آش فرشتگان قصاب، آتش ندیده بود!

به گزارش ایران اکونومیست:  سینمای مقاومت، ضد استکبار، دفاع مقدس، انقلابی، فاخر و... همه و همه نام هایی هستند، که به ندرت توانسته ایم در سینمای ایران حق آنها را ادا کنیم. نگاهی گذرا به ۳۰ سال و اندی گذشته، به خوبی به ما نشان می دهد که به جز تعداد معدودی، نتوانسته ایم فیلم های درجه یک چه به لحاظ قصه و مضمون و چه به لحاظ ساخت و تکنیک، به مردم جهان ارائه دهیم.

ابوالفضل سقاباشی، در سایت نیمروز نوشت:
آخرین فیلمی که از این نوع سینمای ایرانی ( البته با گفتمانی جهانی) دیده شد، فیلم فرشتگان قصاب است. فرشتگان قصاب نیز مانند دیگر فیلم های مشابه خود، هدفی ضد استکباری و ضد صهیونیستی را دنبال می کند که به خودی خود می بایست یکی از اصلی ترین اهداف سینمای ایران با رویکرد بین الملل باشد. فارغ از اهمیت پرداختن به این نوع سینما، می بایست به بررسی این مطلب پرداخت، که آثاری که در این حوزه ساخته می شوند، می توانند از پس ایده بزرگ خود برآیند یا خیر. فرشتگان قصاب، قصه ای در کشور افغانستان است، روایت قصاب های فرشته رویی که به سودای تجارت اعضای بدن کودکان افغانی، عملیات نظامی ترتیب می دهند. فرماندهانی که با تاجران کلیه و کبد و قرنیه و قلب، هم دست و همکارند. مردمی بی دفاع و مظلوم، خانه هایی خراب، جنگی بی توجیه، تیراندازی هایی ناجوانمردانه، کشته هایی بی گناه، سربازانی آمریکایی اما بدون انگیزه جنگ، یک زن جوان اسیر ارتش آمریکایی و یک مرد جوان بیتاب همسر اسیرش، و در انتها جوانی که با شهادت مظلومانه خود دل انسان را به درد می آورد. می بینید؟ همه مفاهیم را برای ساختن یک فیلم ضد استکباری جمع کرده ایم، و این جشنواره مفاهیم چه عالی به نظر میرسد! ایده، شاه کار است، و حقیقت، یک حقیقت واقعی و تکان دهنده است که بیننده را به سکوت وا می دارد. اما هنوز تا رسیدن به یک فیلم شاهکار فاصله بسیار است.

در متن تمامی این مفاهیم و ایده های ناب، یک قصه استوار را جا انداخته ایم. گویی تمام مایحتاج یک غذا را فراهم آورده ایم، اما آتش را فراموش کرده ایم. بی آتش دیگ را همزده ایم. صد البته رویکرد این سخن تضعیف این سینما نیست، بلکه اشاره به آن حقیقت آشکار می نمایم که باید ده ها مانند این فیلمنامه را ساخت تا فیلمسازان ما آرام آرام با ادبیات فیلمسازی جهانی و این سینمای بخصوص، خو بگیرند.

نقاط قوت فیلم فرشتگان قصاب را می توان در حرف تازه آن و حقایق غیر قابل انکار و تکان دهنده ای دانست که بیان می کند، اما همانطور که گفته آمد، یک فیلم از ایده، تا فیلمنامه، تا ساخت تا تدوین، ظرایف بسیار دارد تا فیلم شود. در هر یک از این مراحل تخصص های بسیاری نیاز است تا فیلم تبدیل به یک اثر جهانی و ماندگار گردد و در فیلم خوب فرشتگان قصاب به رغم زحمات بسیاری که کشیده شده است، در هر یک از این مراحل می توان مواردی را به عنوان نقاط ضعف نام برد.

فرشتگان قصاب فیلمی است که انتظار می رود به مقتضای حرف جهانی اش، بتواند با توده ها ارتباط برقرار کند، قاعدتا برای رسیدن به این نقطه می بایست روابط انسانی درون فیلم، تبدیل به یک درام بی بدیل شود، اما به علت ضعف کارکرد قصه، فرشتگان قصاب از به تصویر کشیدن یک رابطه انسانی موفق ناتوان می ماند. به دلیل همین مبنای نا استوار، فیلم از نظر احساسی و عاطفی ماندگاری ندارد و ما به رابطه ای میان زن و شوهر جوان نمی رسیم.

در پایان تنها یک حرف؛ در اهمیت بالای پرداختن به دفاع مقدس، مقاومت، استکبار ستیزی و ظلم ستیزی، هیچ شک و تردیدی نیست؛ آن چه هست آن است که باید مسیر حرکت به سمت سینمای متعالی و نورانی را هموار کنیم؛ مسیر مسیری است که مرارت های بسیار دارد و مشقت های فراوان، و همت های والا و عزم ها و ارده هایی شهدایی و جهادی می طلبد، و به صرف ساخت دو یا سه فیلم در این حوزه نمی بایست خسته شد؛ باید با مرارت ها و سختی ها دست و پنجه نرم کرد، :«در مسیر پیشرفت، خودشگفتی ممنوع، توقف ممنوع، غرور ممنوع؛ لذت جویی ممنوع!»