به گزارش ایران اکونومیست؛ اهتمام دولت طی پنج سال اخیر توسعه روابط خارجی و معرفی چهره مناسب از ایران و اقتصاد کشور به دنیا بوده و در این میان خراسان رضوی به عنوان دروازه ورود به کشورهای آسیایی نقش مهمی ایفا کرده است.
بزرگترین دستاورد دولتهای یازدهم و دوازدهم را در حوزه تجارت خارجی خراسان رضوی می توان افزایش کشورهای هدف صادراتی به ویژه کشورهایی دانست که تاکنون در فهرست بازارهای مخاطب کالاهای ایرانی قرار نداشتند.
بر اساس آمارهای رسمی روند صادرات خراسان رضوی ظرف پنج سال اخیر رشدی مناسب داشته و تراز بازرگانی آن همواره مثبت بوده و در این چارچوب به عنوان مثال زعفران به عنوان مهمترین کالای صادراتی استان به کشورهایی که شناختی نسبت به این محصول نداشتند صادر شده است.
خراسان رضوی با کشورهای افغانستان و ترکمنستان مرز مشترک دارد و به نوعی کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب نیز به شمار می رود، از سوی دیگر دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه محسوب می شود.
شاخص توسعه تجارت خارجی در خراسان رضوی را می توان با میزان صادرات و واردات، تراز بازرگانی، جذب سرمایه گذاری خارجی و شناسایی بازارهای جدید ارزیابی کرد.
* صادرات و واردات
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره گفت: از سال 92 تا پایان سال 96، صادرات این استان روند رو به رشد داشته است.
محمد علی امیر فخریان افزود: صادرات کالا در خراسان رضوی بدون احتساب خدمات فنی و مهندسی از یک میلیارد و 654 میلیون دلار در سال 1392 به یک میلیارد و 976 میلیون دلار در سال 1396 رسید و همچنین سهم استان از صادرات کل کشور از چهار درصد در سال 92 به 4.3 درصد در سال 96 افزایش یافت.
وی اظهار داشت: در سال 92 ارزش هر تن کالای صادراتی خراسان رضوی 833 دلار بود که این میزان در سال 96 به 936 دلار افزایش یافت که این امر افزایش صادرات کالا با ارزش بیشتر و فناوری بهتر را نشان می دهد.
وی گفت: از سال 1392 تا پایان سال 1396 تعداد کشورهای هدف صادراتی خراسان رضوی رشد قابل ملاحظه ای داشته و به 88 کشور رسید که در این میان کشورهای جنوب شرقی آسیا جزو بازارهای جدید صادراتی این استان بودند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: از بین کشورهای جنوب شرقی آسیا کشور هنگ کنگ به پنجمین کشور هدف صادراتی استان تبدیل شده و کشورهای ویتنام و اندونزی نیز جزو 20 کشور هدف صادراتی استان قرار گرفتند.
وی اظهار داشت: در پنج سال گذشته صادرات محصولاتی مانند انواع کف پوش، سیم های هادی برق، محصولات فولادی و آهنی از خراسان رضوی رشد بسیار داشت.
وی گفت: صادرات زعفران از خراسان رضوی به عنوان یک محصول استراتژیک از 171 میلیون دلار در سال 1392 به 298 میلیون دلار در سال 1396 رسید و صادرات پسته از 182 هزار دلار در سال 92 به 33 میلیون و 600 هزار دلار در سال 96 افزایش یافت.
امیرفخریان افزود: طی پنج سال گذشته رشد صادرات کالا از خراسان رضوی به کشورهای افغانستان، عراق، هنگ کنگ، اسپانیا و قزاقستان رشد قابل توجهی داشته است.
وی اظهار داشت: واردات کالا به این استان نیز طی پنج سال گذشته اغلب شامل اقلام واسطه ای و سرمایه ای نظیر مواد اولیه و ملزومات تولید و همچنین ماشین آلات بوده و به ندرت کالاهای ساخته شده و مصرفی وارد استان شده است.
وی گفت: میزان واردات کالا به خراسان رضوی از 401 میلیون دلار در سال 1392 به 371 میلیون دلار در سال 1396 کاهش یافت.
امیرفخریان افزود: در مدت یاد شده واردات کالا به این استان از امارات متحده عربی از 96 میلیون دلار در سال 1392 به 64 میلیون دلار در سال 1396، از پاکستان از 62 میلیون دلار به 29 میلیون دلار، از چین از 57 میلیون دلار به 18 میلیون دلار، از ازبکستان از 55 میلیون دلار به 37 میلیون دلار و از کره جنوبی از 26 میلیون دلار به 23 میلیون دلار کاهش یافت.
وی اظهار داشت: در دولت تدبیر و امید به نسبت افزایش کشورهای هدف صادراتی، اعزام هیات های تجاری و همچنین پذیرش هیات های تجاری خارجی، برگزاری نمایشگاه های کالای ایرانی با محوریت استان در کشورهای هدف صادراتی رشد قابل ملاحظه ای داشته است.
* تعامل با صادرکنندگان بخش خصوصی، وجه متمایز دولت تدبیر و امید
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد نیز در این باره گفت: یکی از ویژگی های متمایز دولت تدبیر و امید، همکاری و تعامل نزدیک مدیران بویژه مدیران استانی با صادرکنندگان و فعالان بخش خصوصی در تسهیل روند تولید و صادرات است.
محمد حسین روشنک افزود: راه اندازی شورای گفت و گوی بخش خصوصی و دولت توسط دولت یازدهم یکی از نقاط مثبت بود و عمده تصمیمات این شورا که با حضور فعالان بخش خصوصی گرفته می شود تاکنون به اجرا درآمده و موانع بسیاری را در مسیر توسعه صادرات برداشته است.
وی اظهار داشت: در حوزه تجارت برای نخستین بار در خراسان رضوی دستورالعمل یا شیوه نامه ای برای رونق تجارت خارجی استان با حضور کارشناسان دولتی و بخش خصوصی تدوین و به تصویب کارگروه توسعه صادرات و کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی استان رسید.
وی گفت: در این شیوه نامه، وظایف دستگاه های اجرایی برای توسعه صادرات استان و همچنین الزامات رونق صادرات مشخص شده که با اجرایی شدن آن، روند تجارت خارجی در این استان رشد قابل ملاحظه ای پیدا خواهد کرد.
رئیس اتحادیه صادر کنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی افزود: از سال 1392 تاکنون صادرات استان روند رو به رشد داشته و هیچ گاه کاهشی در آن رخ نداده و همواره تراز بازرگانی استان مثبت بوده است.
روشنک اظهار داشت: با تدبیر دولت، واردات کالا به این استان همواره شامل کالاهای مورد نیاز بخش تولید از جمله مواد اولیه و ماشین آلات بوده و سهم کالاهای ساخته شده و مصرفی در واردات استان بسیار ناچیز بوده است.
وی گفت: یکی از ویژگی های برجسته تجارت خارجی در خراسان رضوی همراهی مدیران دولتی با فعالان اقتصادی بوده و تا جایی که در حیطه اختیارات آنان بوده از هیچ کمکی دریغ نکرده اند.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی مشهد افزود: اختیارات مدیران استانی محدود است و مدیران ارشد در مرکز کشور نباید در حوزه هایی که قابل رفع و رجوع در استان است وارد شوند و باید اجازه دهند، شعبه ای از دولت در استان شکل گیرد تا بتواند در حوزه های مختلف تصمیم بگیرد.
روشنک اظهار داشت: دولت باید سیاست های درازمدت را تعیین و اجرای آنها را به استان واگذار کند تا مدیران استانی بتوانند در مسیر اجرایی شدن این سیاست ها از اختیارات خود برای رفع موانع و تسهیل امور استفاده کنند.
* ورود به بازار روسیه، دستاورد بزرگ دولت تدبیر و امید
مدیر کل هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری خراسان رضوی نیز در این باره گفت: یکی از مهمترین اقدامات دولت تدبیر و امید پرداخت تسهیلات صادراتی به صادرکنندگان است.
علی رسولیان افزود: صادر کنندگان استان در سال گذشته از 16 میلیارد ریال یارانه سود تسهیلات صادراتی استفاده کردند.
وی اظهار داشت: در سال 96 بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت ، 18 شرکت خراسان رضوی در قالب 84 قرارداد، تسهیلات صادراتی دریافت کردند که این مبلغ حدود 690 میلیارد ریال بود.
وی گفت: پارسال برای اولین بار از طریق جمهوری تاتارستان و انعقاد 27 تفاهم نامه عملیاتی با این جمهوری و صدور چهار میلیون کالا به تاتارستان به بازار روسیه وارد شدیم.
رسولیان برنامه ریزی برای حضور هیات های بازرگانی خارجی از کشورهای جنوب شرقی آسیا و اعزام هیات به این کشورها، برگزاری نمایشگاه اختصاصی کالا در هرات، کابل، ترکمنستان، قزاقستان، عراق، تاجیکستان و برقراری ارتباط با سفرای ایرانی و خارجی برای حضور آنان در استان خراسان رضوی را از برنامه های اجرا شده در دولت تدبیر و امید و در راستای تقویت روابط خارجی برشمرد.
وی با اشاره به جذب سرمایه گذاری خارجی در خراسان رضوی طی دولت تدبیر و امید افزود: این استان در این مدت همواره رتبه های برتر کشور را داشته و در سال گذشته 580 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی با مشارکت شرکتهای فرانسوی و چینی در این استان انجام شد.
مدیر کل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: از ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید تا پایان سه ماه اول امسال 213 میلیون دلار سرمایه خارجی وارد این استان شده است.
سید مهدی رمضانی افزود: میزان کل سرمایه گذاری خارجی مصوب شده در این استان از ابتدای دولت تدبیر و امید، 108 طرح به مبلغ 924 میلیون دلار است که از این مبلغ 213 میلیون دلار وارد استان شده است.
استان خراسان رضوی پنج گمرک در لطف آباد، سرخس، باجگیران، دوغارون و مشهد و 2 بازارچه مرزی در تایباد در مرز افغانستان و باجگیران در مرز ترکمنستان دارد.
کشورهای هدف صادراتی خراسان رضوی به ترتیب افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و کشورهای آسیای میانه هستند.
مواد غذایی و زعفران عمده ترین کالاهای صادراتی این استان را تشکیل می دهد.
