'لی های بینه' سخنگوی وزارت امور خارجه ویتنام در بیانیه ای که روز چهارشنبه در تارنمای 'ویتنام پلاس' منعکس شد، از صدور رای دیوان بین المللی داوری لاهه در مورد شکایت فیلیپین از پکن در مورد اختلافات سرزمینی دو کشور در مورد بخشی از این پهنه آبی که غنی از انرژی است، استقبال کرد.
وی بار دیگر تکرار کرد 'ویتنام به شدت از حل اختلافات در دریای جنوبی چین از طریق مسالمت آمیز، از جمله فرآیندهای دیپلماتیک و قانونی و خودداری از استفاده از زور یا تهدید و مطابق با قوانین بین المللی حمایت می کند'.
سخنگوی وزارت امور خارجه ویتنام، اعلام نظر دقیق تر در مورد محتوای این حکم را به بررسی آن با ادعای ویتنام در مورد حاکمیت بر 'پاراسل' و جزیره 'اسپراتلی' موکول کرد.
وی اعلام کرد ویتنام یک بار دیگر موضع خود را در مورد طرح این دعوی در دادگاه در سال 2014 میلادی هنگامی که شکایت به دیوان داوری لاهه فرستاده شد، نشان داد.
وی با تاکید بر 'حفظ صلح و ثبات در منطقه، امنیت، ایمنی و آزادی کشتیرانی و پرواز هواپیما بر فراز منطقه ای در دریای شرق و احترام به اصل قانون دریاها و اقیانوس ها'، اعلام کرد 'ویتنام به شدت از حل و فصل اختلافات در دریای شرقی (دریای جنوبی چین) از طریق اقدامات مسالمت آمیز، ازجمله فرآیندهای دیپلماتیک و قانونی بدون استفاده از تهدید و زور، و مطابق مقررات حقوق بین الملل از جمله کنوانسیون 1982 سازمان ملل متحد' استقبال می کند.
'لی های بینه' بار دیگر بر حاکمیت ویتنام بر 'هوانگ سا' (مجمع الجزایر پاراسل) و 'ترونگ سا' (مجمع الجزایر اسپراتلی)، حاکمیت بر آب های داخلی و سرزمینی، حق هانوی در مورد منطقه اقتصادی انحصاری ویتنام و فلات قاره براساس کنوانسیون 1982 سازمان ملل در مورد حقوق دریاها تاکید کرد.
ویتنام همیشه استدلال تاریخی چین برای مالکیت بر این پهنه آبی را مورد سؤال قرار می دهد و تاکید دارد تا پیش از دهه 1940، چین هیچگاه ادعایی درباره حاکمیت ارضی این منطقه نداشته است. ویتنام ادعا می کند که در عمل از قرن هفدهم به این سو، این منطقه تحت فرمانروایی این کشور بوده و مدارک لازم جهت اثبات این ادعا موجود است.
چینی ها در سال 1974 میلادی، با کشتن بیش از 70 نیروی نظامی ویتنام، جزایر پاراسل را تصرف کردند. در سال 1988 میلادی نیز دو طرف در جزایر اسپراتلی درگیر شدند و این بار ویتنام با 60 کشته بازنده بود.
دیوان بین المللی داوری لاهه روز سه شنبه پس از شکایت سال 2013 فیلیپین در مورد اختلاف با پکن بر سر مالکیت بخش هایی از دریای جنوبی چین، رای خود را صادر و 'مستندات تاریخی' پکن را در خصوص اسناد مالکیت بر این بخش های دریا رد کرد.
دیوان تاکید کرد شواهدی وجود ندارد که نشان دهد چین به طور تاریخی بر آب ها و منابع آن منطقه تسلط انحصاری داشته است.
دولت فیلیپین فعالیت چین در زمینه انحصار بهره برداری از منابع طبیعی در منطقه مورد اختلاف را غیرقانونی دانسته بود.
چین و فیلیپین در خصوص دستکم 11 جزیره و صخره در داخل این منطقه اختلاف دارند. تنش میان چین وفیلیپین از سال 2012 و زمانی که پکن کنترل منطقه موسوم به 'اسکار بورو شوال' در این منطقه را در اختیار گرفت، تشدید شد.
چین خطوط فاصله 9 گانه را اساس حقوق دریاها و خطوط مرزی قرار می دهد که کشورهای منطقه از جمله فیلیپین، ویتنام، مالزی و برونئی که با پکن اختلاف دارند، به رسمیت نمی شناسد. این خطوط 9 گانه را پکن سال 1948 میلادی ابداع کرد.
دولت چین که جلسات دیوان را تحریم کرده بود رای قضات دیوان لاهه را نپذیرفته و تاکید دارند این دیوان صلاحیت رسیدگی به این اختلاف را نداشته و حاضر به اجرای رای نخواهند بود.
از سوی دیگر رای دیوان داوری الزام آور است، اما ضمانت اجرایی ندارد، اما برای طرف برنده، امتیاز اخلاقی و سیاسی محسوب می شود.
گزارش رسانه ها نشان می دهد دیوان داوری لاهه وارد مباحث خطوط فاصله 9 گانه که چینی ها از آن برای مرزبندی دریا در این منطقه استفاده می کنند و چین ادعای حاکمیت بر 85 درصد دریای جنوبی چین را کرده، نشده است، هر چند مانیل در طرح شکایت خود این مساله را مطرح کرده بود.
دیوان داوری لاهه تنها در مورد اختلاف کنونی و محتوای کنوانسیون بین المللی قانون دریاها ورود کرده که تعیین کننده ادعای طرف های اختلاف در مورد بهره برداری از منابع موجود در منطقه است.
