به گزارش ایزان اکونومیست، هنر هفتم آنقدر مهم است که اگر بخواهیم ردپای تصویر زندگیمان را در ذهن جمعی افراد نسل حاضر پیدا کنیم فیلم‌های مورد علاقه‌شان را می‌پرسیم. نسلی که تجربه دیداری پدارنشان و فیلم‌های آن زمان مثل دیده‌بان و عقاب‌ها را نمی‌پسندد و سیری در ژانرهای گوناگون داخلی و خارجی دارد.
این نسل جدید و شهروندان تازه‌وارد دنیای هنر که خیلی جاها را ندیده و نرفته مثلا از سیستان و بلوچستان چه می‌داند؟ برای صحبت در مورد این استان اگر کتابی خوانده باشد که خوشبینانه‌ترین حالت ممکن است صحبت‌ها به واقعیت نزدیک است؛ اما اگر نخوانده باشد چی؟
اگر کتابی نخوانده باشد مستندهای تلویزیونی، سریال‌های نمایشی و فیلم‌های سینمایی در گوشه ذهنش قطعا به او کمک می‌کند و دستش را می‌گیرد تا چند کلمه‌ای حرف بزند. اما این که چه حرف‌هایی بزند مهم است؟
حرف‌هایی که زده می‌شود چه تصویری در ذهن مخاطبش ایجاد می‌کند او سیستان و بلوچستان را چگونه دیده و پازل‌های ذهنی‌اش چگونه چیده شده است؛ روایتی که گفته از فیلم"شبی که ماه کامل شد" برمی‌آید یا " شعله‌ور" یا اینکه اخبار آن روزها از جنایات عبدالمالک ریگی در دهه ۸۰ را دنبال کرده است.
یک تصویر
به اعتقاد مردم سیستان و بلوچستان تصویرهای رسانه‌ای از این استان چه در قالب فیلم یا سایر موارد، نمایانگر خوبی برای این استان نبوده‌اند و در خیلی از این آثار وجهی از خشونت، شرارت، قاچاق و محرومیت نشان داده می‌شود که تصویر درستی نیست. خیلی از ساکنان زاهدان و حتی چابهار که مسافران زیادی از استان‌های گوناگون دارند از برخوردهای اولیه متفاوت با خود می‌گویند رفتارهایی که قطعا سایر ظرفیت‌های این استان را نادیده می‌گیرد.
ماهو ریگی جوان دهه هفتادی بلوچ که خود را دانشجو معرفی کرد، از تصویری که رسانه‌ها به ویژه سینما از سیستان و بلوچستان ساخته، گفت: من دانشجوی یکی از دانشگاهای تهرانم ترم های اول همکلاسی‌هایم فکر می‌کردند با عبدالمالک ریگی نسبت دارم و همه شهر و هم استانی های ما را با خرابکاری‌های این آدم می‌شناختند.
او ادامه داد: متاسفانه خیلی‌ها تصور می‌کنند سیستان و بلوچستان یک استان خشک و ناامن است که کسی جرات نمی‌کند به آن سفری داشته باشد و هر چه قدر ما سعی کنیم دیگران قانع شوند موفق نیستیم.
عبدالوهاب بارکزائی هم یک جوان کاسب است او هم دل خوشی از این تصویرهای رسانه‌ای نداشت و گفت: ما استان پُر ظرفیتی داریم اما نمی‌دانم چرا وقتی می‌خواهند از اینجا فیلمی بسازند سراغ موضوعاتی می‌روند که ذهنیت مردم را نسبت به ما خراب می‌کند.
سورنا گمشادزهی هم جوان نسل سومی دیگری از اهالی سیستان و بلوچستان است که فیلم‌های ساخته شده از استان را در سال‌های پیش مثبت نمی‌دانست و گفت: این استان مشاهیر و شاخص‌های فرهنگی زیادی دارد که می‌توان برای ساخت فیلم به آن‌ها تکیه داشت و صرف پرداختن به یکسری موضوعات خاص که تنها در این استان عمومیت ندارد از منطقه ما چهره خوبی منتقل نمی‌کند.
ظرفیت‌های نشان داده نشده
اینکه تصویر رسانه‌ای از سیستان و بلوچستان در فیلم‌ها و سایر قالب‌های نمایشی بر نقطه ضعف‌ها تاکید داشته موضوعی است که متولیان فرهنگ و هنر این استان هم به آن اذعان دارند، مثلا همین چند روز پیش در یک نشست فرهنگی که مسوولان حضور داشتند، مدیرکل صدا و سیمای مرکز سیستان و بلوچستان با تایید این موضوع اظهار کرد: به عنوان شخصی که نگاه فرهنگی و رسانه‌ای دارد اعتقاد دارم یکی از اساسی‌ترین مسائل استان یعنی فیلم و مباحث فرهنگی بر زمین مانده که بایستی فعالیت جدی در این عرصه اتفاق بیافتد.
در همان نشست فرهنگی محمود کردستانی با اشاره به اینکه بیشترین نیاز سیستان و بلوچستان به کارهای رسانه‌ای و سینمایی است توضیح داد: معرفی ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و فرهنگ غنی این استان نیازمند سینما و رسانه است.
این حرف‌های مدیر رسانه ملی در سیستان و بلوچستان و تاکید بر زمین ماندن موضوعات فرهنگی نشان از توجه کم رنگ به این حوزه از سوی مسوولان استانی و کشوری در گذشته بوده توجهی که طی چند سال اخیر سعی بر جبران آن شده است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان به مشکلاتی که در عرصه تولیدات سینمایی، رسانه‌ای و سریال‌ها هم قبل و هم بعد از انقلاب اسلامی بود و تصویر نامناسبی از استان در فضای عمومی کشور ارائه شده اشاره کرد و گفت: طی سه سال قبل مقرر شد کاری در حمایت از تولیدات سینمایی انجام و بخشی از وضعیت فرهنگ استان و ظرفیت‌های خوبی که در منطقه وجود دارد بیان و مطرح شود.
بنیاد توسعه فرهنگ و هنر به کمک می‌آید
آن کاری که برای حمایت از تولیدات سینمایی و بیان ظرفیت‌های این استان مطرح شد ایجاد" بنیاد توسعه فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان "بود بنیادی که در اساسنامه‌اش قصد داشت با هدف کلی آثار بهتری برای معرفی این استان تولید و از هنرمندان بومی که نسبت به دغدغه‌های استان شناخت دارند حمایت کند.
کمک به توسعه فرهنگی و هنری استان، ارائه نگرش‌ها و تصویر واقعی از استان در مسائل مختلف، سرمایه‌گذاری اختصاصی و مشارکتی در تولیدات فرهنگی، هنری و سینمایی بزرگ و فراگیر، حمایت از بازارها و چهارسوهای فرهنگی و هنری با هدف حمایت از تولید و عرضه آثار فرهنگی و هنری در خصوص اقتصاد مقاومتی، سرمایه‌گذاری و مشارکت در طرح‌های فرهنگی و هنری با محوریت تقویت انسجام ملی و وحدت اسلامی و توجه به خرده فرهنگ‌های استان، حمایت و کمک به تهیه و تولید فیلم‌های سینمایی با موضوعات فرهنگی، تاریخی و اجتماعی استان در قالب اعطای تسهیلات و کمک‌های مادی و معنوی، برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ فرهنگی و هنری با رویکرد معرفی ظرفیت‌های فرهنگی و هنری در استان و تقویت کسب و کارهای فرهنگی در عرصه‌های استانی، منطقه‌ای و ملی و حمایت از حضور اصحاب هنر و سینما در جشنواره‌های فرهنگی و هنری، مجامع بین‌المللی و کشورهای همسایه جزییاتی بود که در اساسنامه بنیاد توسعه فرهنگ و هنر سیستان و بلوچستان به آن‌ها اشاره شده است.
بنیاد توسعه فرهنگ و هنر با نمایش تصویر واقعی از استان در بخش‌های مختلف در سطح ملی و منطقه‌ای سعی دارد بستر توسعه همه جانبه را رقم بزند این را استاندار سیستان و بلوچستان گفت و افزود: با حمایت استانداری، بخش خصوصی ، واحدهای صنعتی و معدنی و نهادهای عمومی با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و بنیاد توسعه فرهنگ و هنر استان، تولید آثار فاخر سینمایی با بهره‌گیری از توان نیروهای بومی رونق خواهد گرفت.
تغییر بازنمایی‌ها
سینماگران سیستان و بلوچستانی هم توانستند از ظرفیت" بنیاد توسعه فرهنگ و هنر" در این استان استفاده و آثاری خلق کنند که بتواند در جبران چهره ساخته شده در ذهن مردم موثر باشد.
«لیپار» یکی از نخستین ساخته‌ها سینمایی توسط سینماگران بومی سیستان و بلوچستان است. کارگردان این اثر هنری با اشاره به انگیزه ساختن فیلم گفت: ما به عنوان هنرمندان این استان در همه زمینه‌ها این دغدغه و ناراحتی را داشتیم که چرا تصویر منطقه سیاه و نامناسب به هموطنان و دنیا نشان داده شده است.
حسین ریگی افزود: برخی فیلم‌های سینمایی در معرفی چهره سیستان و بلوچستان بی‌مهری کرده‌اند بطوریکه در سال‌های گذشته هر فیلمی با موضوع موادمخدر و شرارت به این استان ربط داده می‌شد که از آن جمله جدال در تاسوکی، شعله‌ور، شبی که ماه کامل شد و ده‌ها فیلم دیگر است.
این کارگردان برجسته بومی فیلم لیپار را با نگاه به واقعیت‌های سیستان و بلوچستان دانست و در تشریح خط روایی قصه فیلمش ادامه داد: فیلم لیپار راجع به رویای یک پسربچه است که می‌خواهد به هند برود و بازیگر سینما شود ولی در انتها در شهر خودش ماندگار شده و تنها سینمای موجود چابهار را فعال و سرزمین خودش را به نوعی آباد می‌کند.
«فیلم لیپار″به تهیه کنندگی سعید خانی و محصول سال ۱۳۹۹ و در ژانر درام و اجتماعی ساخته شده است که بهناز جعفری،هومن برق‌نورد و مهران احمدی نیز در آن حضور دارند.»
خط قصه این فیلم نشان می‌دهد هم فیلمساز هم بنیاد توسعه فرهنگ و هنر و هم مسوولان این استان برای تغییر چهره بازنمایی شده سیستان و بلوچستان تلاش می‌کنند. تلاشی که خیلی از زمان شروعش نمی‌گذرد اما اگر همراه با سایر اجماع‌های رسانه‌ای ادامه داشته باشد تصویری بهتر از این استان در ذهن مردم کشورمان ایجاد می‌شود و صنعت سینما فواید فرهنگی و اقتصادی برای این منطقه خواهد داشت.
