مریلا زارعی روز گذشته(یکشنبه) در نشست تجارب بازیگری که در سالن شماره 3 پردیس سینمایی ملت در حاشیه جشنواره فیلم مقاومت برگزار شد، افزود: فیلم «شیار 143» توانست به قلب مخاطبان در ایران نفوذ کند و اثری فراتر از فیلم های معمول سینمای ایران است که صرفا مشکلات اجتماعی را بیان می کنند.
وی با بیان اینکه بازی در همه گونه های سینمایی را تجربه کرده، گفت: بازیگر در همه گونه های سینمایی باید از جان مایه بگذارد. اما سهم من در »شیار 143» فراتر از کارهای دیگرم بود. زیرا معمولا در سایر فیلم ها بازیگر خود را از منظر یک نقش می بیند و به جامعه اطراف توجه می کند.
بازیگر نقش «الفت» در فیلم سینمایی «شیار 143» ادامه داد: به تبع برای شناخت بهتر نقش باید با خصوصیات آن آشنا شد. این آشنایی بطور قطع از طریق کتاب و مقاله اتفاق نمی افتد؛ بلکه باید تجربه ای ملموس باشد.
** حوزه دفاع مقدس، حوزه شهودی است
وی گفت: دارایی «الفت» در «شیار 143» دم دست نبود که به راحتی آن را به دست آورم. بنابراین بیش از آنکه با مادران شهدا صحبت کنم، ذهن و روح و روان خود را بیدار کردم. زیرا حوزه دفاع مقدس را حوزه ای شهودی می دانم. ایمان داشتم برای بازی این نقش باید از تجربه 18 سال بازیگری ام استفاده کنم. از این رو طبق عادت همیشگی ام برای بازی در هر نقشی یک موسیقی در ذهنم نقش گرفت. اما هر آنچه موسیقی در ذهنم داشتم، مرور کردم و دیدم به الفت نمی خورد. من الفت را در سجاده نماز پیدا کردم. به نظرم حق مطلب درباره فیلم «شیار 143» ادا نشده است و تحلیل فنی و تکنیکی درباره این اثر خیلی درست نیست.
زارعی با بیان اینکه نقش «الفت» را از عمق وجود بازی کرده، افزود: مستندی درباره یک شهید دیدم که بعد از 15 سال پیکر او را در حالی که سالم بود، به خانواده اش باز می گردانند. خانواده اش می گفتند او در مجالس عزاداری امام حسین (ع) اشک می ریخت و آن را به صورتش می زد من این احوال را باور دارم و نقش الفت حاصل این باور من است.
بازیگر فیلم «دست های خالی» گفت: متاسفانه از این جنس اتفاقات پیرامون ما زیاد می افتد؛ اما در سینما به تصویر کشیده نمی شود. یکی از سینماگران می گفت باعث تاسف است که زیباترین وضوی سینما را آنتونی کوئین در عمر مختار گرفته است. در حالیکه ما در جامعه ای شیعی زندگی می کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه سینمای ارزشی فراتر از آن چیزی است که بخواهیم درباره آن تحلیل فنی کنیم، عنوان کرد: اتمسفر خلاقی را برای بازی الفت در «شیار 143» پیدا کرده بودم و آن زمانی بود که سر سجاده می نشستم. در یکی از سکانس های این فیلم به الفت گفته می شود که آزاده ای را آورده اند که از یونس خبر دارد. در سکانس قبل از آن، الفت ضیافتی ترتیب داده و در فیلمنامه ابتدایی قرار بود شب قبل از دیدار آن آزاده بخوابد و جملاتی را ادا کند. احساس کردم که الفت این کار را نمی کند و با نرگس آبیار 45 دقیقه درباره این سکانس صحبت کردم.
بازیگر فیلم «چ» با بیان اینکه بازیگری کار بسیار دشواری است، افزود: بازیگری با جان و روح بازیگر سر و کار دارد. در حالیکه همه انسان ها در زندگی خود به دنبال آرامش هستند، بازیگر عکس این مسیر را طی می کند و برای ایفای یک نقش گاهی تا مرز نابه سامانی هم می رود و در نهایت همه چیز به نام کارگردان ثبت می شود.
** برای بازی نقش الفت خودم هم انتظار کشیدم
زارعی در ادامه این نشست گفت: به نظر من روح دمیده شده در «شیار 143» به حرمت خون شهداست. ما هزاران مادر شهید داریم که با یک زنگ تلفن به شوق می آیند. این نقش برایم شوخی بردار نبود و هر آنچه در چنته داشتم به کار گرفتم. حال من باید مثل حال الفت می بود. برای بازی این نقش من هم انتظار کشیدم و با الفت پیر شدم. من این نقش را با زبان روضه در دمای 50 درجه بازی کردم و اساسا روضه برایم معنای دیگری یافت.
این بازیگر سینما تاکید کرد: آبروی این نقش برایم بسیار مهم بود. بعد از آن هم مورد لطف مردم و منتقدان قرار گرفتم. جنگ تحمیلی تمام آرزوهای الفت را گرفت و با یک دار قالی تنهایش گذاشت. داری که با رج زدن بالا نمی رفت و در نهایت با بازگشت عزیزش کامل شد. برای بازی دوباره در نقشی شبیه الفت به 20 سال زمان برای تمدد روحی و قلبی نیاز دارم. زیرا همه دارایی هایم را برای الفت به کار بستم.
وی با اشاره به اهمیت نقش الفت در دیده شدن «شیار 143» خاطر نشان کرد: به نظرم این حال الفت بود که «شیار 143» را جان بخشید و از شکل تله فیلم آن را خارج کرد زیرا قصه هایی نظیر این را در تلویزیون قبلا دیده بودیم. خمیدگی الفت که کارگردان با آن مخالف بود به دلیل بار سنگین انتظار بر بدن او دیده شد. زیرا نویسنده این ذهنیت را درباره خصوصیات این افراد نداشت و خانم کارگردان مثال می زد از آدم هایی که با وجود انتظار فرزند شهید خود خیلی خوب و سرحال هستند. اما من معتقد بودم که حتی جنس لباس در مقطع سوم فیلم باید تکیدگی او را نشان بدهد. از این رو جزئیات هر سکانس تماما توسط بازیگر نقاشی شده بود.
زارعی با بیان اینکه متن قابل احترام «شیار 143» را با جانش رنگ آمیزی کرده است، گفت: برخی صحنه ها اصلا در فیلمنامه تعریف نشده بود. مثلا طنازی بین تلفنچی با بازی آقای شادمانی و الفت در سناریو نبود و ما اضافه کردیم زیرا الفت هم مثل همه آدم ها می خندد و اشتباه می کند برای همین در بعضی صحنه ها مجبور به پافشاری بودم که یا کارگردان را مجاب کنم یا از فیلمبردار کمک بگیریم.
وی با اشاره به تجربه های بازیگری اش در سایر سکانس های «شیار 143» گفت: در سکانس آخر به خانم کارگردان گفتم چه باید کرد و ایشان گفتند همانی را بازی کن که در متن نوشته شده است. اما در متن یک شرح صحنه نوشته شده بود. تاج گل هایی در سالن و سکانس آخر قرار داشت که خواهش کردم آن را خارج کنند زیرا معتقد بودم تابوت باید در غربت وارد سالن شود و این غربت پیکر شهید است که دل را می لرزاند. طبق مستندی که از دیدار یک مادر شهید با پیکر فرزندش دیده بودم، می دانستم الفت گریه نمی کند. از گلاره عباسی خواستم تا به جای من او گریه کند و به سینه بکوبد.
زارعی با تحلیل بازی خود در سکانس آخر این فیلم افزود: حرکت و بازی ام در سکانس آخر را از تابلوی عصر عاشورای استاد فرشچیان وام گرفتم. کفش هایم را در آوردم چون احساس می کردم استخوان ها مقدس است و باید پاهایم زمین را لمس کند.
وی با بیان اینکه تلاش همه عوامل در بازی بازیگر نمایان می شود، گفت: یک فیلم زمانی تاثیرگذار است که بازیگر از عمق جانش برای بازی در آن مایه گذاشته باشد. ما در زندگی به عنوان مخاطب هر اثر هنری صحنه هایی را در ذهنمان ثبت می کنیم اما برخی سکانس های فیلم ها ممکن است تفکر یک فرد را تغییر دهد. من هم فیلم های زیادی دیدم و کتاب های زیادی خواندم و همه را در ناخودآگاهم ثبت کردم. در سکانس پایانی «عمر مختار»، وقتی عمر بالای چوبه دار می رود، عینکی را که با آن قرآن خوانده و زندگی کرده است بر می دارد. از دستش می افتد و به پسر بچه ای می رسد. افسر نیز به جنازه عمر مختار قیام می کند. من از خداوند برای ورود به «شیار 143» خواستم تا توانی بدهد که چیزی را به نقش اضافه کنم. توفیقی بدهد تا دوست و دشمن به الفت سلام نظامی بدهند. برای من بازیگر تاثیر این فیلم از سینمای بیگانه می آید و سینما یعنی این! به من چه که آنتونی کویین در زندگی شخصی اش چطور است؟! برای من این مهم است که او زیباترین وضو را در سینما گرفته است.
** ذغدغه فیلمسازی در حوزه دفاع مقدس دارم
زارعی با اشاره به دغدغه اش برای فیلمسازی در گونه دفاع مقدس افزود: مدت هاست دوست دارم فیلم بسازم. درباره دغدغه های اجتماعی که دغدغه من هم هست. اما هرچه فکر می کنم احساس می کنم هیچ کدام این ها هم وزن دغدغه داشتن درباره روایت زندگی زنی نیست که سه بچه اش را در جنگ از دست داده است.
وی با بیان اینکه بازیگری حیطه مقدسی است، ادامه داد: اعتراف می کنم اگر همین حالا بخواهم «شیار 143» به همان شکل بازی کنم، نمی توانم زیرا عنصر خلاقه یک بار بر بازیگر وارد می شود و قابل تقلید و تکرار نیست. در دو سه سال اخیر دیدم که درباره «شیار 143» از منظر تحلیلی بسیار صحبت می شود. خدواند خانم آبیار را بسیار دوست داشته که چنین قلم و تاثیری به فیلم شان عنایت کرده است. انشالله که خداوند باز هم دوستشان داشته باشد و فیلم های تاثیرگذار دیگری بسازند و به من هم توفیق بدهد الفت را بار دیگر در سینما تکرار کنم.
زارعی با باز کردن جعبه که در آن تربتی از محل نبرد یک شهید تفحص شده قرار داشت، عنوان کرد: من با این خاک مانوس هستم و همه ما به این خاک مدیون هستیم. خاکی که استخوان شهدایمان را استتار کرده است. خاکی که مادران چشم انتظار بر آن سجده می کنند. من افتخار می کنم که خداوند به من توفیق داد به واسطه ایفای نقش الفت «شیار 143» مادران شهید را بیشتر بشناسم و هرچه آن ها را بیشتر شناختم، خودم بیشتر احساس کوچکی کردم.
چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت از دوم تا نهم مهر ماه برگزار می شود.
