21 فروردین ماه پارسال دولت برای مدیریت منابع ارزی، مقابله با تحریم و نظم بخشیدن به تجارت خارجی، سیاست ارزی خود را تغییر و پس از آن بخشنامه ها و دستورات مختلفی را ابلاغ کرد.
اردیبهشت ماه 1397 سامانه نیما راه اندازی و مقرر شد صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را به این سامانه واریز کنند؛ اواخر خرداد ماه نیز کالاها به چهار گروه تقسیم شد و در نهایت اواسط مردادماه مقرر شد که 25 ردیف کالای اساسی که اغلب مواد غذایی، دارویی و نهاده های بخش کشاورزی هستند، ارز 4200 تومان دریافت کنند.
با وجود همه تمهیدات دولت برای حمایت از سبد غذایی خانوار، در این دوران شاهد کمبود و گرانی کالاهای اساسی در بازار بودیم. فعالان و کارشناسان وضعیت بازار را ناشی از شرایط اقتصادی حاکم برجامعه به دلیل بازگشت تحریم ها، نظام توزیع، دلال بازی و وجود واسطه ها از زمان تولید تا رسیدن کالا به دست مصرف کننده می دانند.
هم اکنون دو سخن از سوی بخش دولتی و خصوصی شنیده می شود. دولتی ها می گویند مشکلی در تامین کالا وجود ندارد و نظام توزیع مشکل دارد؛ از سوی دیگر بخش خصوصی و اصناف نیز می گوید مشکل گرانی عمومی ارتباط اساسی با شبکه توزیع ندارد و اصناف همچون سال های جنگ آمادگی عرضه کالاهای اساسی را دارد.
حال سوالی که مطرح می شود این است که نقش اصناف در توزیع کالای اساسی چیست و چه راهکاری برای این مساله دارند؟
** در بازار عرضه و تقاضا با هم تناسب ندارد
«مجتبی صفایی بایگانی» سخنگوی اتاق اصناف کشور گفت: اصناف در توزیع کشور حرف آخر را می زند و به عبارتی آخرین زنجیره تولید است و می تواند به تنظیم بازار کمک کند.
وی افزود: در زمان جنگ اصناف مسئول توزیع کالاهای کوپنی بودند و تنها بخشی از این اقلام توسط فروشگاه ها توزیع می شد و مشکلی در توزیع نداشیم.
این مقام صنفی ادامه داد: اگر آقایان احساس نگرانی می کنند، می توانیم به صورت تصادفی واحدهای صنفی نمونه را برای توزیع انتخاب کنیم و بازرسان نیز در این صحنه ها حضور داشته باشند.
وی تصریح کرد: البته باید بدانیم که تنظیم بازار یعنی برابری تقاضا و عرضه و تا زمانی که تقاضا زیاد و عرضه کم باشد بازار ملتهب است و باید تاش کنیم توازن بین عرضه و تقاضا برقرار کنیم.
صفایی ادامه داد: اصناف بارها آمادگی خود برای توزیع اقلام اساسی را اعلام کرده و روش های مناسبی را نیز پیشنهاد داده است، اما متاسفانه سیاستگذاری های غلط موجب شده تا مشکلات در زمینه توزیع اقلام اساسی ادامه داشته باشد.
وی تاکید کرد: قبول داریم که ممکن است تخلفاتی هم انجام شود اما مهم فرآیند اجرایی و کلیات است و اصناف آمادگی دارد در کنار دولت باشد و در توزیع ارزاق مورد نیاز مردم کوتاهی نمی کند.
نائب رئیس اتاق اصناف افزود: با توجه به شبکه وسیع توزیع، اصناف می تواند واحدهای منتخب برای توزیع کالاها را شناسایی و اعتباری سنجی لازم را انجام دهد و از این طریق تناسب لازم برای عرضه و تقاضا را در بازار فراهم کند.
صفایی گفت: دولت باید به بخش خصوصی و اصناف اعتماد و آنها را در تصمیم سازی ها دخیل کند.
** اصناف زیرساخت های لازم برای توزیع را دارد
«خسرو ابراهیمی نیا» نائب رئیس اتاق اصناف تهران گفت: دولت تلاش کرده نظم خاصی در توزیع کالا برقرار کند و هم اکنون میوه، مواد پروتئینی به اندازه کافی در بازار وجود دارد و بازار التهاب خود را از دست داده و در مسیر نرمال قرار دارد.
وی افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی می توانستند با تعامل با اصناف، توزیع را مدیریت کند.
ابراهیمی نیا گفت: برخی مدعی هستند که اصناف زیرساخت های لازم برای توزیع را ندارد و این اصلا درست نیست زیرا اصناف به عنوان حلقه واسطه تولیدکننده و مصرف کننده است و مردم مایحتاج خود را از کسبه می گیرند و موضوع نگران کننده ای در این زمینه وجود ندارد.
وی تاکید کرد: البته باید تلاش کنیم فناوری های ارتباطی و سامانه سازی های هوشمند و مرتبط با بانک های اطلاعاتی را که از ضروری ترین امور اتحادیه ها و اتاق های اصناف است به کارگیریم.
** اصناف از جنس مردم هستند
«رسول جهانگیری» عضو هیات رئیسه اتاق اصناف ایران گفت: بازار کالای اساسی متاثر از میزان عرضه و تقاضاست و چنانچه عرضه تکاپوی تقاضا نباشد با مشکلاتی روبه رو خواهیم بود.
وی افزود: با توجه به اینکه کسب و کارها تغییر کرده و روش های نوین جایگزین روش های سنتی شده، با این وجود اصناف می توانند برنامه ریزی های لازم را انجام دهند و چنانچه عرضه به میزان کافی باشد می توان از ظرفیت اصناف در توزیع اقلام اساسی استفاده کرد.
این مقام صنفی با اشاره به ورود موفق اصناف در توزیع شکر، گفت: در مقطعی شاهد نابسامانی بازار شکر بودیم که با ورود به موقع اصناف شکر هر کیلوگرم هفت تا هشت هزار تومان به قیمت سابق (سه تا چهار هزار تومان) رسید.
وی تاکید کرد: اگر قرار باشد واحدهای صنفی به دولت کمک کند، باید عرضه و تقاضا متناسب باشد و باید کالای مورد نیاز برای توزیع به میزان کافی در اختیار اصناف در سراسر کشور قرار گیرد.
جهانگیری در مورد زیرساخت های لازم اصناف در نظام توزیع، گفت: ممکن است چالش هایی در نظام توزیع اصناف باشد اما به کمک علم روز و تجهیز کسبه به فناوری جدید این مشکلات قابل کنترل است.
وی تاکید کرد: اصناف و کسبه از جنس مردم هستند و در مناطق مختلف شهر در ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان قرار دارند و می توانند در این زمینه کمک کنند.
رییس مرکز امور اصناف و بازرگانان کشور بیست و چهارم اسفندماه در جمع اعضای اتاق اصناف شهرستان اسدآباد از تهیه برنامه ویژه سیستم توزیع در سال 1398 خبر داد و گفت که این طرح در نیمه نخست سال جدید اجرا می شود.
به گفته «پیمان زند» اصلاح امور اصناف، الکترونیکی کردن امور سازمان های صنفی، تعامل سازنده و اثربخش با تشکل های بخش خصوصی، آسان و حمایت از شیوه های نوین کسب و کار، کمک به بهبود مستمر فضای کسب و کار رقابتی، هماهنگی و ایجاد یکپارچگی در نظام توزیع و شرکت های پخش سراسری از دیگر اموری است که در سازمان امور اصناف و بازرگانان کشور پیگیری می کنیم.
منبع: ایرنا
