به گزارش خبرنگار مهر، روستای سرهنگ‌آباد در زواره اردستان واقع شده و دارای طبیعتی بکر و زیبا است، در واقع این منطقه نقطه‌ای است که می‌تواند هزاران گردشگر را به سمت و سوی خود جلب کند تا در ایام گرم تابستان از طبیعت زیبای این منطقه و چشمه خنک آب آن بهره ببرند.
پس از عبور از منطقه‌ای کویری و هوایی گرم به منطقه‌ای ییلاق نشین می‌رسیم نقطه‌ای که در آن تنها نغمه‌های بلبلان و پرندگان به گوش می‌رسد و عبور جوی آب از وسط این آبادی لطافت خاصی به آن بخشیده است.
اما در میان این روستا که در حال حاضر تا حدودی خالی از سکنه شده آنچه چشم هر گردشگری را به سمت و سوی خود جلب می‌کند وجود عمارت زیبای چهلستون است که دارای جذابیت و زیبایی خاصی است.
معماری این مجموعه تلفیقی از معماری دوره قاجاریه و سبک دوره صفوی به شمار می‌رود چنانچه ایوان عمارت اصلی با ستون‌های چوبی نمایی همانند چهلستون دارد و از طرف دیگر قوس‌های نیم‌دایره و تزئینات رایج نیز خود نمادی از دوره قاجاری است.
در این بنای تاریخی در گذشته دو فضای باز و اصلی وجود داشته است که اکنون تنها ویرانه‌ای از آن باقیمانده است.
بر اساس آنچه که به چشم می‌خورد عمارت چهلستون ساختمانی ییلاقی و تابستانی است، مهمترین بنا در این مجموعه به سبک چهلستون اصفهان است که در سه طبقه ساخته شده و ده‌ها معمار و سنگ‌کار بر روی آن کار کرده‌اند و این بنا دارای دو بخش نیمه‌باز (ایوان با ۱۶ ستون چوبی شبیه ستون‌های چهلستون) و بسته (اتاق‌ها، شامل یک تالار بزرگ در وسط است و در هر طرف آن دو اتاق) است علاوه بر آن در ایوان چهلستون حوض آبی مرمرین به چشم می‌خورد که اکنون تنها بقایایی از آن وجود دارد.
چهلستون برداشتی از ایوان کیان و مدائن است
یک نویسنده کتاب و تاریخ شناس اظهار داشت: انوشیروان با برداشت از ایوان کیان، ایوان مدائن را می‌سازد و پس از آن شاه عباس در اصفهان از برداشت این دو ایون چهلستون و ایوان چهلستون را می‌سازد.
محمد عظیمی بیان داشت: البته نباید فراموش کرد که معماری همواره در حال رشد و ترقی است و هر روز رشد می‌کند، لذا چهل ستون اصفهان نیز با رشد معماری و نمونه‌گیری از دو ایوان قبلی ساخته شد.
وی اظهار داشت: چهلستون سرهنگ آباد توسط شخصی به نام سهام السلطنه که شخصی از طوایف عامری، حاکم اردستان و برادر ناصرالدین شاه بود و جانب شاه حاکمیت جنوب ایران را داشت ساخته شد.
این محقق و تاریخ شناس اظهار داشت: سهام السطلنه از برداشت این دو بنا تاریخی خواست کاری کند البته تا حدودی محل ساخت این بنا اشتباه بود.
عظیمی تصریح کرد: چرا که او چهل ستون را روی یک آسیاب خشت و گلی بنا کرد چون در سرهنگ آباد یک آسیاب با صفا وجود داشت که سهام السلطنه برای اینکه آب آسیاب از داخل چهل ستون گذر کند آمد و این کاخ را بر روی آن آسیاب بنا کرد.
این محقق و نوسینده کتاب "جغرافياي تاريخي زواره" اظهار داشت: حال آنکه چهلستون شاه عباس و یا پل‌های تاریخی خواجو و سی و سه پل هنوز پس از گذشت چهارصد سال پا برجاست اما چهل ستون سرهنگ آباد پنجاه سال پیش سقف آن دچار مشکل شد.
عظیمی بیان داشت: سقف چهل ستون سرهنگ آباد تنها ساختمانی بود که سقف شیروانی داشت که به این سقف بی توجهی شد و بعد از گذشت یک دوره زمانی این سقف شیروانی پوسید.
وی بیان داشت: ستون‌های سنگی و یا به عبارتی گلدانی‌هایی این کاخ نیز از جنس سنگ آهکی است که این سنگ‌ها اکنون در اثر مرور زمان و برخورد آب و هوا دچار فرسایش شده و این موضوع خود سبب شده است که چهل ستون دچار آسیب شود.
این محقق در ادامه با اشاره به این آسیب‌ها که در گذشته به این بنای تاریخی وارد شده است، اظهار داشت: در یک مقطع تاریخی یکی از بزرگان خاندان عامری‌ها اقدام به مرمت این کاخ نمود که البته در این مرمت سقف شیروانی چهلستون سرهنگ آباد حذف و به جای آن سقف کاه گل شد،موضوعی که سبب شد تا آب به سقف نشت کرده و سبب ریزش تزئینات سقف چهلستون شود.
عظیمی ادامه داد: متاسفانه هیچ اداره و ارگانی برای مرمت و جلوگیری از تخریب این بنا اقدام نکرده است و در نهایت این بنای تاریخی اکنون به وضعیتی ناراحت‌کننده رسیده است.
عظیمی تصریح کرد: این کاخ بیشتر در اثر بی توجهی دستگاه‌های مربوطه این وضع رسیده و اگر همه ساله سقف شیروانی آن رنگ و به آن توجه لازم می‌شد اکنون چهل ستون وضعیت بهتری داشت چون اصل بنا دچار مشکلات جدی نبود.
این محقق و نویسنده کتاب در خصوص شهر تاریخی زواره تصریح کرد: یکی از موجبات خرابی این بنا را اول سقف شیروانی و دیگر همین سنگ‌های گلدانی که زیر ستون‌های چوبی واقع شده و ایوان‌ها روی آن بنا شده است می‌دانم.
همچنین یک کارشناس معماری و بناهای تاریخی نیز به مهر گفت: مجموعه تاریخی سرهنگ آباد یک آثر تاریخی بی‌نظیر است که در این منطقه واقع شده است و دارای جذابیت‌های بسیاری برای گردشگری است که البته ورود همین گردشگران و بی توجهی به نگهداری اصل بنا سبب شده تا این بنای زیبای تاریخی تا حد زیادی تخریب شود.
رامین چلونگریان در ادامه بیان داشت: این کاخ در واقع تلفیقی از عمارت عالی قاپو و چهلستون اصفهان است و سر در ورودی آن نیز با الهام گرفتن از خانه بروجردی‌های کاشان ساخته شده است.
وی ادامه داد: بر اساس تحقیقی که در خصوص این عمارت زیبای تاریخی انجام داده‌ام مدت زمان ساخت این عمارت نزدیک به هفت سال به درازا انجامیده است و ساخت آن نیز نزدیک به یکصد بنا داشته است.
چلونگریان تاکید کرد: سقف این بنا به صورت گهواره‌ای و خرپایی ساخته شده است و در واقع از نوع عمارت‌های درون گرا و برون گرا است.
این کارشناس معماری و بناهای تاریخی تصریح کرد: در قسمت شاه نشین این بنای زیبای تاریخی 14 در وجود دارد و در مجموع چهار اتاق نیز در اطراف آن واقع شده است.
چهلستون کاخی که در خودش آسیاب دارد
وی به وجود آسیاب در این عمارت نیز اشاره کرد و گفت: قرار گرفتن آسیاب در بنای تاریخی که در زیر زمین آن واقع شده به نوعی است که می‌توان گفت این نخستین عمارتی است که به سبب واقع شدن در کنار یک رودخانه فصلی از این مزیت برخوردار است.
چلونگریان بیان داشت: آینه‌کاری‌های انجام شده در این بنای زیبای تاریخی به آن جذابی بسیار بالایی بخشیده است که البته بخش زیادی از آن نیز به سرقت رفته و یا ریخته است و علاوه بر آن نقاشی ها و گچ بری‌های دوره قاجاری نیز در آن به چشم می‌خورد.
تنها بادگیر مدور فرو ریخت
این کارشناس معماری و بناهای تاریخی در ادامه با اشاره به روند تخریب این بنا گفت: در بخش دیگری از این مجموعه دو بادگیر وجود داشته است که یکی از آنها سال‌ها پیش و دیگری در هفته‌های اخیر تخریب شد.
وی ادامه داد: این بادگیر در نوع خود بسیار بی نظیر بود و به طوری که می‌توان از آن به عنوان تنها بادگیری یادکرد که به صورت مدور بود.
در حال حاضر درختان چناری نیز در حواشی این عمارت زیبا سر به فلک کشیده است که آنها نیز قدمتی چند صد ساله دارند.
به گزارش خبرنگار مهر کاخ سرهنگ آباد یکی از زیباترین بناهای تاریخی به حساب می‌رود که بی توجهی به این عمارت زیبا سبب شده است تا هر روز روند نابودی آن بیش از پیش باشد.
به طور متوسط هر هفته چهلستون یکصد بازدید کننده دارد
یکی از اهالی روستای سرهنگ آباد در خصوص میزان جذب گردشگر برای بازدید از این عمارت به خبرنگار مهر گفت: به طور متوسط هر روز نزدیک به یکصد نفر برای بازدید از این عمارت چهل ستون به این منطقه سفر می‌کنند که در این بین گردشگران خارجی زیادی هم قرار دارند.
وی همچنین در خصوص جمعیت این روستا نیز به مهر گفت: در حال حاضر نزدیک به ده الی پانزده خانوار در اینجا زندگی می‌کنند.
به گزارش مهر، روستای زیبای سرهنگ آباد در 33 کیلومتری شهر زواره و 150 کیلومتری اصفهان واقع شده است که دارای طبیعتی زیبا و بکر است.
لزوم توجه دستگاه‌های متولی و سازمان میراث فرهنگی جهت مرمت این بنای تاریخی امری ضروری به نظر می‌رسد چرا که در صورت بازسازی آن ما شاهد جذب گردشگران بسیاری در این منطقه خواهیم بود و به طور قطع سودآوری بسیاری را علاوه بر معرفی تاریخ و فرهنگ اصفهان برای ما به دنبال خواهد داشت.
از لحاظ موقعیت جغرافیایی کوشک یا عمارت چهلستون در دامنه کوه‌های دهستان کچو واقع شده و مساحتی نزدیک به 600 متر مربع دارد، کوشک اصلی آن سه طبقه است که یک هزار و 500 متر زیربنا دارد.
این مجموعه سه بخش دیگر نیز دارد که در منتهی‌الیه شرقی مجموعه واقع شده و مشتمل بر حمام و سکونتگاه خدمه و اصطبل است. در منتهی‌الیه غربی نیز بادگیرخانه و شاه‌نشین قرار دارد.
به گزارش مهر، کاخ یا کوشک و یا شکارگاه سرهنگ‌آباد در سال 1355 با شماره 1278 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
