بدهی‌های دولت کار دست مردم داد

به گزارش ایران اکونومیست؛ بانک مرکزی اخیراً تازه‌ترین گزارش خود از وضعیت «مانده متغیرهای پولی و اعتباری» تا پایان مرداد ۱۴۰۴ را منتشر کرده است.

در این گزارش علاوه بر ارائه آخرین ارقام پایه پولی و نقدینگی، بخش مهمی نیز به میزان بدهی دولت و شبکه بانکی اختصاص یافته که از نقش پررنگ این متغیرها در رشد پولی کشور حکایت دارد.

سهم بدهی دولت در رشد پایه پولی

طبق گزارش، افزایش خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی با سهم ۱۷.۵ درصدی، مهم‌ترین عامل رشد ۱۴.۵ درصدی پایه پولی در پنج ماه نخست سال بوده است. این رقم نشان می‌دهد وابستگی دولت به منابع بانکی به شدت افزایش یافته و فشار قابل توجهی بر پایه پولی وارد کرده است.

رشد شدید بدهی دولت به شبکه بانکی

بر پایه آمار منتشرشده، بدهی دولت به بانک‌ها در پایان مرداد ۱۴۰۴ به بیش از ۲,۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این بدهی در مرداد سال گذشته ۱,۶۵۴ هزار میلیارد تومان و در پایان سال ۱۴۰۳ حدود ۱,۹۹۷ هزار میلیارد تومان بوده است.

افزایش سالانه و پنج‌ماهه بدهی دولت

• رشد ۵۱.۲ درصدی طی ۱۲ ماه

• رشد ۲۵.۳ درصدی در پنج ماه ابتدایی سال

این تغییرات نشان می‌دهد اتکای دولت به شبکه بانکی برای تأمین مالی با سرعتی چشمگیر در حال افزایش است.

وضعیت بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی

افزایش سریع بدهی در یک سال

بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی که در پایان ۱۴۰۳ حدود ۶۸۰ هزار میلیارد تومان بود، در پایان مرداد ۱۴۰۴ به ۸۵۵ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی رشدی ۲۵.۷ درصدی در پنج ماه و جهشی ۷۳.۸ درصدی نسبت به مرداد سال گذشته.

جزئیات ترکیب بدهی‌ها

از مجموع ۸۵۵ هزار میلیارد تومان بدهی بخش دولتی:

• ۶۶۰ هزار میلیارد تومان سهم دولت

• ۱۹۵ هزار میلیارد تومان سهم شرکت‌های دولتی

در همین بازه، بدهی دولت به بانک مرکزی رشد ۹۸.۵ درصدی را نشان می‌دهد، در حالی که بدهی شرکت‌های دولتی تنها ۲۲.۲ درصد رشد کرده و در بازه پنج‌ماهه حتی ۱.۶ درصد کاهش داشته است.

افزایش ۲۵ درصدی بدهی بخش دولتی به بانک‌ها

مطالبات بانک‌ها و مؤسسات اعتباری از بخش دولتی در پایان مرداد ۱۴۰۴ به ۱,۶۴۶ هزار میلیارد تومان رسید؛ رقمی که نسبت به سال گذشته ۳۰.۱ درصد افزایش دارد. در این میان، ۱,۵۸۲ هزار میلیارد تومان از این رقم مربوط به دولت و تنها ۶۴ هزار میلیارد تومان مربوط به شرکت‌های دولتی است.

کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی

اثر سیاست‌های انقباضی

بخشی دیگر از گزارش به بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی اختصاص دارد. این بدهی که در پایان سال گذشته بیش از ۱,۱۷۰ هزار میلیارد تومان بود، با کاهش ۲۵.۱ درصدی به ۸۷۵ هزار میلیارد تومان در مردادماه رسید.

نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز از ۴۰.۳ درصد در مرداد ۱۴۰۳ به ۲۴.۸ درصد در مرداد ۱۴۰۴ کاهش پیدا کرده است. این کاهش نشان می‌دهد بانک مرکزی با اعمال سیاست‌های انقباضی و کنترل ترازنامه‌ها، توانسته از رشد بدهی بانک‌ها جلوگیری کند./ بنکر