به گزارش ایران اکونومیست؛ بررسی وضعیت نرخها در بازار ارز ایران به ویژه در ارزهای معتبر حاکی از ادامه وجود نرخ های چندگانه بوده و با وجود برنامه قبلی دولت برای تک نرخی کردن ارز، اجرای این برنامه همچنان با کُندی پیش میرود.
اخیرا رییس کل بانک مرکزی و برخی دیگر از مقامات این بانک درباره یکسانسازی نرخ ارز عنوان کردهاند که لازم است تا برخی پیش زمینهها در این باره فراهم شود؛ از اینرو تا زمان تکمیل ملزومات اولیه اجرای ارز تک نرخی، این برنامه با سرعت کمتری دنبال خواهد شد.
ارتباط قابل اتکا با بانکهای خارجی و برقراری کامل روابط بانکی، نقل و انتقالات مالی و مبادلات از مهمترین مواردی است که در این زمینه مطرح است، با این وجود اصل یکسان سازی نرخ ارز موضوعی است که تقریبا مورد توافق همه مدیران و کارشناسان اقتصادی است.
گفته میشود یکسانسازی نرخ ارز اگر هیچ دستاوردی برای اقتصاد ایران به همراه نداشته باشد، دستکم باعث شفافیت و جمع آوری بساط رانت و فساد خواهد شد که البته خود دستاورد کمی نیست. در چند سال گذشته که نرخ ارز به صورت روزانه، ساعتی و حتی لحظه ای تغییر میکرد، برخی با استفاده از اطلاعات انحصاری و خرید و فروش ارز با ارقام بالا، یک شبه سودهای کلانی را به دست آورده و این رویه باعث وارد آمدن ضربات مهلک به اقتصاد ایران شده بود.
حالا دو سه سالی میشود که تقریبا بازار ارز به نوعی ثبات نسبی رسیده و دیگر خبری از آن بحران و نرخهای هیجانی نیست و جلوی سوداگری تا حد زیادی گرفته شده است. دولت معتقد است ورود به بازار ارز با هدف کسب سود و داد و ستد در نهایت باعث زیان افراد به ویژه معاملهگران آماتور و غیرحرفهای خواهد شد و ممکن است برخی به یکباره سرمایههای خود را از دست بدهند.
با این حال، همچنان اختلاف نرخها در بازار ارز ایران مشاهده میشود به نحوی که بررسی نرخهای دلار آزاد و مبادلهای در روز گذشته نشان دهنده وجود دستکم ۵۹۷ تومان اختلاف قیمت در این بخش است. همچنین در روز یکشنبه بین نرخ دلار در سامانه سنا و مبادلهای نیز ۴۹۴ تومان اختلاف قیمت وجود داشت.
موضوعی که در روز گذشته درباره نرخ سامانه سنا وجود دارد اختلاف قیمت یکباره بین دلار سنا و آزاد است. یعنی بین نرخ دلاری که در روز گذشته توسط صرافیهای منتخب بانک مرکزی به فروش رسید با نرخ آزاد ۹۴ تومان اختلاف افتاد، در حالی که این اختلاف قیمت در روزهای قبل از آن بین ۳۰ تا ۵۰ تومان بوده است.
نرخهای سامانه سنا در واقع قیمتهایی است که ارز با نرخ مشخص و زیر قیمت بازار در اختیار صرافیهای منتخب بانک مرکزی قرار گرفته و سپس در بازار آزاد عرضه میشود؛ بنابراین در این شرایط افزایش اختلاف قیمت ارز صرافی و آزاد باعث تشکیل صف خرید خواهد شد که در روزهای اخیر اتفاق افتاده است.