اگرچه اجلاس چهل و دوم به اعتراف «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن در همراه کردن کشورهای جهان برای همکاری در عرصه اقتصادی موفق برگزار شد و به پایان رسید اما به نظر می رسد دو دستگی های موجود در نشست سران در برخی موارد همچنان باقی مانده است. حتی در زمینه اقتصادی که کشورهای «جی هفت» اعلام کردند به توافقاتی دست یافته اند، همچنان اختلافات پابرجاست.
کشورهای این گروه در شرایطی اجلاس را به پایان رساندند که موافقت کردند هزینه های بیشتری کرده و بسته های محرک اقتصادی برای برون رفت از رکود اختصاص دهند.
اما نکته اینجاست که هیچ کشوری در این میان حاضر به تعیین یک ضرب الاجل برای این بسته های اقتصادی نشد و در عین حال اعلام شد که آنها می توانند مبلغ بسته های محرک اقتصادی و زمان اختصاص آن را بر اساس شرایط کشور خود اعلام کنند.
با این وصف مشخص است که اعضای گروه نتوانسته اند در مورد مبالغ این بسته ها توافقی حاصل کنند و بعضی از کشورها همچنان درگیر بحران های اقتصادی جدی هستند.
سران «جی هفت» در نشست خود اعلام کردند که در باره مبارزه با تروریسم و ریشه کن کردن آن و کمک به آوارگان و پناهجویان توافقاتی داشته اند اما هرگز اعلام نشد که در واقع چه راهکارهایی را برای این منظور دنبال می کنند و فقط ژاپن اعلام کرد که قصد دارد در سه سال آینده 6 میلیارد دلار به کشورهای پذیرای آوارگان سوری کمک کند.
* اجلاس سران تحت تاثیر سفر اوباما به هیروشیما
در این نشست همچنین در باره بحران پناهجویان و مبارزه با تروریسم و تحولات اقلیمی بحث و تبادل نظر شد اما جالب تر اینجاست که آمریکایی ها بویژه تلاش زیادی کردند تا سفر باراک اوباما رئیس جمهوری کشورشان را به هیروشیما آنقدر برجسته کنند تا اینکه نشست سران به طور کلی به حاشیه برود.
در واقع به همین سبب، بازتاب رسانه ای که در باره سفر اوباما به هیروشیما از قبل تا زمان انجام و حتی بعد از آن شد به مراتب بیشتر از آن بود که برای اجلاس سران در نظر گرفته شده بود.
در حالی که موضوعات اصلی و بحران های فراوانی در دنیا وجود دارد و اقتصادهای نوظهور چون چین و هند نگرانی های فراوانی دارند و اتحادیه اروپا با بحران پناهجویی دست و پنجه نرم می کند، اوباما کوشش کرد تا با این سفر میراثی از خود پیش از پایان ریاست جمهوری برجای بگذارد و رسانه های گروهی غربی به خوبی در این میان او را همراهی کردند.
* چین هدف اصلی سران جی هفت
از سوی دیگر دیده شد که اعضای «جی هفت» می کوشیدند تا به هر شکلی فقط منافع خود را تامین کنند و به همین دلیل بود که «آبه» نخست وزیر ژاپن توانست اعضا را اقناع کند که موضوع منازعات دریاهای شرقی و جنوبی با چین را در بیانیه نشست قرار دهند.
آمریکا و ژاپن بخصوص بارها در این باره اظهار نظر کرده و در حاشیه اجلاس سران هم از چین به دلیل منازعات انتقاد کردند.
از سوی دیگر همین کشورها بجای اینکه در خصوص موارد رکود اقتصادی در جهان ارزیابی های موشکافانه داشتند، سعی کردند بخشی از اجلاس را به حمله به چین اختصاص داده و این کشور را هدف انتقادها قرار دهند.
در همین راستا آنها در جریان اجلاس از اینکه چین یارانه هایی به صنعت فولاد اختصاص می دهد ابراز نگرانی کرده و از طرف دیگر این اقدامات را بخشی از سیاست های تجاری یکجانبه چین دانستند و لبه تیز انتقادهای خود را به طرف پکن نشانه رفتند.
همین موضوع باعث شد تا نشست سران به یک اجلاس یکجانبه برای رویارویی قدرت های گروه هفت با چین تبدیل شود و پکن هم بی درنگ پس از پایان اجلاس با انتشار بیانیه هایی از این موضعگیری ها و اشاره به منازعات دریای شرقی و بسیاری موارد دیگر علیه خود اعتراض کرد.
* اختلاف نظر در میان سران
اجلاس سران هفت کشور صنعتی در نشست دو روزه خود در ژاپن کوشش زیادی کردند تا با اشاره های ظاهری به بحران های موجود جهان، افکار عمومی را به سوی کشورهای خاص از جمله چین متوجه کرده و این کشورها و اقتصادهای نوظهور را مسبب بسیاری از مشکلات بدانند.
در شرایطی که همین اقتصادهای بزرگ دنیا با رکود مواجه هستند و وضعیت داخلی خوبی ندارند اما آنها حتی حاضر نشدند بحث و اجماع دقیقی در باره مشکلات امروز خود و یا مسئله خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و تبعات آن داشته باشند و در بیانیه پایانی هم اشاراتی کوتاه به این مفاهیم شده است.
صرف گفت وگو و انتشار بیانیه نشست سران؛ رکود اقتصادی، بحران پناهجویان، بحران در سوریه و خاورمیانه، مبارزه با تروریسم، منازعات دریای جنوبی، حمایت گرایی تجاری یکجانبه و مواردی از این قبیل در مجموع توجه کشورهای این گروه را به مسائل نشان داد و مثبت بود اما نکته منفی اجلاس این بود که آنان هیچ راهکار ابداعی برای مبارزه و نابودی تروریسم و گروههای تروریستی بویژه داعش و بحران پناهجویی ارائه ندادند و حتی مشخص نکردند که چه زمانی بسته های محرک اقتصادی برای حل مشکلات اقتصاد دنیا بکار گرفته خواهد شد.
این شرایط حتی از دیدگاه کریستین لاگارد رئیس صندوق بین المللی پول مخفی نماند و او در جریان همین اجلاس گفت که ما با بحران اقتصادی مشابه سال 2008 میلادی روبرو نیستیم اما میراث خوار آن هستیم.
او افزود که بسیاری از کشورها می توانند کارهای زیادی انجام دهند اما فقط برخی اکنون در حال اجرای پاره ای از اقدامات اقتصادی اصلاحی هستند.
چهل و دومین اجلاس سران «جی هفت» نهایتا با بررسی موضوعات فوق از جمله بحث درباره مبارزه با فساد و کمک به کودکان و زنان قربانی جنایت، کمک به توسعه بهداشت جهانی، امنیت در جهان و مقابله با حملات سایبری کار خود را خاتمه داد اما به نظر می رسد که چالش های اقتصادی بزرگ همچنان به قوت خود باقی است و به دلیل ارائه نشدن راهکاری مناسب برای آن در این نشست، همه چیز بار دیگر به آینده موکول شده است.
