به گزارش ایران اکونومیست؛ به گفته رئیس سابق هیأت مدیره تاپیکو در تنظیم سند چشم‌انداز 1404، خصوصیسازی درنظر گرفته نشده بود اما یکباره در اواسط این برنامه تصمیم به خصوصیسازی گرفتیم و از همین رو، پشت سند 1404 خالی شد، زیرا رسیدن به اهداف این سند، با امکانات دولتی قابل تحقق بود.
ادغام هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی در کشور چند وقتی است که از گوشه و کنار شنیده میشود و بر اساس آن قرار است پتروشیمی‌هایی که با خصوصیسازی به‌صورت جزیره‌های کوچک رها شده بودند، یکپارچه شده و زیر نظر یک هلدینگ بزرگ فعالیت کنند.
هدف اصلی این کار، تسهیل در روند جذب سرمایه خارجی عنوان شده، اما این تنها هدف نیست. افزایش بهره‌وری، ساماندهی نیروی انسانی و ایجاد یک نهاد نظارتی و تصمیم‌ساز واحد (رگولاتوری) از دیگر مزایای اجرای این طرح عنوان میشود.
اما با وجود اینکه خبر این ادغام چند ماهی است مطرح میشود، هنوز اقدام عملی صورت نگرفته و این کار از حرف فراتر نرفته است.
**سایه گرانی دلار بر سر ادغام پتروشیمی‌ها
به گفته رئیس سابق هیأت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) مهم‌ترین دلیل تأخیر در اجرای این ادغام، نوسانات در بازار ارز است و از همین رو، باید تأمل و تحمل کرد تا شرایط تثبیت ارز به‌وجود آمده و عرضه و تقاضا متعادل شود، زیرا پتروشیمی‌ها نقش بزرگی در تأمین ارز و بازار بورس دارند.
محمدحسن پیوندی، رئیس سابق هیأت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین در گفت‌وگو با ایرناپلاس با بیان این مطلب ادامه داد: مجموع پتروشیمیهای کشور در 5 ماه اول سال جاری، 5.3 میلیارد دلار درآمد ارزی داشتهاند که درصورت حفظ روند موجود، این رقم تا پایان سال به حدود 12 میلیارد دلار خواهد رسید. همچنین در این پنج ماه، حدود 11 هزار میلیارد تومان فروش داخلی توسط پتروشیمیهای کشور به ثبت رسیده است.
وی با اشاره به اینکه ادغام پتروشیمی‌ها تأثیری درمجموع درآمد ندارد، افزود: آنچه در مورد ادغام اهمیت دارد، مسئله بهره‌وری بیشتر است و این همان چیزی است که به‌دنبال خصوصی‌سازی‌ها تا حدی از دست داده‌ایم. همچنین با ادغام هلدینگ‌های پتروشیمی‌ها، فرآیند توسعه این واحدها نیز که کند شده بود، می‌تواند شتاب گیرد.
**بازگرداندن جسارت تصمیم‌گیری به صنعت پتروشیمی
پیوندی وضعیت پتروشیمی کشور را جزیره جزیره دانست و گفت: جزیره‌های جدا از هم خاصیت توسعه ندارند، اما زمانی که ادغام شده و کلونی بزرگی تشکیل شود، جسارت و قدرت تصمیم‌گیری بالا خواهد رفت، زیرا سرمایه‌گذاری اتفاق می‌افتد و این را به نفع کشور می‌دانم.
وی با بیان اینکه برخی از مدیران پتروشیمی‌ها در شرایط کنونی علاقه‌ای به ادغام ندارند، ادامه داد: باید بر این نکته تأکید کنم که این کار علاوه‌بر آن که بهره‌وری را افزایش می‌دهد، می‌تواند جلوی اتلاف منابع را بگیرد و از سوی دیگر، نیروی انسانی شکل واقعی خود را در این صنعت پیدا خواهد کرد.
به گفته پیوندی، نیروهای انسانی در صنعت پتروشیمی بعد از خصوصیسازی و قوانین مختلفی که وضع شده وضعیت مناسبی ندارند، زیرا پیش از این اتفاقات نیروی انسانی متخصص در یک مجموعه بزرگ تربیت می‌شد و جوان‌ها وارد این عرصه می‌شدند.
**نیروسازی را از بین بردیم
وی با اشاره به اینکه جوان‌گرایی به معنای استخدام جوانان بی‌تجربه نیست، افزود: ما نیروسازی را در گذشته از بین بردیم.
رئیس سابق هیأت مدیره شرکت تاپیکو پیش‌شرط ادغام پتروشیمی‌ها را فاصله گرفتن از نگاه دولتی دانست و گفت: خصوصیات دولتی بودن را باید از روی شرکت‌های پتروشیمی برداشت تا به شکل یک بنگاه استاندارد در کلاس بین‌المللی کار کرده و مدیر انتخاب کنند.
از همین رو، باید از دستگاه‌های نظارتی فاصله بگیرند تا قدرت ریسک و تصمیم‌گیری داشته باشند. اکنون قدرت ریسک مدیران به‌شدت افت کرده که این به ضرر صنعت خواهد بود، زیرا بعضی تصمیم‌گیری‌ها باید در زمان و شرایط مقتضی گرفته شود تا محصولش را به‌موقع به بازار برسانند.
وی مهم‌ترین اشکال در روند خصوصیسازی پتروشیمی‌ها را بی‌توجهی به اهداف سند 1404 عنوان کرد و ادامه داد: در تنظیم برنامه 1404 خصوصیسازی در نظر گرفته نشده بود، اما به یکباره در اواسط این برنامه تصمیم به خصوصیسازی گرفتیم و از همین رو پشت برنامه 1404 خالی شد، زیرا در زمان تدوین سند 1404، پیشرفت کشور و دستیابی به اهداف با در نظر گرفتن امکانات دولتی برنامه‌ریزی شده بود و خصوصی‌شدن واحدها مانعی بر سر دستیابی به اهداف آن شد.
پیوندی تأکید کرد: در حالی که اگر منتظر می‌ماندیم تا سند 1404 به اهداف نسبی خود دست پیدا کرده و سپس خصوصیسازی را انجام می‌دادیم موفقیت بیشتری برای کشور به دست می‌آمد.
**ایجاد رگولاتوری غیرسیاسی برای پیشرفت پتروشیمی
به گفته رئیس سابق هیأت مدیره تاپیکو، با وجود مشکلاتی که خصوصیسازی برای این صنعت به‌وجود آورد، اما اگر ایجاد رگولاتوری در صنعت پتروشیمی با سرعت بهتری انجام می‌شد می‌توانست از وقوع برخی اتفاقات در پتروشیمی‌ها پیشگیری کند.
وی به موضوع ایمنی در پتروشیمی‌ها اشاره کرد و گفت: در مواردی حتی ایمنی در شرکت‌ها توسط سازمان پدافند غیرعامل دنبال میشود در صورتی که برای جلوگیری از اتفاقات باید یک ساختار ایمنی درست و قوی در داخل وزارت نفت ایجاد شود که بر موارد مختلف نظارت داشته باشد.
پیوندی ادامه داد: رگولاتوری در گام بعدی بر عزل و نصب‌ها و نیروی انسانی متخصص می‌تواند تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر، قیمت‌گذاری خوراک و ایجاد رابطه منطقی با ارز نیز از وظایف آن خواهد بود تا یک روند منطقی با اقتصاد کشور تنظیم شود.
وی با اشاره به اینکه خوراک مزیت ایران به شمار می‌رود، افزود: از همین رو پتروشیمی مزیت ناشی از خوراک در دسترس و ارزان است، بنابراین باید برای استفاده از این مزیت یک رگولاتوری باسواد و غیرسیاسی به‌وجود آوریم تا مسائل را تنظیم کند و اگر ادغام پتروشیمی‌ها اتفاق بیفتد این مسئله نیز در درون آن حل خواهد شد.
