه و ضمن بارگذاری در سایت، برای دانشجویان زبان فارسی، ایرانیان مقیم و سایر مرتبطین ارسال شد. (https://www.iran.rs/wp-content/uploads/flipbook/16/book.html)
همچنین، شبکه تلویزیونی سراسری RTS ضمن مصاحبه با رایزن فرهنگی و صفری، استاد زبان فارسی و مدیر مرکز مطالعات فارسی در دانشگاه بلگراد گزارشی از این برنامه پخش کرد. در این مصاحبه، پورپزشک با اشاره به فعالیت‌های رایزنی گفت: هدف مهم معرفی و شناساندن ایران و فرهنگ و هنر و ادبیات فارسی و تقویت پیوندهای فرهنگی است و در این مسیر معرفی شخصیت‌های ادبی ایران از اهمیت خاصی برخوردار است.
او افزود: فردوسی و اثر او شاهنامه ستون اصلی بنای باشکوه فرهنگ و هویت ایران و زبان و ادبیات فارسی است و خیام نیز نه تنها شاعر بلکه از برجسته‌ترین دانشمندان ریاضی و نجوم به‌شمار می‌رود. پورپزشک ابراز امیدواری کرد این نشست‌های ادبی به‌صورت تطبیقی برای شناخت هر چه بیشتر میراث ادبی دو کشور بیش از پیش برگزار شود.
