جلایی پور از جمله چهره های شناخته شده در عرصه مطالعات جامعه شناسی، روزنامه نگاری و همچنین فعالیت های سیاسی است. وی عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و از اعضای اصلی انجمن جامعه شناسی ایران است. مدیر مسوولی روزنامه های «جامعه» و «نوسازی» و ریاست شورای سیاستگذاری روزنامه «نشاط» در زمره سابقه فعالیت های رسانه ای جلایی پور قرار دارد.
موضوع انتقادها و حاشیه سازی های مخالفان دولت بهانه ای شد تا به گفت وگو با این جامعه شناس بنشینیم. جلایی پور در این گفت وگو تصریح کرد مخالفان دولت در سه سال گذشته به شدت فعال بوده اند و در یک سال آینده هم روند تخریبگری خود را با شتاب بیشتری ادامه خواهند داد.
به گفته وی، امید مخالفان دولت به 2 مساله است؛ نخست این که مردم از روحانی ناامید شوند و دوم این که روحانی در سال 1396 نامزد ریاست جمهوری نشود.
در ادامه، متن کامل گفت وگو با جلایی پور آمده است:
دولت یازدهم از زمان روی کارآمدن با موانع و مخالفت های جدی از جانب رقیبان سیاسی روبرو بوده است. ارزیابی شما از فرایند انتقادها و مخالفت ها با این دولت چیست؟
**جلایی پور: دولت از زمان روی کارآمدن با «مخالفان اختصاصی» روبرو شد و تا جایی که اطلاع دارم در جوامع دیگر دولت ها با مخالفت احزاب رقیب روبرو هستند و با مخالفت هایی از این دست مواجه نمی شوند. این مخالفان دولت عده ای هستند که خودشان را حق می دانند، از امکانات عمومی بهره می برند، برای مخالفت ورزی امنیت دارند و مرز اخلاقی هم ندارند. برای آنان دوره هشت ساله احمدی نژاد بهشت بود و اکنون برای بازگشتِ آن دوره به هر دری می زنند.
مخالفان دولت در سه سال گذشته فعال بودند تا در دل مردم نسبت به توانایی دولت، امید ایجاد نشود و در یک سال آینده هم این روند تخریب و انتقام را ادامه خواهند داد. به نظر می رسد دولت در مدیریت هماهنگ رسانه ای خود باید منسجم تر عمل کند و انفعال را کنار بگذارد زیرا با مخالفان بی ضابطه روبرو است.
در این مدت، دستاوردهای دولت چشمگیر بوده اما مخالفان دایم کوشش می کنند که این دستاوردها در ذهن مردم اثر مثبت نگذارد. همچنین، این مخالفان از نتایج انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری راضی نیستند بنابر این همه امیدشان به ناامید کردن مردم در توانایی دولت در تدبیر امور به ویژه در سال جاری و آتی است.
از دید ناظران، دولت یازدهم با برگزاری انتخابات موفق و پرمشارکتِ مجلس شورای اسلامی و خبرگان و نیز گشایش فضای سیاسی توانسته تاکنون در عرصه داخلی کارنامه قابل دفاعی برجای گذارد. با وجود این، منتقدان، دولت را به ضعف در سیاست داخلی متهم می کنند، نظر شما در این زمینه چیست؟
**جلایی پور: دولت یازدهم، شبح آثار ویرانگر قطعنامه های شورای امنیت را علیه ایران کنار زد و توانست نه تنها جلوی آثار مخرب تحریم ها را بگیرد، بلکه تشدید آثار تحریم ها را از بین برد. در واقع، دولت روحانی توانست اقتصاد ناامن و ویران شده را به سمت عادی شدن هدایت کند. معتقدم مخالفان دولت انصاف در بساطشان نیست چرا که ویرانه اقتصادی و اداری را تحویل دولت داده اند و اکنون طلبکار هستند. در شرایطی که کشور 10 سال با تورم فزاینده و رکود روبرو بوده است، طبیعی است که برابر تجربه دیگر جوامع، ما باید شاهد اعتراض دایمی سیاسی- اجتماعی مردم باشیم اما با حمایت مردم دولت توانست رشد اقتصادی را از حالت منفی خارج و نرخ تورم را تک رقمی کند. از این ها مهم تر، در شرایطی که مخالفانِ دولت در زمینه انتخابات هر کاری که می توانستند، انجام دادند، دولت روحانی توانست یک انتخابات با مشارکت بالا و آگاهانه مردمی برگزار کند. به همین دلیل، من انتقاد از روحانی را بابت این که تنها به سیاست خارجی و اقتصاد می اندیشد و فرهنگ و سیاست را رها کرده، قبول نداشتم و ندارم. نتایج انتخابات پارسال نشانگر اقدام مهم در زمینه سیاست داخلی بود.
دولت یازدهم با توجه به وضعیت کشور، با عنوان و شعار تدبیر و امید پا به میدان عمل نهاد. با این حال، مخالفان با نادیده گرفتن پیامدهای انکارناپذیر سیاست های دولت در حوزه های مختلف، به شکلی بی وقفه به مخالف خوانی خود ادامه دادند. در حال حاضر هدف و خواست مخالفان چیست؟
**جلایی پور: امید مخالفان به 2 مساله است؛ نخست این که مردم از روحانی ناامید شوند و دوم این که خود روحانی سال 1396 نامزد ریاست جمهوری نشود. اگر این مهم برای مخالفان دولت عملی نشود دوباره چهار سال در ناکامی فروخواهند رفت. پس مخالفان به هر دری خواهند زد و دولت باید سیاست هایش را محکم به پیش ببرد.
برای نمونه یکی از اقدام های مهم روحانی درباره فیش های حقوقی بود که بجای بگم بگم دوره احمدی نژاد اصل شفاف سازی را در عمل پیگیری کرد. نکته جالب این است که حقوق ها به بخشنامه ها و رویه های دولت قبل باز می گردد اما در آن زمان همین مخالفان دولت صدایشان هم درنمی آمد و کوچکترین انتقادی نمی کردند.
امیدواریم روند شفاف سازی که دولت شروع کرده، در همه ارکان حکومت تسری یابد. فکر می کنم روند شفاف سازی در نحوه استفاده از منابع عمومی که از جانب دولت پیگیری می شود در آینده نه چندان دور بتواند به یکی از اجزای کارنامه درخشان دولت تبدیل شود. بنابر این استمرار روند شفاف سازی و تسری آن به همه ارکان حکومت ضروری است. در واقع این حرکت در چارچوب حکمرانیِ خوب است.
مخالفان در حاشیه سازی علیه دولت چه راهبردی را دنبال می کنند و آیا تاکنون نتیجه گرفته اند؟
***جلایی پور: 20 سال است که این افراد، با حرف های زیبا به هر دری می زنند اما نتیجه نمی گیرند. خوشبختانه همانگونه که در انتخابات پیشین دیدیم، مخالفان دولت از هیچ تلاشی فروگذار نکردند اما شکستی فاحش و نمادین خوردند.
اقدام های مخالفان دولت یک پیامد منفی برای کشور دارد و آن کند کردن روند توسعه در کشور است؛ به عبارتی دیگر کند کردن روند توسعه یعنی از شمار بیکاران، افسردگان، معتادان، حاشیه نشینان و مجرمان کاسته نشود.
دولت برای مصون ماندن از سیاه نمایی ها و اتهام زنی ها باید از چه راهکارهایی بهره ببرد؟
**جلایی پور: راهی که دولت طی می کند مدبرانه است و باید با گام هایی محکم ادامه دهد اما باید مدیریت عرصه های رسانه ای، افکار عمومی و اطلاع رسانی خود را فعال تر کند و اجازه ندهد دستاوردهای اصلی دولت در ذهن مردم زیر سوال برود. در واقع ما در جامعه رسانه ای و ویترینی زندگی می کنیم و دولت باید به طور منسجم و متشکل، آگاه سازی کند.
به نظر می رسد در یک سال آینده فشار مخالفان بیشتر خواهد شد زیرا موفقیت روحانی در افکار عمومی کابوس آنان است، حتی کابوسی بدتر از سال های 92 و 94. با این حال مخالفان این استعداد را دارند که برای تخریب دولت روحانی به هر شیوه ای متوسل شوند. در برابر، سرمایه دولت مردم هستند.
