به گزارش ایران اکونومیست،حفظ ساختار رشد یکسان تعرفه‌های برق برای تمام گروه‌ها از یک سو و اعطای یارانه به تمام مشترکان که ثروتمندان هم جزء آنها هستند باعث شده تا با رشد قیمت برق شاهد افت مصرف نباشیم. به عبارتی علی رغم پلکانی بودن تعرفه برق، ارزان بودن نسبی برق برای مشترکین پرمصرف که عمدتا از طبقات برخوردار جامعه هستند، سبب شده عملا این تعرفه ها از بازدارندگی لازم برخوردار نبوده و مشترکین پرمصرف تمایلی برای کنترل مصرف برق نشان ندهند.
نکته حائز اهمیت این است که 10 درصد از مشترکین پرمصرف بیش از 2 برابر سایر مشترکین از یارانه برق بهره‌مند می‌شوند. بنابراین ضروری است که تعرفه برق برای این مشترکین اصلاح و قیمت برق برای آنها به صورت آزاد محاسبه شود تا مشترکین پرمصرف از هیچ گونه یارانه ای در مصرف برخوردار نباشند.
نوفرستی استاد دانشگاه الزهرا معتقد است که مابه‌التفاوت هزینه تمام شده برق تولیدی و هزینه پرداختی توسط مردم را در حقیقت دولت یارانه می‌دهد و این یارانه، یارانه پنهانی است که از جیب 80 میلیون ایرانی پرداخت می‌شود.
به گفته استاد دانشگاه الزهرا (س)، یک خانواده پرمصرف یارانه پنهان بسیار زیادی بابت اضافه مصرف دریافت می‌کند و این یارانه پنهان 4 تا 5 برابر یارانه نقدی دریافتی یک خانوار کم‌مصرف است پس باید تعرفه سه پله بالای مشترکین به نرخ بالای برق مصرفی برسد و دیگر یارانه پنهان به آنها تعلق نگیرد.
رضا اردکانیان وزیر نیرو نیز به تازگی به صف کارشناسان موافق با افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها پیوسته و بر اصلاح تعرفه‌های مشترکین پرمصرف برق تاکید می‌کند و معتقد است که بهره‌مندی طبقات پرمصرف از یارانه حق طبقات ضعیف را ضایع می‌کند و در این زمینه باید چاره‌جویی شود.
وزیر نیرو می‌گوید ما دوست نداریم با ابزار قیمت، مشترکین آب و برق را جریمه کنیم، اما در صورت تداوم این وضعیت بهای آب و برق مصرفی پرمصرف‌ها تصاعدی محاسبه خواهد شد.
از اظهارات وزیر نیرو اینگونه استنباط می شود که اگر مشترکان به توصیه‌ها بی‌توجهی کرده و برق زیادی را مصرف کنند به یقین مانند سایر کشورها قیمت‌ها تصاعدی برای آنها محاسبه خواهد شد.
*حفظ ساختار رشد یکسان تعرفه‌ها هیچ سیگنالی به پرمصرف‌ها نمی‌دهد
هیئت وزیران به وزارت نیرو اجازه داد تا متوسط تعرفه‌های برق را از ابتدای اردیبهشت 1397 بدون تغییر ساختار تعرفه‌ها به‌میزان 7 درصد افزایش دهد که باعث افزایش 7 درصدی درآمد دولت یا به بیان دقیق‌تر کاهش هفت درصدی هزینه‌های یارانه‌ای دولت از این محل می‌شود.
اما به گفته حائری معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی این رشد ۷ درصدی به هیچ وجه موجب جلوگیری از رشد مصرف برق نشد.
این تجربه مشخص می‌کند که حفظ ساختار رشد یکسان تعرفه ها هیچ سیگنالی برای کنترل مصرف به به پرمصرف‌ها نمی دهد.
دولت در سال 1395 به صور متوسط به مشترکان پرمصرف 900 هزار تومان و به مشترکان کم مصرف 140 هزار تومان یارانه پنهان برق پرداخت کرده است. این بدان معناست که هر چه بیشتر برق مصرف شود، یارانه پنهان بیشتری نیز توسط دولت به مصرف کننده تعلق می‌گیرد.
طبق محاسبات صورت گرفته یک خانوار پرمصرف 4 تا 5 برابر یارانه نقدی دریافتی یک خانوار کم‌مصرف یارانه پنهان دریافت می‌کند و همین یارانه پنهان انرژی است که موجب افزایش برق پرمصرف‌ها و خاموشی می‌شود.
کارشناسان بر این باور هستند که در کشورهای مختلف با اصلاح و واقعی کردن تعرفه‌های برق برای پله‌های بالاتر از الگوی مصرف بیش از 10 درصد کاهش مصرف برق داشتند پس ما نیز می‌توانیم با این اقدام کمبود برق را تا حد زیادی برطرف کنیم.اما متأسفانه جدول کنونی تعرفه‌های برق در کشور تشویق‌کننده و حامی پرمصرف‌هاست.
*همراهی مجلس با دولت برای افزایش تعرفه های برق پرمصرف ها
زارع رئیس کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه از دولت برای افزایش تعرفه‌های برق پرمصرف‌ها حمایت و با آنها همراهی می‌کنیم، گفته است که در حال حاضر شرایط خوبی در حوزه برق نداریم و برای رفع موانع موجود این حوزه باید راه اصلاح تعرفه برق مشترکان پرمصرف را در پیش بگیریم.
به گفته وی، این اصلاح تعرفه‌گذاری برق می تواند در مدیریت مصرف و خاموشی‌ها تاثیرگذار باشد چرا که وقتی قیمت برق پائین باشد، قطعاً بخشی از مشترکین که بی‌محابا به مصرف ادامه می‌دهند، نسبت به مصرف درست برق اهتمام لازم را نخواهند داشت.
*۲ رویکرد دولت برای برخورد با مشترکان پرمصرف برق
حقی فام معاون مدیر عامل توانیر و سخنگوی صنعت برق با اشاره به اینکه دولت ۲ رویکرد برای برخورد با مشترکان پرمصرف و اصلاح نظام تعرفه‌ای برق دارد، گفت: با کمیسیون‌های اقتصادی مجلس در حال بررسی این موضوع هستیم که تعرفه برق مشترکان پرمصرف به قیمت تمام شده نزدیک شود.
سخنگوی صنعت برق افزود: رویکرد دیگر این است که در زمان پیک پرمصرف‌ها از ترس میزان جریمه مجبور به اعمال مدیریت مصرف برق شوند.
در بسیاری از کشورهای جهان برای مقابله با بحران برق تعرفه برق مشترکین خانگی اصلاح شده است به طوریکه منجر به اصلاح رفتار مشترکین پرمصرف شده است. به طور مثال در کالیفرنیا، شرکت‌های توزیع برق و گاز تغییرات هوشمندانه‌ای در تعرفه‌های بخش خانگی اعمال کرده اند. کمیسیون خدمات عمومی ایالت کالیفرنیا برای کنترل بحران برق در ژوئن سال 2001، قیمت برق مشترکین خانگی دو شرکت SCE و PG&E را به طور چشمگیری افزایش داد. این افزایش قیمت برای همه مشترکین به صورت یکسان انجام نشد و افزایش قیمت با تمرکز بر مشترکین پرمصرف صورت گرفت.
در شرایط فعلی قطعا اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف خانگی باید در اولویت قرار بگیرد و این مسئله باید توسط وزارت نیرو پیگیری شود و چنانچه این موضوع به هر دلیلی به بن بست برسد شخص وزیر نیرو باید پاسخگو باشد.
به نظر می رسد این موضوع تا یک ماه آینده برای تصویب به صحن علنی آمده و تصویب شود.
