به گزارش ایران اکونومیست؛ رهبر معظم انقلاب شهریورماه 1394 هنگام انتصاب اعضای تازه شورای عالی فضای مجازی تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات پس از تصویب طرح آن در شورای عالی و نظارت مستمر و موثر مرکز ملی بر مراحل راه اندازی و بهره برداری از آن را به عنوان یکی از مطالبات اصلی از اعضای شورای عالی فضای مجازی مطرح کردند.
در همین پیوند، هفتم شهریورماه امسال مراسم افتتاح مرحله نخست شبکه ملی اطلاعات با حضور معاون اول رییس جمهوری، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و دبیر شورای عالی فضای مجازی برگزار شد و این شبکه به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
** روند شکلگیری تا بهره برداری از شبکه ملی اطلاعات
مرحله نخست شبکه ملی اطلاعات که از مهمترین دستاوردهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت یازدهم به شمار می آید، از 11 سال پیش در دستور کار قرار گرفت و پس از طی فراز و نشیب های بسیار به عنوان یکی از تکالیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در برنامه پنجم توسعه کشور تعریف شد.
در دولت یازدهم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به بازتعریف، طراحی و پیاده سازی این زیرساخت کلیدی کشور پرداخت تا با تکیه بر آن برای اقتصاد مقاومتی در فضای مجازی بسترسازی کند و تسهیل و مدیریت صحیح گردش اطلاعات در کشور، توسعه کسب و کارها، رشد اقتصادی بیشتر و زمینه چینی برای گسترش دولت الکترونیکی را رقم بزند.
دی ماه سال 1392 شورای عالی فضای مجازی با تصویب تعریف و بایسته های شبکه ملی اطلاعات، آن را از قالب برنامه توسعه ای خارج کرد و به صورت سازوکاری دایمی درآورد.
مطابق این مصوبه شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، شبکه ای مبتنی بر قرارداد اینترنت به همراه سوییچ ها و مسیریاب ها و مرکزهای داده است تا درخواست های دسترسی داخلی برای اخذ اطلاعات موجود در مرکزهای داده، به هیچوجه از خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه های اینترنت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.
رییس جمهوری نیز بیستم اردیبهشت 1393 در جلسه شورای عالی فضایی مجازی تاکید کرد اجرای طرح شبکه ملی اطلاعات و ارایه خدمات و سرویس های مورد نیاز جامعه بر بستر این شبکه موجب استفاده آسان تر مردم از فضای مجازی می شود و مردم می توانند با امنیت خاطر بیشتری از فضای مجازی داخلی استفاده کنند؛ همچنین با راه اندازی این شبکه برای فعالیت در فضای مجازی به انتقال اطلاعات و ارتباطات داخلی به خارج از کشور نیازی نخواهد بود.
«محمدجواد آذری جهرمی» مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت ایران، بیست و پنجم تیرماه امسال گفت: مشخصه های شبکه ملی اطلاعات در قانون آمده است و بند الف ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه به چیستی این شبکه پرداخته و شورای عالی فضای مجازی نیز بایسته های آن را مشخص کرده است.
به گفته وی، بر پایه تعریف قانون، شبکه ملی اطلاعات شبکه ای پهن باند است؛ به این معنا که باید با پهنای باند مناسب و قیمت مناسب برای مردم همراه باشد.
معاون وزیر ارتباطات برخورداری از امنیت و مدیریت یکپارچه و استفاده حداکثری از فناوری داخلی را از دیگر ویژگی های مطرح شده برای شبکه ملی اطلاعات توصیف کرد.
** جایگاه شبکه ملی اطلاعات در اقتصاد مقاومتی
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت بیست و ششم اردیبهشت امسال یکی از راه حل های اساسی برای رفع موانع شکوفایی در بخش فناوری اطلاعات را «راه اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات» دانست و گفت: صنعت فناوری اطلاعات یکی از جایگزین های خوب برای درآمدهای نفتی به شمار می رود.
آذری جهرمی در ششمین جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات یادآوری کرد: امروزه صنعت فناوری اطلاعات کشور بر پایه برخی گزارش ها سهم 2.2 درصدی در تولید ناخالص ملی دارد؛ در حالی که در برخی کشورها این میزان به صورت معمول، 13 درصد گزارش شده است.
وی اضافه کرد: با راه اندازی این مرکز، هزینه های تمام شده عرضه سرویس های بومی کاهش چشمگیری می یابد و این موضوع خود به خود سبب ترویج پیش از پیش سرویس های بومی می شود.
وی افزود: توسعه صنعت فناوری اطلاعات بومی همسو با تاکید رهبر معظم انقلاب در زمینه اقتصاد مقاومتی است که سبب بهبود شاخص های فرهنگی، اجتماعی و امنیت ملی در فضای مجازی کشور می شود.
ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، 6 پروژه افزایش سطح دسترسی کاربران نهایی به شبکه ملی اطلاعات به ۲۰ مگابیت بر ثانیه و حمایت از توسعه مرکزهای داده به شبکه توزیع محتوا، طرح دولت الکترونیک و همراه، پروژه ساخت ماهواره سنجش از راه دور و ماهواره مخابراتی بومی، پروژه ایجاد یک کریدور فناوری اطلاعات و ارتباطات، طرح دو برابر کردن تولید محتوای داخلی با رویکرد کسب و کار دیجیتال با مشارکت حداکثری بخش خصوصی و ساماندهی منابع کمیاب ملی مانند طیف فرکانس و شماره را در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات طراحی و ابلاغ کرده است.
از این رو، شبکه ملی اطلاعات با هدف تحقق بخشی از برنامه های مرتبط با اقتصاد مقاومتی، اکنون در مرحله نخست آماده ارایه خدمت به کاربران شده است.
** نگاه فعالان عرصه فناوری اطلاعات
شماری از مدیران فعال در بخش ارایه خدمات اینترنتی و شبکه های اجتماعی داخلی، شبکه ملی اطلاعات را آینده ای روشن برای تولید محتوای بومی می دانند.
از دید آنان این طرح ملی زیرساخت توسعه شبکه های اجتماعی داخلی را فراهم می کند.
مدیر یکی از شرکت های داخلی فعال در زمینه فناوری اطلاعات، می گوید: پیش از تشکیل شبکه ملی اطلاعات، فضای زیرساختی برای توسعه کسب و کار، بسیار گنگ بود اما امروز با توسعه مرکزهای انتقال داده محلی (IXPها) و شبکه ملی اطلاعات، آینده روشن تر به نظر می رسد و تولید محتوا با امید بیشتری دنبال می شود.
«محمد خسروی» می افزاید: شبکه ملی اطلاعات تسهیلاتی را برای مردم فراهم می آورد و با کاهش قیمت اینترنت موجب می شود تا مردم از امکانات پیشرفته تری مانند ویدیو بهره مند شوند.
خسروی اضافه می کند: پیش از راه اندازی شبکه ملی اطلاعات فقط ایرانیان خارج از کشور از محتواهای باکیفیت استفاده می کردند اما امروز با بهبود زیرساخت های فنی، ایرانیان داخل کشور نیز می توانند از این فرصت استفاده کنند.
یکی از مدیران فعال در بخش پیام رسان های داخلی می گوید با راه اندازی مرکزهای انتقال داده داخلی (IXP) برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات، مشکلات زیرساختی برای توسعه شبکه های اجتماعی داخلی کاهش یافته است.
«مهدی داوری لنگرودی» اضافه می کند: راه اندازی این شبکه یکی از اتفاق های خوبی بود که در وزارت ارتباطات انجام شد.
** فرجام سخن
رییس جمهوری اسلامی ایران ششم شهریورماه امسال در نشست شورای عالی فضای مجازی بر محوریت این شبکه در تدوین نظام ارتباطی تاکید کرد و گفت: اگر مردم احساس کنند شبکه ای ملی، قابل اعتماد، پایدار، باکیفیت و با دسترسی امن و آسان در اختیار دارند، نقش موثرتری در فرآیند پیشرفت کشور برعهده می گیرند.
معاون اول رییس جمهوری نیز هفتم شهریورماه امسال در مراسم افتتاح شبکه ملی اطلاعات گفت: طراحی شبکه ملی اطلاعات مهمترین گام در راه دسترسی به اطلاعات باکیفیت، سریع، امن و ارزان تر برای همه مردم و مسئولان است.
«اسحاق جهانگیری» افزود: برای به ثمر رسیدن این شبکه نزدیک 200 هزار میلیارد ریال در سه سال گذشته سرمایه گذاری شد که 20 درصد آن را دولت و بقیه را بخش غیردولتی تامین کرد.
وی یادآوری کرد: مطابق قانون برنامه پنجم توسعه و اسناد بالادستی باید در سال پایانی برنامه پنجم، 60 درصد خانوارها به پهنای باند پرسرعت دسترسی داشته باشند و ما باید تلاش کنیم دولت الکترونیک و دولت همراه هرچه زودتر در کشور مستقر شود.
جهانگیری یکی از کانون های مهم توسعه کشور را ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان کرد و گفت: باید به سوی دولت الکترونیک پیش رویم و برای رفاه مردم تلاش کنیم که خوشبختانه زیرساخت های استقرار دولت الکترونیک تا اندازه قابل قبولی فراهم شده است.
به گفته وی، دستگاه های اجرایی باید خدمات خود را در قالب فناوری اطلاعات به مردم ارایه کنند تا مردم برای برخورداری از خدمات دولتی، مراجعات پیاپی به اداره های مختلف نداشته باشند و هزینه های رفت و آمد را متحمل نشوند.
معاون اول رییس جمهوری گفت: خوشبختانه طراحی و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در حالی انجام شد که شبکه های پیشین حتی یک لحظه متوقف نشدند و ارایه خدمات به مردم همچنان ادامه داشت.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیست و پنجم تیرماه امسال برخورداری از امنیت و مدیریت یکپارچه و استفاده حداکثری از فناوری داخلی را از ویژگی های مطرح شده برای شبکه ملی اطلاعات توصیف کرد گفت: شبکه ملی اطلاعات افزون بر امکان بهره مندی از خدمات برتر داخلی، این اطمینان را برای مردم ایجاد می کند که اطلاعات آنان به خارج نمی رود.
آذری جهرمی افزود: شبکه ملی اطلاعات به دلیل استفاده از محتواهای فاخری که در کشور تولید می شود فرهنگ را ارتقا می دهد و حافظ سلامت استفاده کنندگان است.
شبکه ملی اطلاعات در سه مرحله به بهره برداری کامل می رسد که مرحله نخست در هفته دولت امسال رونمایی شد. قرار است مرحله دوم آن بهمن ماه امسال راه اندازی شود. به گفته دبیرشورای عالی فضای مجازی، مرحله تکمیلی شبکه در هفته ارتباطات سال آینده رونمایی می شود.
اکنون باید منتظر ماند و با بهره برداری کامل از این شبکه تاثیر آن بر تسهیل امور، افزایش اطمینان عمومی به خدمات آن، بهبود شاخص های فرهنگی، اجتماعی و امنیت ملی در فضای مجازی کشور و تولید محتوای فاخر داخلی را به چشم دید و همزمان با پیشبرد هر مرحله از آن، با نگاه به چشم انداز و اهداف تعیین شده جایگاه و توانمندی های آن را ارزیابی کرد.
