پس از طی شدن دو ماه پرخیر و برکت رجب و شعبان، ماه مهمانی خدا از راه می‌رسد، ماه رمضان، ماه باز شدن درهای رحمت الهی به سوی بندگان است.
افطار و سحر از لحظات بسیار معنوی در ماه مبارک رمضان است که اعمال و دعاهای مخصوص به خود را دارد.
نیکی در حق مؤمنان، صله رحم، رسیدگی به درماندگان و مستحقان، صدقه و انفاق، خواندن نمازهای واجب و مستحبی، صلوات بر پیامبر (ص)، قرائت قرآن و ادعیه، استغفار و یتیم نوازی از اعمال ماه رمضان است که امیدوارم مسلمانان بتوانند از فیوضات معنوی این ماه مبارک برخوردار شوند.
طوبا اوصانلو، سرپرست گروه مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه مازندران، اظهار کرد: ماه رمضان به ماه مبارک نام برده می‌شود به دلیل اینکه ماه تهذیب نفس و اخلاق است و همه سعی دارند که با ادای فرایض دینی و برپایی نماز جماعت از ثواب این ماه پرخیر و برکت بیشتر بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: مردم مازندران در این ماه صله رحم را به جای آورده و به فقرا و محرومان و آشنایان افطاری می‌دهند.
سرپرست گروه مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران یادآور شد: مردم استان در روضه خوانی شهادت حضرت علی ( ع) شرکت کرده به سوگواری می‌پردازند، زنان و مردان شب‌های قدر را احیا نگه می‌دارند تا صبح بیدار می‌مانند دعا می خوانند و قرآن، بر سر می‌گذارند.
اوصانلو خاطرنشان کرد: در روز عید فطر پس از انجام نماز روز عید فطر مردم مبالغ فطریه خود را به افراد مستحق می‌دهند.
وی افزود: اگر کسی در خانه‌ای مهمان باشد فطریه آن به عهده صاحب خانه است که معمولا به تعداد نفرات مبلغی را در نظر می‌گیرند.
دکتر محمدرضا میرزایی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: تغذیه در ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تمامی روزه‌داران باید مراعات کنند تا به درستی و با سلامت کامل از فیض‌های معنوی این ماه بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه عادات غذایی از جمله شیرینی خوری، چربی خوری و پرحجم خوری در مازندران رواج دارد و لازم است روزه داران در ماه مبارک رمضان از خوردن غذاهای پرچرب و پرحجم در هنگام افطار و سحر پرهیز کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: مصرف مایعات فراوان بعد از افطار و سحر در ماه مبارک رمضان توصیه می‌شود.
میرزایی ادامه داد: با توجه به فصل تابستان به روزه داران توصیه می‌شود از قرار گرفتن در معرض آفتاب پرهیز کنند و از استراحت و استحمام لازم برخوردار باشند.
وی با بیان اینکه افراد از مصرف سالاد و سبزی در اماکن عمومی خودداری کنند، گفت: بهتر است در مجالس و اماکن عمومی از مصرف سالاد و سبزی پرهیز شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: نیاز است روزه داران در ماه مبارک رمضان از مواد قندی به اندازه لازم استفاده کنند تا میزان قند خون افراد اصلاح شود.
میرزایی ادامه داد: روزه داران باید افطار سبک، شام سبک و سحر سبک صرف کنند.
وی با تاکید بر اینکه روزه داران نباید وعده سحر را حذف کنند، گفت: برخی از روزه داران پایان شب و قبل از خواب غذای مختصری می‌خورند و سحر را حذف می‌کنند که با توجه به فاصله میان افطار تا سحر توصیه می‌شود وعده سحر را داشته باشند تا با خوردن مایعات فراوان، حجم مایعات بدن آنان کاهش نیابد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران از بیماران دیابتی، قلبی و عروقی و کلیوی خواست حتما با مشاوره پزشک و با توجه به وضعیت جسمی و بیماری خود روزه بگیرند.
میرزایی با اشاره به اینکه بیماری دیابت در مازندران شایع است، گفت: لازم است بیماران دیابتی در هنگام سحر و افطار قند خون خود را اندازه‌گیری کنند.
وی یادآور شد: همچنین بیماران قلبی و عروقی در ماه مبارک رمضان نیز باید مصرف نمک و چربی را کاهش دهند .
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اعلام اینکه با توجه به فصل گرما نیاز است افراد در مصرف مواد غذایی توجه داشته باشند، افزود: افراد از مصرف غذاهای چرب و سنگین پرهیز کرده و غذاهای تازه استفاده کنند.
میرزایی خاطرنشان کرد: افراد از خرید یخ از اماکن غیربهداشتی خودداری کنند.
وی افزود: همچنین افراد از مراکز تهیه و توزیع بهداشتی و مطمئن نسبت به خرید اقلام غذایی اقدام کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه برخی از اماکن عرضه کننده مواد لبنی اقدام به فروش شیر و پنیر محلی می‌کنند، اظهار کرد: افراد باید حتما از شیر پاستوریزه استفاده کنند.
میرزایی افزود: پنیر محلی باید به مدت سه ماه در آب و نمک باشد تا امکان شیوع تب مالت وجود نداشته باشد و افراد باید در خصوص این موضوع دقت بیشتری داشته باشند.
سمیه صمدی، کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: پیروی از برنامه غذایی صحیح و مصرف غذاهای متنوع از اصول کلی است که در طول ماه مبارک رمضان از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی ادامه داد: برخلاف تصور عموم نیاز نیست که حجم زیاد غذا در برنامه‌های افطار و سحر مصرف شود.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی یادآور شد: با توجه به اینکه در طول ماه رمضان میزان سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد بنابراین باید برنامه غذایی به گونه‌ای تنظیم شود که افراد دچار کاهش یا افزایش وزن نشوند.
صمدی خاطرنشان کرد: افرادی که اضافه وزن دارند ماه رمضان بهترین فرصت برای پیروی از یک رژیم کم کالری با خوردن غذاهای سبک و در نتیجه کاهش وزن است اما برنامه غذایی ماه رمضان باید تمام گروه‌های غذایی را داشته باشد.
وی افزود: گروه نان و غلات شامل انواع نان، سیب زمینی و ماکارونی است که منابع خوبی از انرژی، مواد حاوی نشاسته ، پروتئین ، املاح و فیبر است.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: به روزه داران توصیه می‌شود که از نان سبوس‌دار از جمله نان سنگگ و جو که منابع خوب فیبر هستند استفاده کنند.
صمدی اظهار کرد: استفاده از نان‌های سبوس‌دار به خصوص در وعده سحر به روزه داران کمک می‌کند که در طول روز دیرتر گرسنه شوند.
وی افزود: در برنامه غذایی روزه داران 7 تا 11 واحد از گروه نان و غلات گنجانده شود.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی تصریح کرد: گروه بعدی سبزی‌ها و میوه‌ها است که روزه‌داران باید از انواع سبزی‌ها به صورت خام یا پخته استفاده کنند و این گروه منابع خوب فیبر، ویتامین A و ویتامین C هستند.
صمدی یادآور شد: گروه میوه‌ها شامل انواع میوه‌های تازه و خشک از جمله برگه‌ها، کمپوت‌ها و آب میوه‌ها است که فیبر موجود در میوه‌ها و سبزی‌ها به نگهداری آب در بدن روزه‌داران کمک زیادی می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: مصرف 3 تا 5 واحد از سبزی‌ها و 2 تا 4 واحد از میوه‌ها در ماه رمضان می‌تواند سدی در مقابل کم آبی در بدن روزه‌داران باشد.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی ادامه داد: گروه گوشت و جانشین آن شامل گوشت، گوشت قرمز، تخم مرغ و حبوبات است که منابع خوبی از پروتئین، ویتامین و آهن محسوب می‌شود.
صمدی ادامه داد: برای استفاده از گروه گوشت‌ها تمام چربی‌های قابل مشاهده آن برداشته و سعی شود از حبوبات و گوشت سفید بیشتر از گوشت قرمز استفاده شود.
وی افزود: بنابراین روزانه باید 3 تا 5 واحد از گروه گوشت‌ها و جایگزین‌های آن مصرف شود.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: گروه شیر و لبنیات شامل شیر، ماست، پنیر و دوغ است که منبع بسیار خوبی از کلسیم و پروتئین است و به عملکرد صحیح بدن در طول روزه‌داری کمک زیادی می‌کند.
صمدی با تاکید بر اینکه مصرف 2 تا 3 واحد لبنیات در طول روز فراموش نشود، گفت: در مصرف گروه شیر و لبنیات اولویت را با انواع کم چرب قرار دهید و دوغ را نیز کم نمک میل کنید.
وی تصریح کرد: گروه مواد غذایی متفرقه شامل قندها و چربی‌ها است که توصیه می‌شود مصرف روغن‌های جامد نباتی، روغن حیوانی، کره، خامه، سس سفید، انواع دسرها، شیرینی‌ها و شکلات برای جلوگیری از چاقی در ماه مبارک رمضان کاهش دهید.
کارشناس علوم تغذیه و رژیم درمانی یادآور شد:همچنین به روزه‌داران توصیه می‌شود از روغن‌های گیاهی از جمله روغن زیتون، کانولا و هسته انگور و مغزهایی مانند پسته، بادام درختی، فندق و بادام زمینی استفاده شود.
صمدی خاطرنشان کرد: روزه علاوه بر آثار معنوی فراوان می‌تواند سبب جلوگیری از چاقی و گلسترول خون، افزایش سلامت جسمی و فیزیولوژیکی شود.
وی با بیان اینکه داشتن اشتهای کاذب یا بدون دلیل غذا خوردن یکی از دلایل اصلی چاقی استف گفت: ماه رمضان فرصت بسیار خوبی برای ترک این عادت است.
امیدواریم روزه‌داران با رعایت نکات بهداشتی و تغذیه‌ای بتوانند علاوه بر آثار معنوی روزه‌داری و فیوضات معنوی از سلامت جنسی کافی نیز برخوردار شوند.
