مواضع متناقض کانادا
البته طی چند هفته گذشته دولت کانادا مواضع متناقضی را در رابطه با تهران در دستور کار قرار داده بود؛ از یکسو در تاریخ 28 دی ماه یعنی تنها دو روز پس از آغاز اجرای برجام بود که وزیر امور خارجه کانادا با استقبال از اجرای برجام گفت که کشورش تحریم‌ها علیه ایران را لغو می‌کند. به گزارش «ایسنا» استفان دیون، در این رابطه گفت: «ما نیز از جامعه جهانی برای لغو تحریمهای خود علیه ایران پیروی خواهیم کرد.» او تاکید کرد: «حفظ تحریم‌ها در شرایطی که دیگر کشورها تحریم‌هایشان را برمی‌دارند سبب می‌شود تا شرکت‌های کانادایی ضرر کنند. سپس ما در شرایطی قرار خواهیم گرفت که شرکت‌های کانادایی تنها خواهند ماند و به آن بازار دسترسی نخواهند داشت.» توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در تیرماه سال جاری در وین حاصل شد و روز شنبه 26 دی‌ماه با قرائت بیانیه مشترک وزیر امور خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مرحله اجرا درآمد.
همچنین چندی پیش وزیر خارجه کانادا ضمن استقبال از لغو تحریمهای ایران گفته بود لغو این تحریم‌ها به شرکت‌های کانادایی اجازه می‌دهد تا مانند شرکت‌های اروپایی و آمریکایی برای حضور در بازار ایران شتاب کنند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزیر خارجه کانادا افزود: «اگر ایرباس می‌تواند به ایران هواپیما بفروشد چرا شرکت بمباردیر نتواند؟» در عین حال دولت کانادا روز جمعه دوباره اعلام کرد، امیدوار است با مقام‌های ایرانی درباره احتمال از سر گرفتن روابط دیپلماتیک هم گفت‌وگو کند. کانادا می‌گوید لغو بخشی از تحریمهای ایران فرصت بهتری را برای تجار و بازرگانان این کشور برای رقابت در فضای اقتصادی ایران فراهم خواهد کرد. اما از سوی دیگر روز جمعه 16 بهمن ماه نخست‌وزیر کانادا طی سخنانی متضاد گفت که با وجود تمایل شرکت‌های کانادایی برای حضور در ایران، برای لغو تحریمهای ایران «محتاطانه» عمل خواهد کرد. جاستین ترودو در این سخنان تاکید کرد که با وجود درخواست شرکت‌های کانادایی برای برداشته شدن هرچه زودتر تحریمهای ایران، کانادا برای این اقدام عجله نخواهد کرد. این در حالی است که تنها یک روز پس از این سخنان، دولت کانادا اقدام به لغو بخشی از تحریم‌ها علیه ایران کرد.
بهبود روابط با ایران
در عین حال دولت کانادا خواستار بهبود روابط و از سرگیری گفت‌وگوها با ایران نیز شده است. این در شرایطی است که روابط تهران-اتاوا در چند سال گذشته فرازونشیب‌های بسیاری داشت؛ دولت محافظه‌کار و راستگرای استیون هارپر، نخست‌وزیر پیشین اواخر سال ۲۰۱۲ روابط دیپلماتیک کشورش را با ایران به‌طور کامل قطع کرد. اما دولت تازه که همزمان با اعلام توافق هسته‌ای ایران و اجرای آن روی کار آمد موضع ملایم‌تری در قبال ایران گرفته است. بلافاصله بعد از اجرایی شدن برجام، نخست‌وزیر کانادا اعلام کرد که کشورش برای برقراری دوباره روابط دیپلماتیک با ایران آمادگی دارد. ترودو با اشاره به تاثیرات توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 تاکید کرد: «ایران اقداماتی جدی در راستای احترام به مطالبات بین‌المللی انجام داده است و در واکنش به این تحولات مثبت من انتظار دارم که روابط دیپلماتیک میان ایران و کانادا هم احیا شود.» به گزارش «ایسنا» قطع یکطرفه روابط دیپلماتیک اتاوا با تهران از سوی دولت استیون هارپر، تصمیمی بحث‌برانگیز بود که به تحلیل برخی از کارشناسان سیاسی تحت فشارهای رژیم صهیونیستی گرفته شد. جان برد، وزیر امور خارجه وقت کانادا، در آن زمان دلیل روشنی برای اتخاذ این تصمیم ارائه نکرد اما با انتشار بیانیه‌ای شدیداللحن، حمایت‌های جمهوری اسلامی از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه و رویکرد تهران علیه رژیم صهیونیستی را به باد انتقاد گرفت.
فاز نخست لغو تحریم‌ها
لغو تحریمهای هسته‌ای علیه ایران بعد از اجرایی شدن برجام آغاز شد و نخستین گام در مسیر لغو تحریم‌ها نیز توسط آمریکا و اتحادیه اروپا برداشته شد. تنها یک روز پس از اجرایی شدن برجام در تاریخ 26 دی ماه، مقامات اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفتند که اتحادیه اروپا تحریمهای خود علیه ایران را لغو کرده است. در واقع بعد از تایید نهایی آژانس و اجرایی شدن برجام، اتحادیه اروپا تصمیم به لغو تحریمهای ایران گرفت. همزمان با آن، ایالات‌متحده آمریکا نیز تحریمهای هسته‌ای علیه ایران را باطل کرد؛ روز یکشنبه 27 دی ماه، باراک اوباما رئیس‌جمهوری دموکرات آمریکا با صدور فرمان 8 صفحه‌ای دستور لغو تحریمهای ایران را صادر کرد.
لغو تحریمهای بانک سپه
البته لغو تحریم‌ها به اتحادیه اروپا و آمریکا محدود نماند و پس از آنها، سازمان ملل تحریم‌ها علیه بانک سپه و شعبات بین‌المللی آن را لغو کرد. بانک سپه در 24 مارس 2007 در ارتباط با قطعنامه 1737 که شورای امنیت به بهانه ادامه فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در ایران علیه این کشور به تصویب رساند، هدف تحریم قرار گرفته بود.
کدام کشورها تحریم‌ها را لغو کردند
سوئیس و نیوزیلند نیز دیگر کشورهایی بودند که با فاصله کمی از اجرایی شدن برجام، تحریمهای هسته‌ای علیه ایران را لغو کردند. در تاریخ 27 دی ماه سوئیس مطابق با سازمان ملل و اتحادیه اروپا «برخی» از تحریمهای اقتصادی‌اش علیه ایران را لغو کرد. همچنین در تاریخ 30 دی ماه وزارت خارجه نیوزیلند طی بیانیه‌ای درباره اجرای برجام اعلام کرد که این کشور، روند داخلی لغو تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را آغاز کرده و امیدوار است که تا ماه فوریه تکمیل شود. اما در بهمن ماه روند لغو تحریم‌ها سرعت بیشتری به خود گرفت و در دومین روز از بهمن ماه دولت ژاپن اعلام کرد تحریم‌ها علیه ایران را لغو کرده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، یوشیده سوگا، دبیر ارشد دولت ژاپن در کنفرانس خبری خود در آن روز، از لغو تحریمهای کشورش علیه ایران سخن گفت. براساس این گزارش، با لغو تحریمهای ایران، شرکت‌های بیمه ژاپنی قادر خواهند بود معاملات تجاری با ایران انجام دهند. تجارت ژاپن علاوه بر این می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش نفت و گاز ایران انجام دهد. یک روز پس از آن نیز، ایسلند تحریمهای مالی و اقتصادی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران را لغو کرد. در این رابطه گوناربراگی اسوینسن وزیر خارجه ایسلند با امضای آیین‌نامه‌ای همه تحریمهای مرتبط با مساله انرژی هسته‌ای ایران را لغو کرد. همراستا با این کشورها، دولت سئول در تاریخ 5 بهمن ماه اعلام کرد که محدودیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری با ایران را لغو می‌کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از رادیو کی‌بی‌اس، دولت کره جنوبی در این باره در راستای لغو تحریمهای بین‌المللی علیه ایران، این کشور نیز محدودیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری‌اش با ایران را که از سال 2010 وضع شده است، لغو می‌کند. در تاریخ دهم ماه جاری نیز سنگاپور با صدور دستورالعملی به بانک‌های این کشور بخشنامه تحریم تجارت و هرگونه عملیات بانکی با ایران را که سال 2012 صادر کرده بود، لغو کرد.فعلا کانادا آخرین کشوری است که اقدام به لغو تحریمهای ایران کرده اما آنچه مشخص است قطار لغو تحریم‌ها در این ایستگاه متوقف نخواهد شد و در روزهای آتی شاهد لغو تحریم‌ها از سوی کشورهای دیگری نیز خواهیم بود.
