تحریم هایی که خاورمیانه را دوقطبی می کند

  به صفر رساندن صادرات نفت ایران، شعار پرطمطراق و وعده دهن پرکنی بود که «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا برای به دست آوردن دل جمهوریخواهان دوآتشه آمریکایی و جلب نظر لابی های صهیونیستی سر داد و حال مدت ها است اندر خم اجرایی سازی آن مانده است.
شریان صادراتی که بر اساس ادعای واشنگتن قرار بود از آبان ماه سال گذشته قطع شود، هنوز برقرار است و ناظران بر اساس شواهد عینی از شکست قریب الوقوع آمریکا در قطع صادرات نفت ایران سخن می گویند.
رییس جمهوری آمریکا ابتدای اردیبهشت ماه از عدم تمدید معافیت نفتی برای خریداران نفت ایران خبر داد و یک بار دیگر خود را در معرض آزمونی سخت و البته حیثیتی قرار داد.
از دید کارشناسان، قطع شریان صادرات نفت ایران، نه تنها به واسطه تبحر جمهوری اسلامی در دور زدن تحریم ها، بلکه به خاطر آسیب زدن به منافع خریداران نفت ایران، نانشدنی است و سماجت و اصرار ترامپ برای عملیاتی سازی آن، هزینه های زیادی را به آمریکا تحمیل خواهد کرد.
چنانکه بسیاری از مسوولان ایرانی تصریح داشته اند، صادرات نفت ایران هرگز به صفر نخواهد رسید. همچنین، «رویترز» به تازگی در گزارشی به تداوم جریان صادرات نفت ایران پرداخته و نوشته است: اگرچه عدم تمدید معافیت های نفتی آمریکا صادرات نفت ایران را به شدت کاهش می‌دهد، اما هم اکنون چندین محموله نفتی ایران راهی مقاصد خود هستند و انتظار نمی‌رود صادرات به صفر برسد.

** صادراتی که قرار بود مدت ها پیش به صفر برسد
صادرات نفت ایران قرار بود از آبان ماه 1397 و همزمان با آغاز دور دوم تحریم های هسته ای آمریکا علیه کشورمان به صفر برسد ولی عدم تطابق برنامه ریزی های تیم ترامپ با واقعیات بازار نفت، این کشور را به ارایه معافیت های شش ماهه به هشت خریدار نفت ایران وادار کرد.
عدم توانایی جبران کاهش حجم صادرات نفت از یک سو و احتمال افزایش قیمت جهانی این کالای استراتژیک و پیامدهای آن برای اقتصاد آمریکا و جهان ترامپ را به عقب نشینی از ادعای اولیه اش واداشت. پس از پایان دوره شش ماهه، «مایک پمپئو» وزیر خارجه ترامپ از عدم تمدید معافیت خرید نفت ایران برای این هشت کشور خبر داد.
این در حالی است که از دید کارشناسان، بازار نفت همچنان با چالش هایی چون جبران نشدن جای خالی تولید ایران، برهم خوردن توازن میان عرضه و تقاضا، افزایش نسبی قیمت نفت و ... دست و پنجه نرم می کند؛ چالش هایی که دوراندیشی و هشدارهای بسیاری از ناظران و کشورها را برانگیخته است.

**به صفر رساندن صادرات نفت ایران ممکن نیست
عراق یکی از کشورهایی است که ممنوعیت واردات انرژی از ایران تحولات داخلی این کشور را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد. به نوشته منابع خبری عربی از قول « واثق الهاشمی» رییس موسسه تحقیقات استراتژیک عراق، اگر فشار آمریکا بر عراق تداوم پیدا کند آمریکا باید خوب فکر کند که امکان دارد یک متحد راهبردی و مهم خود نظیر عراق را ازدست بدهد، همان گونه که قبلا ترکیه را از دست داد.
به نوشته منابع آگاه، «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق مخالف اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران است چنانکه ناگزیر است به آن پایبند نباشد.
اگر تحریم‌ها تداوم یابد عراق با مشکل و دردسر بزرگی روبه ‌رو خواهد بود چون بیش از چهار هزار مگاوات انرژی برق را از دست می دهد و این مساله بر استان های جنوبی که سال گذشته شاهد تظاهراتی در اعتراض به نحوه خدمات رسانی دولت بود، تاثیرگذار خواهد شد. به گفته منابع خبری، دولتمردان عراقی به دنبال متقاعد کردن آمریکا برای اتخاذ سازوکاری جهت معافیت از تحریم های آمریکا هستند.
ترکیه هم در مخالفت با اقدام آمریکا در تمدید نکردن معافیت های نفتی، با عراق همداستان است. ایران یکی از بزرگ ‌ترین تأمین ‌کنندگان نفت ترکیه است و ترکیه برای تامین انرژی خود تقریبا به طور کامل به واردات وابسته است.
«مولود چاوش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد که کشورش قادر به تنوع ‌بخشی به واردات نفت خود نیست. به گفته چاوش اوغلو، پالایشگاه‌های ترکیه با نفت دیگر کشورها سازگار نیستند و بنابراین واشنگتن «باید در تصمیمش در این مورد بازنگری کند.»
قطر از دیگر کشورهای مهم منطقه است که با تصمیم آمریکا مخالف است و اجرایی سازی آن را به ضرر کشورهای مصرف کننده نفت می داند. «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیرامور خارجه قطر چهارشنبه هفته گذشته با اشاره به اینکه عدم تمدید معافیت برخی از کشورها از تحریم‌های نفتی علیه ایران به کشورهای مصرف کننده آسیب می زند، خواستار بازنگری ترامپ در تصمیم یکجانبه اش شد.
در این میان اما برخی کشورهای خاورمیانه خود را در صف آمریکا قرار داده اند و با سیگنال های نادرست، آمریکا را در اجرایی سازی تصمیم نابخردانه اش ترغیب می کنند.

** افراطی های خاورمیانه و ارسال سیگنال های خطا به ترامپ
به صفر رساندن صادرات نفت ایران، تنها رویای بی تعبیر ترامپ نیست. برخی حکام منطقه با صدور سیگنال های نادرست به ترامپ، او را در پیگیری این سودا ترغیب می کنند.
عربستان سعودی که در پیشبرد پروژه ایران هراسی، پا به پای ترامپ و نتانیاهو تلاش می کند، ولیعهد خود را در میان اعضای تیم «ب» گنجانده است که ظریف از آنها در گفت و گوی اخیرش با «فاکس نیوز» نام برد؛ تیمی که تلاش می کند برنامه ها و اهداف شرارت بار خود در غرب آسیا به ویژه علیه ایران را به دست ترامپ اجرایی کند.
در مسیر قطع صادرات نفت ایران هم «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و «خلیفه بن زاید آل نهیان» رییس امارات متحده عربی نقش مهمی دارند.
به رغم اینکه مقام های جمهوری اسلامی ایران بارها تذکر داده اند که در صورتی که نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ کشوری از تنگه هرمز عبور نخواهد کرد و در این صورت دیگر ایران در برابر تامین امنیت این تنگه هیچ تعهدی نخواهد داشت، ولی مشتریان امنیت آمریکایی در منطقه، واقعیت نقش موثر ایران در تامین امنیت تنگه هرمز را زیر سوال می برند.
تهدید تو خالی اخیر «خالد بن احمد آل خلیفه»‌ وزیر خارجه بحرین در گفت و گو با نشریه «الشرق الاوسط» در مورد اینکه «به ایران اجازه داده نخواهد شد حتی یک روز تنگه هرمز را ببندد» ناظر بر صدور همین سیگنال های نادرست به واشنگتن است.
اگرچه ایران همواره ضامن امنیت این تنگه استراتژیک بوده و حتی «محمدجوادظریف» هم به تازگی در مصاحبه با شبکه «الجزیره» درباره تنگه هرمز گفت که امنیت این شاهراه بین‌المللی انرژی باید برای همه حفظ شود، ولی اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به وزیر خارجه بحرین قابل تامل است که گفت: جمهوری اسلامی ایران بر امنیت تنگه هرمز به عنوان شاهراه تامین و ترانزیت انرژی جهان مادامی که منافع مردم ایران از این تنگه مهم و حیاتی تامین شود تاکید دارد؛ اما از روی خیرخواهی و حق همسایگی به مقامات این کشور ذره ای وابسته هم توصیه می کند حد و اندازه خود را در تهدید بزرگتر از خود بشناسند.
آنچه مسلم است اینکه تحریم های آمریکا علیه ایران نه تنها به نتیجه مطلوب مقام های واشنگتن مبنی بر قطع درآمدهای نفتی کشورمان نخواهد انجامید، بلکه دوقطبی و شکاف عمیقی را در منطقه خاورمیانه رقم خواهد زد؛ دو قطبی ای که به واسطه ضربه زدن به هژمونی خودخوانده آمریکایی ها در نهایت به ضرر آنان تمام می شود.
منبع: ایرنا