در بین اخبار ضد و نقیض در مورد روند روابط ایران و
عربستان که برخی از بهبود این روابط و برخی دیگر از هرچه متنشج تر شدن آن
حکایت دارد، تلاش وزیر خارجه سعودی برای یافتن روزنه ارتباط با ایران جلب
توجه می کند.
دو شاخص متفاوت
به گزارش تسنیم به نوشته روزنامه السفیر، اخبار ضد و نقیضی در مورد مسیر
رابطه عربستان و ایران در شرایط کنونی شنیده می شود به ویژه اینکه اطلاعات
موجود در ارتباط با مواضع و اقدامات علنی حاکی از دو شاخص متعارض است:
شاخص نخست به سمت این نتیجه گیری پیش می رود که تلاش هایی برای شکل دادن
این روابط در جریان است، اما شاخص دوم بیانگر این است که سایه تنش همچنان
بر سر روابط ریاض و تهران دیده می شود.
در این میان شتاب عربستان برای تعیین سفیر جدید در تهران با تلاش های
بسیاری از کشورهای دوست دو طرف برای پرکردن شکاف روابط تهران و ریاض همزمان
شده و به موازات آن با رویکرد کاملا واضح عربستان برای بستن پرونده دخالت
نظامی در یمن همراه شده است.
سخنان عادل الجبیر خطاب به هیئت ایرانی و پاسخ ظریف به آن
چند هفته پیش گمانه زنی ها در مورد دیدار هیئت ایرانی و سعودی در نشست وین
در ارتباط با سوریه افزایش یافت هرچند این دیدار از پیش ترتیب داده نشده
بود اما به هر حال این گمانه زنی‌ها تا آنجا پیش رفت که حتی برخی سناریویی
را پیش بینی کردند مبنی بر اینکه این دیدار بی شک برای لبنان نتایج مثبتی
را به همراه خواهد داشت.
اما روایتی که در برخی محافل بیروت شنیده شد اینکه «محمد جواد ظریف و
اعضای هیئت ایرانی در سالن هتل هیئت های حاضر در نشست وین، ناگهان متوجه
شدند که هیئت سعودی به ریاست عادل جبیر وزیر خارجه عربستان به سمت آنان می
آید و پیش از اینکه هر دو هیئت به اتفاق هم در برابر همه حاضران، در نشست
حضور یابند، ملاقاتی 12 دقیقه ای رخ داد که به اختلافی شدید بین آنان ختم
شد.
بر اساس این روایت، جبیر در آغاز این ملاقات به ظریف گفت: «شما از حوثی ها
در یمن حمایت می کنید و ثبات منطقه را به هم می زنید»، ظریف در پاسخ با
تبسم گفت: «شما بیش از 50 سال است که در یمن هستید، هرجا که پا بگذارید،
تروریسم وارد می شود و القاعده پشت سرتان است».
به این ترتیب بحث بین دو طرف بالا گرفت و جبیر کوشید با اشاره به اینکه
هدف آغاز گفت وگو بر سر تمام پرونده های مورد اختلاف است، این وضعیت را
جبران کند از همین رو به ظریف گفت: از شما برای سفر به عربستان به منظور
بحث و بررسی تمام مسائل رسما دعوت می کنم» و در پاسخ شنید: اگر پس از فاجعه
منا به عربستان سفر کنم، کارم در ایران تمام است، شما از شدت خشم مردم
ایران بی‌خبر هستید».
توصیه آمریکا به مقامات سعودی درباره ایران
در این روایت از دیدار و گفت وگوی 12 دقیقه ای و متشنج دو طرف تاکید شده
است که پرونده لبنان مطرح نشد و خلاصه آن این بود که آمریکا به رهبران
سعودی موارد زیر را توصیه کرد:
اول: پرونده اتمی ایران برای همه دنیا پشت سر گذاشته شده است، امضای آن
صورت گرفته و بندهای آن به اجرا گذاشته شد و محاسبات و امید بستن در این
خصوص سرابی است که نه تنها هیچ نتیجه ای نخواهد داشت بلکه برعکس در پرتو
میزان منافع کشورهای جهان با ایران به ویژه در بخش اقتصادی و سرمایه گذاری
برای شما تاثیر منفی خواهد داشت.
دوم: بروید در مورد امنیت منطقه که بدون ایران تحقق آن غیر ممکن است، به
ویژه اینکه مشکلات شما در یمن وخامت یافته ، با ایرانی ها به تفاهم برسید.
ایران امتیازی به عربستان نمی‌دهد
منابع دیپلماتیک آگاه در این باره گفتند: «وزیر خارجه عربستان بر اساس
توصیه آمریکا در تلاش برای ایجاد روزنه ای با ایرانی ها است از همین رو در
وین در این مسیر دست به کار شد همانطور که در ارتباط با سفیر ایران در ریاض
نیز تلاش مشابهی انجام داد، اما ایرانی ها در زمان حاضر به سعودی ها هیچ
دستاوردی نمی‌دهند، زیرا متوجه هستند که درگیری هنوز در بالاترین سطح خود
ادامه دارد و دیدار بین رهبر ایران و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه
مشارکت راهبردی گسترده ای را بین دو طرف تحکیم بخشید.
از همین رو احتمال اینکه ایران به عربستان دستاوردی را تقدیم کند، وجود
ندارد. علاوه بر این مردم ایران شاهد فاجعه واقعی بودند و شرایط کنونی حاکی
از این است که روابط ایران و عربستان هیچ گاه تا این حد بد نبوده است.
منابع دیپلماتیک که در جریان این وضعیت قرار دارند، شک ندارند که «سخن
گفتن از حل و فصل بین ایران و عربستان در مورد لبنان، مطرح نیست و بهترین
شاهد آن نیز تصمیم عربستان به قرار دادن نزدیکان به حزب الله در فهرست
تروریسم و حذف شبکه المنار از عرب ست است. اما در مورد حل و فصل فرضی در
لبنان نیز ناگفته پیداست که اکنون این موضوع بدون اینکه تمام شده باشد،
متوقف مانده است.
