علی جنتی عصر یکشنبه در آیین اختتامیه سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال که با حضور دکتر حسن روحانی رئییس جمهوری برگزار شد افزود: این موضوع در حالی است که شمارگان کتاب به شدت در حال کاهش است و هنوز برخی مشکلات صنعت نشر نیز پابرجاست.
وی اظهار کرد: کتاب سال جمهوری اسلامی درخت پُرباری است که در بستر صنعت نشر بالیده و اینک در سی و سومین سال خود با متانت و به دور از هیاهوی معمول دیگر رویدادهای فرهنگی هنری، به معرفی آثار شاخص و پدیدآورندگان مولف و خوش ذوق می پردازد. افزوده شدن جایزة جهانی کتاب سال در بیست و دو دوره گذشته، این رویداد را به عنوان رویدادی بین المللی مطرح کرده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: یکی از نقاط ضعف صنعت نشر و فرهنگ مطالعه در ایران، کمبود یا معرفی نشدن آثار فاخر و خوب است. جایزة کتاب سال، مرجع قابل اتکایی برای انتخاب و استفاده از آثار برتر در رشته های مختلف است و می تواند مخاطبِ کتابخوان و مأنوس به کتاب را به سوی بهترین آثار و پدیدآورندگان رهنمون کند.
جنتی افزود: بر کسی پوشیده نیست که به برکت انقلاب اسلامی، که این روزها در آستانة سی و هفتمین سالگرد پیروزی آن قرار داریم، تحولی شگرف در همه ابعاد فرهنگی کشور پدید آمد و صنعت نشر کتاب نیز از این قاعده مستثنا نبود.
به گفته وی با این جهش فرهنگی هر سال به تعداد عناوین کتاب های چاپ شده افزوده شد و این افزایش، گوی رقابت را از افزایش کیفی و محتوایی تولید کتاب رُبود. جای بسی خوشوقتی است که اعلام کنم امسال تعداد عناوین کتاب های منتشر شده از ابتدای انقلاب اسلامی در سال 57 تاکنون از مرز یک میلیون جلد فراتر رفت و همزمان با هفتة کتاب در سال جاری «جشن یک میلیون جلد کتاب» برگزار شد و همة اهل فرهنگ را خوشحال کرد.
عضو کابینه دولت یازدهم با بیان اینکه در دولت تدبیر و امید نیز بر خلاف برخی تبلیغات، تعداد عناوین کتاب چاپ شده در هر سال نسبت به سال های پیش از آن، افزایش تصاعدی دارد، اظهار داشت: این در حالی است که شمارگان کتاب به شدت در حال کاهش است و هنوز برخی مشکلات صنعت نشر پابرجاست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: امروز نه تنها ناشران و نویسندگان بلکه توزیع کنندگان و فروشندگان کتاب نیز دچار مشکلات فراوانی هستند و برخی از کتابفروشی ها در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند.
جنتی خاطرنشان کرد: امسال برای نخستین بار یارانه مصرف کننده را به سمت کتابفروشی ها سوق دادیم تا گوشه ای از مشکلات صنف نجیب کتابفروش مرتفع شود.
وی افزود: همچنین طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» با مشارکت کتابفروشان و به همین منظور در هفته کتاب آغاز شد و در دهه فجر نیز ادامه یافت و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و در آستانة نوروز هم با نام طرح عیدانه پیگیری خواهد شد.
جنتی اضافه کرد: این طرح یکی از طرح های خوب و انگیزه بخش برای اختصاص بخشی از هزینه های خانواده ها به کتاب و مطالعه است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه یکی از گام های اساسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را، فعال ساختن حوزه اقتصاد فرهنگ و مشارکت جدی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این بخش عنوان کرد و گفت: واگذاری فعالیت های مختلفِ اجرایی به بخش خصوصی و انجمن ها و اتحادیه های صنفی از دیگر اقدامات برای کاهش تصدی دولت در بخش فرهنگ است.
به گفته وی، برخی از فرایندهای برگزاری نمایشگاه کتاب در سال گذشته به اتحادیه های صنفی واگذار و در دوره های آتی نیز این نقش افزون تر خواهد شد.
جنتی افزود: با برنامه ریزی های انجام شده در آینده ای نزدیک صدور مجوز نشر و صدور مجوز انتشار کتاب به استان ها واگذار خواهد شد. این فرآیند در حال حاضر در 5 استان نهایی شده است. همة این فعالیت ها برای تسهیل و کوتاه کردن روند چاپ کتاب و آسایش و رفاه ناشران و پدیدآورندگان گرانقدر انجام شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با راه اندازی سامانة شناسایی اهل قلم، علاوه بر آنکه بانک اطلاعات جامع و دقیقی از اهل قلم پدید آمد بلکه مسائل رفاهی، حقوقی و بیمه این قشر فرهیخته نیز مورد توجه قرار گرفت و این روند همچنان ادامه دارد.
جنتی همچنین گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال گذشته و به منظور هم افزایی ظرفیت های دولت و ملت در بخش کتاب و ترویج فرهنگ مطالعه، اقدام به برگزاری جشنواره روستاها و شهرهای دوستدار کتاب، انتخاب پایتخت کتاب و جشنواره تقدیر از فعالان و مروجان فرهنگ مطالعه و کتاب کرده است.
وی افزود: با توجه به همه گیر شدن کاربرد فضای مجازی در همه جهان، حوزه نشر نیز از این موضوع غافل نبوده است چراکه امسال از ظرفیت های فضای مجازی برای فعالیت های فرهنگی حوزه کتاب و نشر بیشتر استفاده شد.
جنتی گفت: برگزاری جشنواره کتاب مجازی در هفته کتاب یکی از مهم ترین رویدادهای فرهنگی در این حوزه بود که با استقبال خیلی خوبی رو به رو شد و به توسعه کتاب در فضای مجازی کمک کرد و البته مشکلات و موانع حضور کتاب در فضای مجازی و چالش های جدید در این حوزه را بیش از پیش مشخص کرد.
به گفته وی، امسال برای نخستین بار، فراخوان ثبت نام و داوری کتاب سال جمهوری اسلامی از طریق شبکه فضای مجازی انجام پذیرفت و گام مهم دیگری برای مکانیزه شدن فرآیند رویدادهای فرهنگی برداشته شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنان خود به موضوع جایزه جهانی کتاب سال هم اشاره کرد و گفت: جایزة کتاب سال جایزه ای معتبر و صاحب نام در تقویم رویدادهای فرهنگی داخلی و خارجی است.
جنتی ادامه داد: در طول این سال ها بسیاری از ناشرانِ بزرگ بین المللی و پدیدآورندگان شهیر خارجی در دو رشتة ایرانشناسی و اسلام شناسی به عنوان برگزیده با این رویداد فرهنگی همکاری داشته اند.
به گفته وی در جایزه کتاب سال فقط کتاب های چاپ اولِ سال قبل داوری می شوند و پس از سه مرحله داوری، انتخاب نهایی صورت می گیرد. از این منظر ساز و کاری دقیق و کارشناسی برای انتخاب کتاب های برتر پیش بینی شده است و در این فرآیند از کارشناسان و داوران خبره در هر رشته بهره گرفته می شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد که جایزة کتاب سال را می توان مهم ترین ساز و کار سنجشِ علمی کتاب های منتشر شده در کشور دانست. کتاب هایی که در فرآیند داوریِ این برنامه، حائز امتیاز و رتبه می شوند از نظر محتوا و ارزش جزو کتاب های برجسته و شاخص هستند.
جنتی گفت: بنابراین جایزة کتاب سال به نوعی شاخص تعیین کتاب های برتر چاپ نخست در هر سال است.
به گفته وی بر این اساس، می توان کتاب هایی را که در مرحله نخست داوری کتاب سال برگزیده می شوند در جرگه کتاب های برتر که از نظر محتوا و روش علمی برجسته و ارزشمندند به شمار آورد؛ هر چند ممکن است از دو مرحلة نهایی باز بمانند. چنین کتاب هایی مصداق بارز کتاب به عنوان محمل دانش تلقی می شوند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد که با بررسی و مقایسه نسبت کتاب های برتر به کتاب های چاپ اول، می توان تعداد کتاب های کیفی را به دست آورد. این مقایسه نشان می دهد هر چند هر سال تعداد کتاب های چاپ اول افزایش یافته است اما در طول یک دهه گذشته نسبت تولید کتاب های خوب و برتر به کل تولید کتاب کاهش یافته است؛ به عبارت دیگر، در انتشار کتاب به لحاظ کمی رشد خوبی داشته ایم اما به لحاظ کیفی هنوز راه طولانی ای در پیش داریم؛ موضوعی که نیاز به آسیب شناسی و ارزیابی دقیق و انتخاب راهکارهای موثر دارد. جنتی اظهار داشت: همکاران من در معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد نسبت به این موضوع و چاره اندیشی برای حل آن همواره اهتمام داشته اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همه پدیدآورندگان و ناشرانی که آثار آنان جزو منتخبان این جایزه قرار گرفته است تبریک گفت.
عضو کابینه دولت یازدهم همچنین از رئیس جمهوری حجت الاسلام دکتر حسن روحانی که دعوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برای حضور در این مراسم پذیرفتند صمیمانه تشکر کرد.
