به گزارش ایران اکونومیست، با گذشت پنج سال از دولت روحانی، پرونده بورسیه‌ها در وزارت علوم همچنان باز است. دیوان عدالت اداری برای رسیدگی به شکایت‌ها به این پرونده ورود کرده و در برخی موارد احکامی صادر کرده است. این احکام با توجه به اختیارات قانونی دیوان صادر شده است و به‌موجب آن، برخی از بورسیه‌هایی که لغو شده بود، برقرار شده و دانشگاه‌ها موظف به استخدام برخی از این افراد در هیئت علمی شده‌اند.
بر اساس گزارش ایرناپلاس، محمدکاظم بهرامی، رئیس دیوان عدالت اداری اوایل تیر ماه درباره رسیدگی به پرونده بورسیه‌ها گفت: «رسیدگی به تعداد زیادی از پرونده‌های مرتبط با بورسیه‌های غیرقانونی، در شعب بدوی و تجدیدنظر صورت گرفته است و رسیدگی به تعداد اندک باقی‌مانده تا سه ماه آینده به پایان می‌رسد.»
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 763 که در تاریخ 22/2/94 تشکیل شد، بنا به پیشنهاد وزارت علوم و وزارت بهداشت، تصمیم‌گیری درباره مواردی از قبیل بورس دانشجویان، ارزیابی و پذیرش علمی و جذب را به هیئت عالی تجدیدنظر واگذار کرده است. اعضای این هیئت بدین ترتیب هستند: «1- وزیر علوم، وزیر بهداشت یا رئیس دانشگاه آزاد 2- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی 3- معاون حقوقی وزارتین یا دانشگاه آزاد 4- معاون تخصصی ذی‌ربط 5- دو نفر عضو منتخب شورای عالی انقلاب فرهنگی 6- سه نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها که حداقل یک نفرشان حقوق‌دان باشد.»
بر اساس همین مصوبه، «شیوه‌نامه نحوه رسیدگی به تجدیدنظرخواهی از آرا و تصمیمات موضوع این مصوبه طبق پیش‌نویس مشترک تهیه شده توسط وزارتین و دانشگاه آزاد اسلامی در اولین جلسه هیأت به تصویب خواهد رسید.»
**تصمیم‌گیری درباره پرونده بورسیه‌ها به عهده وزارت علوم است
محمدجعفر حبیب‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در مصاحبه با ایرناپلاس درباره مرجع تصمیم‌گیری در مورد بورسیه‌ها گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد تشکیل هیئت عالی تجدیدنظر موضوع تبصره ماده واحده مصوب جلسه 630 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصمیم‌گیری درباره بورسیه‌ها و موضوعاتی مشابه آن، امر علمی- آموزشی است و قضایی نیست که دیوان عدالت اداری به آن ورود کند.
وی افزود: تصمیم در مورد این که این افراد در امتحان شرکت کردند یا خیر، نمره آوردند یا خیر و تبدیل بورس از خارج به داخل کشور شدند یا خیر، امری علمی و در صلاحیت ذاتی دانشگاه‌هاست. بحث اصلی این است که فرد شرایط علمی بورسیه شدن را دارد به دانشگاه‌ها مربوط می‌شود. مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی وزارت علوم باید ورود کند و سیاست‌گذاری کند.
این حقوق‌دان در مورد ارجاع پرونده به دیوان گفت: متأسفانه بنا به ملاحظاتی که مشخص نیست، دیوان عدالت وارد شده است و شعبات خاصی برای این کار قرار داده است و سیاق صدور آرا خیلی روتین است که یک سیاست مشخص موضوع را دنبال می‌کنند. مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، بورسیه از مواردی است که در شئون تخصصی دانشگاه‌هاست و ارتباطی به دستگاه قضایی ازجمله دیوان عدالت ندارد.
**افت کیفیت دانشگاه ها با تصمیمات جدید
حبیب‌زاده درباره تأثیر بورسیه‌های غیرقانونی در آینده دانشگاه‌ها گفت: اتفاقی که در دولت نهم و دهم رخ داد، موجب افت کیفیت دانشگاه‌ها شد. برخی از این بورسیه‌ها توانایی علمی را دارند که موارد استثنا هستند. طبق گزارش دادستان دیوان محاسبات در سال 95 مشخص شد خیلی از این افراد بدون احراز شرایط جذب شدند و خسارت‌هایی به دولت وارد شد که دادستان در سال 95 اعلام کرد کیفرخواست‌هایی برای مدیران مرتبط دولتی صادر می‌کند.
**هتک حیثیت دانشگاه و نظام
وی افزود: کاری که انجام می‌شود خلاف قانون اساسی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصلحت دانشگاه و نظام است. متأسفانه برخی زیر چتر نهادهای ارزشی نظام هم مخفی می‌شوند و کسانی از این امکان استفاده کردند که معدل‌های حدود 12 داشتند و بدون طی فرایندهای علمی بورسیه خارج از کشور گرفتند و تبدیل به بورس داخل کردند. این کار منجر به هتک حیثیت دانشگاه و نظام جمهوری اسلامی می‌شود و خدمت به نظام و به این افراد نیست. شرایط برای این افراد وقتی با حکم دادگاه وارد دانشگاه می‌شوند، در مقابل کسانی که با شرایط علمی وارد شدند مناسب نیست.
**عضویت هیئت علمی بدون طی مقررات جذب
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در پایان گفت: در حال حاضر برخی از این بورسیه‌ها با حکم دیوان عدالت دارند عضو هیئت علمی می‌شوند. یعنی حتی مقررات جذب و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را نادیده می‌گیرند. دیوان عدالت در آرایی که صادر می‌کند، دانشگاه‌ها را مجبور به حکم استخدامی قطعی بدون طی مراحل جذب می‌کند. اخیراً مسئول جذب در وزارت علوم هم اعلام کرده که ورود به هیئت علمی دانشگاه با حکم دیوان عدالت به نفع خود این افراد نیست.
