به گزارش ایران اکونومیست به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، «مرتضی مهران‌پور» در پایان دومین اجلاس کمیسیون حفاظت و بهره‌برداری منابع زنده آبی دریای خزر که در باکو برگزار شد، افزود: برای نخستین بار در سال 2010 میلادی در جلسه روسای جمهوری پنج کشور ساحلی دریای خزر در باکو، صید تجاری ماهیان خاویاری برای پنج سال ممنوع اعلام شد و هر سال هم ممنوعیت در این زمینه تمدید می‌شود.
وی اظهار داشت: در اجلاس امسال نیز تصمیم گرفته شد، حداقل تا پایان سال 2019 میلادی ممنوعیت صید تجاری ماهیان خاویاری ادامه یابد و در جلسه آتی که سال آینده برگزار می‌شود، برای سال‌های بعد در این زمینه تصمیم‌گیری خواهد شد.
وی درباره وضعیت ماهیان خاویاری دریای خزر تصریح کرد: گزارش ارایه شده در اجلاس باکو نشان دهنده این بود که با وجود ممنوعیت به کار گرفته شده، وضعیت ذخایر این ماهیان بهبود چندانی نداشته است.
رئیس امور بین الملل سازمان شیلات ایران با اشاره به این که قرار شد در کارگروه علمی این کمیسیون این مساله رسیدگی شود، افزود: از ابتدای ممنوعیت صید ماهیان خاویاری بنا بود ساز و کار اجرایی این موضوع تدوین شود که متاسفانه بنا به دلایلی این کار انجام نگرفته و در این کمیسیون تصمیم گرفته شد در اجلاس کار گروه علمی که قرار است در نیمه اول سال 2019 میلادی در روسیه برگزار شود، این مساله بار دیگر رسیدگی و این ساز و کار اجرایی هم تدوین شود.
مهران پور گفت: سهمیه صید سال 2019 میلادی برای ماهیان خاویاری و کیلکا و گونه های مختلف برای اهداف تحقیقاتی و بازسازی ذخایر سهمیه کشورها نیز در این کمیسیون مشخص شد.
وی اضافه کرد: بر اساس این ممنوعیت، صید ماهیان خاویاری فقط برای بازسازی ذخایر و امور تحقیقاتی انجام می گیرد و هرگونه صید تجاری این ماهیان همچنان ممنوع است.
«طبق پروتکل اجلاس باکو، صادرات خاویار و گوشت این ماهیان برای سال 2019 میلادی صفر و ممنوع است.»
وی درباره نتایج دومین اجلاس کمیسیون حفاظت و بهره‌برداری منابع زنده آبی دریای خزر در باکو، گفت: در سال 1393 موافقتنامه جدید حفاظت و بهره‌برداری از منابع زنده دریای خزر در آستاراخان روسیه همزمان با اجلاس روسای جمهوری امضا و یک کمیسیون جدید تاسیس شد که در قالب آن پارسال اجلاس قبلی این کمیسیون برگزار شد.
رییس گروه امور بین‌الملل سازمان شیلات ایران افزود: اجرای موافقتنامه مبارزه با صید غیرمجاز آبزیان در دریای خزر که تاکنون سه جلسه در این زمینه در ترکمنستان برگزار شده است، در اجلاس باکو نیز بررسی و قرار شد در جلسه بعدی، مذاکرات در این زمینه ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: در عرصه علمی یک کارگروه در قالب این کمیسیون تشکیل و بنا شد در نیمه اول سال 2019 میلادی اولین جلسه این کار گروه در روسیه برگزار می‌شود.
این مسئول در سازمان شیلات، گزارش کشورها درباره عملکرد صیادی و بازسازی ذخایر در سال 2017 میلادی را از موضوعات دومین اجلاس کمیسیون عنوان کرد.
مهران پور فعالیت کمیسیون حفاظت و بهره‌برداری منابع زنده آبی دریای خزر را اثربخش خواند گفت: این تنها نهادی است که در کشورهای حاشیه خزر در رابطه با مسایل شیلاتی فعالیت دارد و در پنج کشور مورد تصویب مجلس نیز قرار گرفته و باید تلاش شود که این کمیسیون جایگاه بهتری پیدا کند.
رئیس گروه امور بین الملل و سازمان تخصصی شیلات ایران گفت: در این اجلاس مصوب شده که نماینده کمیسیون از این پس در جلسات بین المللی مثل فائو ، سایتس و کنوانسیون تهران حضور داشته باشد.
مهران‌پور افزود: از ابتدای سال 2019 میلادی طبق آیین نامه کمیسیون، ریاست دوره ای به مدت دو سال به جمهوری اسلامی ایران واگذار می‌شود و جلسات کمیسیون در ایران برگزار خواهد شد .
وی درباره همکاری با نهادهای بین المللی مربوطه در زمینه حفظ منابع زنده آبی خزر گفت: در پروتکل دومین اجلاس این کمیسیون از همکاری و کمک سازمان های بین المللی و به خصوص سازمان خواروبار جهانی (فائو) با کشورهای حاشیه خزر در این زمینه استقبال شده است.
وی یادآور شد: فائو در زمینه حفاظت بهینه ذخایر آبزی دریای خزر طرحی هم دارد و بنابر این کمیسیون حفاظت و بهره برداری منابع زنده آبی دریای خزر از این همکاری استقبال می‌کند.
به گفته وی، نمایندگان پنج کشور ایران، جمهوری آذربایجان، روسیه، ترکمنستان و قزاقستان برای بررسی راهکارهای حفاظت بهینه منابع زنده دریای خزر و همکاری‌های مشترک در «دومین اجلاس کمیسیون حفاظت و بهره برداری منابع زنده آبی دریای خزر» در باکو گردهم آمدند.
پنج گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان از جمله فیل ماهی (بلوگا)، تاس ماهی ایرانی (قره برون ایرانی)، تاس ماهی روسی (چالباش روس)، شیپ و اوزون برون (دراکول) در دریای خزر زندگی می کنند که اکنون در فهرست گونه های به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارند.
در یک دهه اخیر ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر که ذخیره مشترک بین پنج کشور حاشیه خزر شامل روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود، به دلایلی همچون صیدهای بی رویه و غیرمجاز و سن بالای بلوغ این گونه ها از حجم سه هزار تن به کمتر از 500 تن رسید که زنگ خطر را برای کشورهای ساحلی دریای خزر به صدا درآورد.
بر اساس توافق سران پنج کشور حاشیه دریای خزر در اجلاس کمیسیون مشترک منابع زنده دریای خزر در باکو مقرر شد از سال 2010 میلادی به مدت پنج سال صید تجاری ماهیان خاویاری برای بازسازی ذخایر دریایی ممنوع شود که این مهم در ابتدای سال 2012 عملیاتی شد و این کشورها موافقت کردند با اجرای طرح‌های مختلف منابع زنده این دریا را تحت حفاظت قرار دهند.
در سال 2015 میلادی طبق تصمیم کمیسیون حفاظت و بهره برداری بهینه از منابع زنده دریای خزر، ممنوعیت صید تجاری ماهیان خاویاری به مدت پنج سال دیگر تا سال 2020 تمدید شد تا ذخایر این گونه ماهیان احیا و بازسازی شود.
بر اساس این ممنوعیت کشورهای حاشیه ای هیچ مجوزی برای صید تجاری ماهیان خاویاری ندارند و کشورهای دارای مراکز تکثیر، می توانند سالیانه برای فعالیت های تحقیقاتی و تکثیر و بازسازی ذخایر مقدار کمی برداشت داشته باشند.
