نوسان نرخ طلای سبز/ آمریکا درصدد تسخیر بازار جهانی پسته

به گزارش خبرنگار مهر، پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی ایران محسوب می شود و سالانه درآمد ارزی معادل 1.2 میلیارد دلار تا 1.6 میلیارد دلار وارد کشور می کند، این رقم نجومی که شاید در نگاه اول موجب تعجب شود موقعیت اقتصادی این کالای استراتژیک را در بازار ایران حساس تر می کند و این نکته را یادآور می شود که باید از این صنعت حمایت ویژه ای صورت گیرد.

هم اکنون بیش از 70 درصد بازار جهانی پسته در دست کشاورزان ایرانی است که در این میان استان کرمان نیز 70 درصد این میزان را به خود اختصاص داده اند.

هر چند کشاورزان آمریکایی و ترکیه با برنامه ریزیهای مدون سعی در تسخیر بخشی از بازار را دارند و تا کنون نیز موفق شده اند اما به دلیل کیفیت بالای پسته ایران و طعم ویژه آن همچنان طلای سبز ایران جایگاه خود را در بسیاری از کشورها حفظ کرده است.

با این وجود آمریکا به عنوان مهمترین رقیب تولید کنندگان پسته استان کرمان اصلی ترین رقیب بازار جهانی محسوب می شود و با روشهای مختلف در حال تصاحب بازارهای سنتی ایران است.

آمریکا در صدد تصاحب بازارهای سنتی ایران در جهان

ایجاد حساسیت در خصوص آفلاتوکسین پسته ایران، مشکلات روز افزایش برای تبادلات مالی صادر کنندگان پسته ایران و کاهش نرخ پسته توسط تولید کنندگان آمریکایی از جمله مواردی است که طی سالهای اخیر از سوی آمریکایی ها به بازار پسته ایران در جهان به خصوص اروپا تحمیل شده است که متاسفانه تا کنون نیز تاثیر زیادی بر مشتریان بین المللی پسته ایران نیز گذاشته است بطوریکه هم اکنون بازار هدف ایران عملا از اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به چین، هنگ کنگ و برخی کشورهای عربی محدود شده است.

وجود چنین شرایطی در بازار جهانی پسته و حمایت گسترده از کشاورزان پسته کار آمریکایی متاسفانه در مواردی موجب شده است که کشاورزان ایرانی نیز به تولید کنندگان عمده پسته در آمریکا تبدیل شوند بطوریکه برخی از پسته کاران عمده دشتهای آمریکا هم اکنون سرمایه گذاران ایرانی هستند اما با وجود همه این مشکلات همچنان پسته ایران به لحاظ کیفیت بسیار بالا به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک مساعد استان کرمان برای کشت این محصول همچنان از برند ویژه ای در بازار جهانی برخوردار است.

اما این حقیقت است که در صورت عدم حمایت از پسته کاران و تولید کنندگان داخلی این مزیت جهانی به زودی از دست کشاورزان کرمانی که هم اکنون بزرگترین تولید کنندگان پسته جهان هستند خارج می شود و این درست همان زمانی است که مهمترین کالای کشاورزی صادراتی کشور در معرض خطر جدی قرار می گیرد.

در حال حاضر تولید سالیانه پسته ایران 240 هزار تن است و در نقطه مقابل تولید پسته در آمریکا که چند صباحی است که آغاز شده به بیش از 190 هزار تن رسیده است و با توجه به برنامه های توسعه ای تولید در این کشور هر ساله این نرخ رشد صعودی را طی می کند.

هزینه های تولید پسته در ایران رو به افزایش است/ خشکسالی مهمترین مشکل پسته کاران

این درحالی است که هر سال نیز نرخ نهاده های تولید در داخل افزایش و در آمریکا و ترکیه در حال کاهش است. از سوی دیگر خشکسالی و کمبود شدید آب دشتهای رفسنجان، انار و زرند را در معرض خطر قرار داده است بطوریکه طبق اعلام کارشناسان در حال حاضر رفسنجان و انار جز پنج شهر کم آب کشور قرار گرفته اند و این درحالی است که تا کنون نیز هیچ کار عملی برای تامین آب این محصول استراتژیک انجام نشده است.

کرمان دهه 90 قطب تولید پسته نخواهد بود!

بر همین اساس رئیس اتاق بازرگانی کرمان هشدار می دهد که پس از دهه 90 کرمان دیگر قطب تولید پسته جهان نخواهد بود که دلیل اصلی این نکته نیز همان کمبود شدید آب در منطقه و عدم برنامه ریزی دراز مدت برای آینده است.

در حقیقت در دهه 90 با اتمام آب موجود در دشتهای کرمان دیگر راهی برای تامین آب وجود ندارد و این درحالی است که درحال حاضر 150 تا 200 هزار تن است که 70 درصد از آن نیاز بازارهای جهانی را تامین می کند.

اما نکته که هم اکنون حائز اهمیت است برنامه ریزی در راستای نجات آینده مهمترین محصول غیر نفتی است که باید در راستای شعار جدایی از اقتصاد نفتی انجام شود در غیر این صورت یکی از مهمترین بازارهای غیر نفتی کشور در آینده نزدیک با مشکل جدی مواجه می شود.

مسئولان برای حفظ موقعیت طلای سبز برنامه ریزی کنند

محسن جلال پور، رئیس اتاق بارزگانی کرمان که هم اکنون سمت نائب رئیسی اتاق ایران را نیز برعهده دارد در گفتگو با مهر خواستار برنامه ریزی جدی مسئولان برای رفع مشکل آب زمینهایی است که در آینده همچنان قابلیت کشت محصول را دارند تا بتوانیم بازار طلای سبز را در آینده نیز حفظ کنیم.

وی با هشدار نسبت به نفوذ پسته آمریکا در بازار جهانی می گوید: پسته آمریکا هم اکنون پشت مرزهای ایران هم رسیده است، جلال پور نگران است که به زودی محصول آمریکا با قیمت کمتر از تولید داخلی وارد بازار ایران نیز بشود و این همان اتفاقی است که برای بادام نیز افتاده است.

وی با تاکید برای برنامه ریزی حفظ بازار جهانی محصول پسته گفت: کشاورزان و تولید کنندگان هم اکنون به حمایت جدی نیاز دارند و باید شرایط رقابت را با تولید کنندگان آمریکایی فراهم کنیم.

جلال پور ادامه داد: نرخ تولید برای کشاورز و تولید کننده داخلی با افزایش نرخ کود و سم و کمبود منابع آبی و خاکی در حال افزایش است و این درحالی است که در سالهای اخیر تولید در آمریکا 3.5 برابر شده است و در مقابل آن هزینه تولید کاهش یافته بطوریکه نرخ تمام شده پسته در آمریکا 40 درصد کمتر از ایران است.

وی با اشاره به ورود پسته آمریکا به بازار همسایه های ایران گفت: هم اکنون باید فکری اساسی برای حفظ بازار داخلی کرد تا بتوانیم توان رقابت خود را حفظ کنیم و در آینده برای تصاحب مجدد بازارهایی که از دست رفته فکر کنیم.

کشاورزان پسته کار داخلی هم اکنون در حالی با شرایط نابرابر در بازارهای جهانی مواجه هستند که در داخل نیز با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می کنند.

خشکسالی 15 ساله در استان کرمان و کاهش شدید سطح منابع آبی به حدی رسیده است که در برخی باغهای استان کرمان به دلیل کیفیت پائین آب کیفیت محصول نیز کاهش یافته است و این درحالی است که طرحهای انتقال آب برای حفظ این مزیت اقتصاد بازار جهانی همچنان در حد حرف باقیمانده اند و یا در مرحله های فازهای متعدد مطالعاتی قرار دارند.

از سوی دیگر بازار پسته در سال جاری و نرخ گذاری پسته درحالی با سکوت شرکتهای تعاونی پسته مواجه شده است که مهمترین نقش برای نرخ گذاری پسته در سال جاری را دلالان برعهده دارند و شرکتهای تاثیر گذار تعاونی پسته نتوانسته اند در سال جاری نقش حمایتی خود را از بازار حفظ کنند.

تاثیر دلالان بر نرخ پسته نگران کننده است

حسین امیری، عضو کمیسیون انرژی مجلس و نماینده مردم زرند نیز به عنوان نماینده یکی از مهمترین قطبهای تولید پسته جهان از روند کنونی نگران است و با انتقاد از حضور دلالان در بازار پسته خواستار حمایت بیش از پیش دولت از کشاورزان شده است.

وی با اشاره به نوسان نرخ پسته در سال جاری گفت: در این میان باغداران پسته ضرر خواهند کرد بطوریکه در برخی موارد در سال جاری نرخ هر کیلو پسته در بازار داخلی تا 1400 تومان نیز کاهش یافته است.

امیری خواستار حضور پر رنگ تر تعاونی ها در نرخ گذاری شد و گفت: هم اکنون نرخ پسته در بازار غیر رسمی و توسط دلالان و دلال بازیهای تعیین می شود

از سوی دیگر دبیر انجمن پسته ایران به خبرنگار مهر گفت: خشکسالی در کرمان مهمترین عامل تهدید کننده بخش کشاورزی است و این درحالی است که در واقع همین کشاورزی مهمترین عامل اشتغالزا در استان است بطوریکه تنها در بخش پسته که شهرستانهای شمالی کرمان را در بر می گیرد یک میلیون نفر از راههای مختلف در ارتباط با پسته ارتزاق می کنند.

محمد سلطانی با اشاره به سهم کرمان از بازار جهانی گفت: ما به دلیل کاهش منابع آبی شاهد خشک شدن باغهای پسته هستیم و هر سال سهم ما در تولید کاهش می یابد و باید فکری به حال مشکل کم آبی کنیم تا بتوانیم باغهای مثمر خود را حفظ کنیم و برای آینده نیز در فکر توسعه کشت در مناطقی باشیم که می توان از آنها در این زمینه استفاده بیشتری بکنیم.

وی با اشاره به ارز آوری میلیارد دلاری پسته از مسئولان خواست در راستای توسعه این صنعت و در نهایت افزایش ارز آوری غیر نفتی تلاش کنند و در صورت عدم حمایت و برنامه ریزی برای تامین آب به زودی بسیاری از باغهای پسته در معرض خشکیدگی قرار خواهند گرفت.

وی ادامه داد: رقبای ما درحال افزایش تولید هستند و این درحالی است که ما برای تامین آب هم مشکل داریم و باید با تدبیر مسئولان نه تنها این مشکل برطرف شود بلکه از این مزیت در راستای تقویت صنعت تولید پسته و فراوری آن استفاده کنیم تا بتوانیم در دراز مدت خود را از اقتصاد تک قطبی نجات دهیم.