به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بهروز بازگیر سرپرست کاوش باستان‌شناختی «غار کلدر» با اعلام این خبر گفت: تا قبل از کاوش‌های «غار کلدر»، همه توجه‌ها روی منطقه «شامات» متمرکز بود اما کاوش‌های غار کلدر با ۵۴ هزار و ۴۰۰سال قدمت، منجر به تاریخ‌نگاری لایه‌های پارینه‌سنگی تازه‌ای شد.
او نخست با بیان پیشینه‌ای درباره تکامل بشر و مسیرهای مهاجرتی انسان‌های هوشمند و این که گونه‌های انسان‌های هوشمند چگونه و از چه مسیرهایی به قاره اروپا رسیده‌اند، توضیح داد: از تنگه جبل الطارق، سیسیلی، کریدور فلسطین و باب المندب به عنوان چهار مسیر احتمالی پراکنش و مهاجرت انسان‌های هوشمند (هموساپین ها) نام برد و به دو موج مهاجرتی انسان‌های هوشمند اشاره کرد.
وی افزود: نخستین موج و اولین داده‌های موجود درباره انسان‌های هوشمند، قدمت حضور این انسان‌ها در قاره افریقا را مربوط به ۱۹۵هزار سال پیش اعلام کرده است.
بازگیر در ادامه از کشف شواهد ۶۰ هزار ساله در استرالیا، پناهگاه صخره‌ای «قفذه» در منطقه «شامات» و «غار فویان» در چین با قدمت‌های ۸۰ تا ۱۲۰ سال هزار سال خبر داد و افزود: نخستین شواهد به دست آمده از حضور انسان هوشمند در قاره اروپا مربوط به ۴۰ تا ۴۳ هزار سال پیش است.
کشف محوطه ۳۰۰ هزار ساله در مراکش
او درباره موج دوم، به کشف محوطه‌ای در مراکش با قدمت ۳۰۰هزار سال و همچنین به وجود سایت‌های متعدد از موج دوم مهاجرت انسان هوشمند در منطقه شامات و قاره آسیا اشاره کرد و گفت: سایت «کسار اکیل» در لبنان با قدمت ۴۸ هزار سال، «منوت» در فلسطین اشغالی با ۴۹ هزار سال و «غار کلدر» در خرم آباد از مهمترین این سایت ها هستند.
بازگیر افزود: تا قبل از کاوش های غار کلدر، همه توجهات روی منطقه شامات متمرکز بود اما کاوش‌های غار کلدر با ۵۴هزار و ۴۰۰سال قدمت، منجر به تاریخ نگاری لایه‌های پارینه سنگی تازه ای شد.
وی با اشاره به انجام مطالعات منطقه‌ای قبل از شروع کاوش غار کلدر گفت: فصل دوم کاوش غار کلدر با هدف تاریخ نگاری و لایه نگاری دقیق انجام شد.
این باستان شناس در ادامه به شناسایی توالی پارینه سنگی میانه و جدید در غار کلدر اشاره و با بیان این‌که ابزارهای انسان‌های نئاندرتال و هموساپین در این غار به دست آمده، افزود: در لایه نگاری انجام شده، چهار تاریخ ترمونومینسانس و سه مورد کربن ۱۴ به دست آمد.
او افزود: در لایه چهارم آثار و شواهد انسان های هوشمند (پارینه سنگی جدید) شناسایی شد که با توجه به آنالیزهای ترمونومینسانس، تاریخ های ۲۳هزار و ۱۰۰ سال، ۲۵ هزار و ۵۰۰ سال، ۲۶ هزار سال و ۲۹ هزار و ۴۰۰ سال به دست امد.
بازگیر در ادامه به نتایج آزمایش های کربن ۱۴ اشاره کرد و گفت: این نتایج تاریخ های ۳۸ هزار و ۶۵۰ سال، ۴۴هزار و ۲۰۰سال و ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال را در قسمت پایینی لایه پارینه سنگی جدید نشان داد. در واقع می‌توان این تاریخ را نقطه عطفی در زمینه حضور انسان‌های هوشمند در ایران و غرب قاره آسیا دانست.
کشف قدیمی‌ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در ایران و غرب قاره آسیا
بازگیر در ادامه از کشف قدیمی‌ترین شواهد استفاده از قیر طبیعی در ایران و غرب قاره آسیا خبر داد و گفت: در قسمت جاگذاری سرپیکان‌ها روی چوب از مواد چسبنده طبیعی استفاده می‌کردند.
او با اشاره به قدمت ۵۴ هزار ساله لایه پارینه سنگی جدید غار کلدر، گفت: در نزدیکی محوطه یک منبع مواد خام پیدا شد که به نوعی منبع قیرطبیعی است.
این باستان شناس در ادامه از مقایسه همه محوطه‌های مهم پارینه سنگی زاگرس را از لحاظ کورونولوژی بعد از اکتشافات غار کلدر خبر داد و گفت: غار شنیدار در اربیل کردستان عراق، غار کوبه در استان کرمانشاه، غار یافته و کلدر در لرستان، غار بوف در نقش رستم شیراز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند.
به گفته وی، در حال حاضر غار کلدر با ۵ هزار و ۴۰۰ سال قدمت بیشتر، قدیمی‌ترین غار در زاگرس محسوب می شود.
او از چاپ کرنولوژی غار کلدر و نتایج کاوش در این محوطه به صورت رسمی در یکی از معتبرترین مجلات دنیا خبر داد و گفت: در نشریه معتبر نشنال جئوگرافی، ایران به عنوان نخستین انسان های هوشمند در غرب قاره اسیا معرفی شد.
بازگیر با اشاره به این که به رغم پتانسیل موجود متاسفانه ایران تا پیش از این در مطالعات پارینه سنگی جهان جایگاهی نداشته است، گفت: ما تاریخ شروع پارینه سنگی قدیم را به درستی نمی‌دانستیم و پارینه سنگی میانه را در ایران بین ۲۰۰ تا ۴۰ هزار سال برآورد شده بود اما هیچ مستنداتی در این زمینه وجود نداشت و پایان این دوره را هم نمی دانستیم. برای پارینه سنگی جدید هم تاریخی بیشتر از ۴۰هزار سال نداشتیم.
او افزود: با تاریخ نگاری انجام شده نه تنها موفق شدیم پایان پارینه سنگی میانه را به دست آوریم بلکه آغاز پارینه سنگی جدید نیز مشخص شد.
او با اشاره به این که هنوز جایگاه ایران از نظر کرونولوژی پارینه سنگی قدیم مشخص نیست، یافتن محوطه های پارینه سنگی قدیم در محوطه را یکی از برنامه ها آتی اعلام کرد.
پیشنهاد راه اندازی اکوکمپ گردشگری
این باستان شناس در ادامه پیشنهاد راه اندازی سایت موزه و اکوکمپ گردشگری را مطرح کرد و گفت: برنامه مقدماتی آماده و طرح اولیه به استاندار استان لرستان ارائه شده است و امیدواریم با آماده سازی زیرساخت‌ها و کمک سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اقدامات لازم برای ثبت جهانی محوطه را انجام دهیم.
به گفته بازگیر، با راه اندازی موزه و مرکز پژوهشی، سایت موزه و اکوکمپ گردشگری در این محوطه حدود یک هزار و هشتاد شغل درشهرستان خرم آباد ایجاد خواهد شد.
