به گزارش ایران اکونومیست؛ در حالی که تا روز دوشنبه گذشته هر یک از ارزهای معتبر خارجی همچون دلار، یورو و پوند رکوردی تاریخی را ثبت کردند، اما به یکباره از پیش از ظهر سه شنبه روند نزول قیمت این ارزها با افتی شدید آغاز شد به گونه ای که تا بعد از ظهر امروز بیش از 10 درصد از ارزش خود را از دست دادند.
نرخ سکه نیز متاثر از کاهش به یکبار قیمت دلار ، شاهد کاهشی در حدود 16 درصد بود.
این درحالی است که این روند به صورت لحظه ای در حال تغییر است و احتمال کاهش بیشتر قیمت هر یک از این ارزها و نیز سکه دور از ذهن نیست.
در ارزیابی این روند شتابان کاهش ارزش ارزهای خارجی و سکه به طور قطع مجموعه ای از عوامل گوناگون داخلی و خارجی تاثیرگذار می توانند باشند.
در حیطه داخلی پارامترهای درخور توجهی به چشم می خورد. به گفته تحلیل گران تغییر در بالاترین سطح مدیریتی بانک مرکزی به طور قطع در کاهش تنش در بازار بی تاثیر نبوده است.
جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در جلسه دیروز ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تصریح کرد که وضعیت کنونی کشور دائمی نیست و بانک مرکزی به شکلی جدی بازنگری در سیاست ها و مدیریت بازار ارز را دنبال می کند.
وی بیان داشته است که بانک مرکزی با جدیت به‌دنبال بازنگری سیاست‌های ارزی و ارائه بسته جدید برای مدیریت بازار است.
از طرف دیگر، ریشه کن کردن فساد اقتصادی به مطالبه قطعی جامعه، مردم و رسانه ها تبدیل شده به گونه ای که حتی مقام های تصمیم گیر و بسیاری از نمایندگان مجلس هم بر لزوم مبارزه با اخلال گران در نظام پولی و اقتصادی کشور تاکید می کنند. این شرایط فرصت مغتنمی را برای شناسایی برهم زنندگان آرامش اقتصادی و اقدام برای کاهش التهاب روانی در جامعه پدید آورده است. مقابله با خریداران عمده طلا و ارز که در تعیین و انتشار نرخ های غیرواقعی قیمت نقش دارند یکی از مهمترین اقدامات کوتاه مدت برای مقابله با فساد ارزیابی می شود.
حتی می توان مدعی شد که سخنان اخیر حجت الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه ای معاون اول و سخنگوی قوه قضائیه در زمینه جدیت نظام برای مقابله با فساد هم بی تاثیر نبود. وی عنوان اتهامی به برخی از دستگیرشدگان در تحولات بازار اقتصادی کشور که منجر به اخلال در آن شد را «افساد فی الارض» بیان کرد.
سخنگوی قوه قضائیه با بیان این نکته که افراد دیگری هم در خصوص این مسائل جلب شده اند و به زودی دستگیر می شوند، افزود: این ها افرادی هستند که در ارتباط با اخلال در نظام پولی و ارزی کشور و اخلال در نظام اقتصادی کشور تحت تعقیب قرار گرفته اند و محاکمه آن ها به زودی آغاز می شود.
در حیطه خارجی نیز چند اتفاق مهم در یکی دور روز گذشته رخ داد که بسیار اثرگذار بود. اظهارات روزگذشته «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده و برخی مقام های آمریکایی که رنگ و بوی عقب نشینی داشت در کاهش التهابات سیاسی و اقتصادی بسیار تاثیرگذار بود. روز دوشنبه گذشته دونالد ترامپ، در یک کنفرانس خبری مشترک با نخست وزیر ایتالیا در واشنگتن اعلام کرد: آماده است با رهبران ایران دربارۀ چگونگی بهبود روابط میان دو کشور گفت وگو کند.
اهمیت این سخنان هنگامی برجسته تر می شود که وی این سخنان را در کنار مقام ارشد یکی از کشورهای اروپایی که مخالف خروج واشنگتن از برجام است بیان داشت. ترامپ تصریح کرد «حاضرم با رهبران ایران هر زمان که بخواهند بدون پیش شرط دیدار کنم... من با همه دیدار می‌کنم. من به ملاقات رودررو اعتقاد دارم.... اگر آنها بخواهند با هم دیدار می کنیم.»
بدون تردید ارسال این پیام شفاهی در قیاس با پیام توئیتری تهدیدآمیز هفته گذشته ترامپ علیه ایران، آن هم چند روز قبل از اجرای بخشی از تحریم ها علیه ایران، می تواند تغییری محسوس در رویکرد کاخ سفید تفسیر شود.
جالب اینجاست سخنان «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا پس از اظهارات ترامپ هم ارزیابی ها در زمینه عقب نشینی کاخ سفید را تقویت کرد. وی برای انجام مذاکره دو پیش شرط عنوان داشت و گفت اگر ایران تغییرات بنیادینی را در سیاست های داخلی و منطقه ای داشته باشد و حاضر به امضای توافق هسته ای شود رئیس جمهوری آمریکا وارد مذاکره با تهران می شود.
اگر چه این اظهارات پومپئو تا حدودی در تناقض با سخنان ترامپ قرار دارد اما کاهش پیش شرط های واشنگتن و وزیر امور خارجه آمریکا از 12 مورد به 2 شرط تحولی بزرگ و غیر قابل چشم پوشی محسوب می شود. وی حدود 2 ماه قبل در رونمایی از رویکرد جدید ایالات متحده در مورد ایران بیش از 10 پیش شرط را برای از سرگیری تعامل و مذاکره با ایران بیان کرده بود.
موضوع سوم تاثیرگذار بر فرایندهای سیاسی و اقتصادی داخل کشور نیز انتشار خبرهایی از سفر «یوسف بن علوی» وزیر امورخارجه عمان به ایالات متحده و گمانه زنی ها در مورد احتمال سفر قریب الوقوع وی به تهران می باشد. به طور سنتی عمان در ظاهر و درعمل در ایجاد ارتباط میان تهران و واشنگتن مطرح بوده است. این کشور حتی در مراحل اولیه دور پیشین گفت وگوها که در نهایت منجر به امضای توافق هسته ای برجام شد هم نقش آفرینی کرده بود. در رسانه های جهان مسقط همیشه به عنوان رابطی مورد احترام برای مقام های ایران و ایالات متحده شناخته می شود که در بیشتر موضوعات چالشی موفق عمل کرده است.
در فرجام سخن باید گفت اگرچه مجموعه ای از تحولات موجب کاهش تنش ها میان واشنگتن و تهران شده است اما رخداد بنیادی تر به عرصه های داخلی باز می گردد.
انتظار برای اعلام سیاست های جدید ارزی با انتخاب عبدالناصر همتی به عنوان رییس کل بانک مرکزی و اقدام عملی قاطع از سوی نهادهای اجرایی و قضایی در مقابله با فساد اقتصادی خصوصا فساد ارزی از جمله این رخدادها بشمار می آیند.
