آیین پایانی «دومین جایزه ملی سهراب سپهری» در کاشان

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری شعر ایران-اختتامیه دومین دوره‌ی جایزه ملی سهراب سپهری با حضور مدیران فرهنگی، هنرمندان، شاعران و علاقه‌مندان، در سالن شهر کاشان برگزار شد. در این مراسم، آثار برگزیده‌ی تصویرگری در نمایشگاهی ویژه به نمایش درآمد و فرصتی فراهم شد تا تجلیل از مفاخر فرهنگی و هنری کاشان همراه با معرفی استعدادهای نوظهور در عرصه‌ی هنر و ادبیات صورت گیرد.

تأکید بر توسعه فرهنگی و بین‌المللی شدن جایزه سهراب سپهری

آیدین مهدی‌زاده، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: «بی‌تردید، سهراب سپهری یکی از چهره‌های درخشان و بی‌همتای این سرزمین است؛ شاعری که از خاک پرگهر کاشان برخاست و نامش در تاریخ شعر و هنر ایران ماندگار شد. برگزاری آیین بزرگداشت او، نشانه‌ی قدردانی ما از این سرمایه‌ی فرهنگی است و امیدوارم حضور همه‌ی شما عزیزان در این مراسم، ثمربخش و الهام‌بخش باشد.»

او افزود: «به گمان من، این مراسم اختتامیه نه پایان، بلکه آغاز راهی تازه است. باید با کمک یکدیگر در مسیر انتشار آثار، معرفی هنرمندان و ایجاد دبیرخانه‌ای دائمی برای این رویداد گام برداریم تا این جایزه در سال‌های آینده نه‌تنها عنوان «ملی»، بلکه جایگاهی «بین‌المللی» پیدا کند. سهراب سپهری چهره‌ای جهانی است که در زمان حیاتش نیز در بیش از یازده کشور تأثیرگذار بود و امروز هم مورد توجه هنرمندان سراسر جهان است.»

او همچنین به ضرورت برگزاری «دو سالانه تصویرسازی» در کاشان اشاره کرد و گفت: «این رویداد می‌تواند ملی یا حتی بین‌المللی باشد و در شأن مفاخر و هنرمندان این خطه برگزار شود. امیدوارم با تدبیر دوستان و همراهی مسئولان، این ایده به تحقق بپیوندد تا کاشان نه تنها مهد شعر و ادب، بلکه پایگاه تصویرسازی و هنرهای تجسمی ایران نیز شود.»

شهردار کاشان: جایزه سهراب، فرصتی برای ارتقای فرهنگ محلی و ملی

ابوالفضل ساروقیان، شهردار کاشان، در این آیین اظهار داشت: «دومین دوره جایزه سال سهراب سپهری فرصتی است برای پاسداشت مفاخر و ارتقای جایگاه فرهنگی و هنری منطقه. کاشان همواره مهد اندیشمندان و هنرمندان بزرگی بوده و سهراب سپهری با پیوند واژه و رنگ در آثار خود، جهانی تازه از نگاه و معنا به ما معرفی کرد. جهانی که در آن عناصر ساده‌ی طبیعت با زبانی شاعرانه و عرفانی با انسان سخن می‌گویند.»

او تأکید کرد: «سهراب مظهر نوعی عرفان مبتنی بر دوست داشتن و همدلی است و همین روحیه باید الهام‌بخش ما در پاسداری از فرهنگ و مفاخر این شهر باشد. شورای اسلامی شهر و مجموعه شهرداری با هدف تداوم مسیر رشد فرهنگی، تصمیم گرفتند این جایزه را پس از پنج سال وقفه دوباره برگزار کنند. این برنامه، زمینه‌ساز شکوفایی بیش از پیش فرهنگ و هنر کاشان و الگویی برای سایر شهرهای کشور خواهد بود.»

دبیر علمی بخش شعر؛ جریان‌سازی برای شعر نو

دکتر حسنا محمدزاده، دبیر علمی بخش شعر جایزه سهراب سپهری، در مراسم اختتامیه گفت:

«جایزه‌ی علمی و ادبی سهراب سپهری، تنها جایزه‌ای است که در حوزه‌ی شعر نو تعریف شده است و با هدف ترویج این جریان، شاخه‌های نقد مدرن و پژوهش‌های علمی را نیز دربر می‌گیرد. این جایزه با همراهی دانشگاه کاشان و ریاست محترم آن، در قالب کنفرانس‌ها و کنگره‌های بین‌المللی سهراب سپهری برگزار می‌شود.

در بهار ۱۴۰۴، برای نخستین‌بار شاخه‌ی «شعر» به این جایزه افزوده شد تا شاعران نوگرا بتوانند آثار خود را بدون محدودیت‌های قالبی یا محتوایی ارائه دهند. برگزاری این جایزه در کاشان، صرفاً ادای دین به نام و جایگاه سهراب سپهری نیست؛ بلکه تلاشی فرهنگی برای احیای جریان شعر نو، برانگیختن نسل جوان و نزدیک‌تر شدن قلم‌های تازه به اندیشه‌های روزگار معاصر است.

در نخستین دوره‌ی جایزه‌ی سال سهراب سپهری، آثار شاعران تنها در قالب شعر نو و در دو بخش «کتاب شعر» و «شعر ویژه» پذیرفته شد. در این دو بخش، ۱۱۵ کتاب شعر و ۸۲۲ شعر از سراسر کشور ارسال شد. شرکت‌کنندگان از استان‌های مختلف از جمله آذربایجان غربی، کردستان، تهران، اصفهان، خوزستان و البرز حضور داشتند. افزون بر این، شاعرانی از کشورهای فرانسه و رومانی نیز با آثاری درباره‌ی سهراب در این رویداد شرکت کردند.

با وجود آثار قابل‌توجه، باید گفت که در بسیاری از شعرها، زبان شعری و تخیل بر اندیشه‌ی فلسفی غالب بود و تنها در معدودی از آثار، جهان‌بینی منسجم شاعرانه مشاهده می‌شد. در ارزیابی نهایی، مشخص شد که کمیت و کیفیت شعرهای نیمایی در مقایسه با شعرهای سپید روندی نزولی داشته است، اما در هر دو گونه، شعرهای کوتاه جایگاه برجسته‌ای داشتند.

در پایان، از اعضای شورای علمی جایزه‌ی سهراب سپهری، استاد ساعد باقری، دکتر محمدرضا ترکی، دکتر محمدرضا روزبه، دکتر محمدرضا تفی دخت، و همچنین هیئت داوران؛ مصطفی علی‌پور، علی میرافضلی، علیرضا فولادی، مصطفی علیپور، صابر ساده و پاییز رحیمی صمیمانه قدردانی می‌شود. امید است که این تلاش ارزشمند در مسیر رشد و اعتلای شعر معاصر ایران اثرگذار باشد و شعر همچنان به‌مثابه تجربه‌ای زنده در فرهنگ ما جریان یابد.»

دبیر بخش تصویرسازی: گستردگی و تنوع آثار

حسین صدقی، دبیر بخش تصویرسازی، گفت: «در دومین دوره جایزه سهراب سپهری، حضور هنرمندان از ۲۸ استان کشور، نشان‌دهنده‌ی گستردگی و اهمیت این رویداد است. شمار شرکت‌کنندگان نسبت به دوره اول بیش از سه برابر افزایش داشته و ۸۱ درصد آنان دارای تحصیلات کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری هستند. بیش از ۶۰ درصد در رشته‌های گرافیک، تصویرسازی و نقاشی تحصیل کرده‌اند و حدود ۱۰ درصد به‌عنوان استاد یا مربی در دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها فعالیت دارند.»

وی افزود: «این دوره با برگزاری دو نشست تخصصی درباره کهن‌الگوهای شعر سهراب سپهری و سه کارگاه تخصصی سه‌روزه همراه بود. آثار شرکت‌کنندگان در دو بخش اصلی و ویژه داوری شدند. بخش ویژه با موضوع «ناترازی انرژی و مسئله‌ی آب» شامل ۱۰۳ اثر بود. از مجموع ۵۱۳ اثر دریافتی، سه اثر به‌عنوان برگزیده و دو اثر به‌عنوان شایسته تقدیر انتخاب شد.»

دبیر بخش تصویرگری ادامه داد: «نکته جالب حضور پررنگ بانوان بود؛ ۸۲.۶ درصد شرکت‌کنندگان را زنان تشکیل می‌دادند و بیشترین گروه سنی دهه شصتی‌ها با ۴۰ درصد بود. کوچک‌ترین شرکت‌کننده ۶ ساله و بزرگ‌ترین ۶۰ ساله بود. استان تهران با ۲۹ درصد بیشترین سهم آثار را داشت و پس از آن اصفهان، بوشهر، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی قرار گرفتند.»

پیام تقدیر دکتر شالویی؛ سهراب سپهری، هنرمندی جهانی

دکتر شالویی، رئیس بنیاد مفاخر ایران و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیام خود بر ویژگی‌های منحصر به فرد سهراب سپهری تأکید کرد: «سپهری از آن دسته هنرمندانی است که در سپهر نقاشی و شعر، جهان تازه‌ای آفرید. او واژه‌ها و ترکیب‌های مألوف را در هم شکست و زبانی نو، شفاف و آمیخته با طراوت طبیعت پدید آورد. شعر او همچون نقاشی‌هایش ساختار و ریختی ویژه دارد؛ آمیزه‌ای از سادگی و عمق، که مخاطب را از تجربه‌ی زیبایی‌شناسانه به تأملی فلسفی و روحانی می‌برد.»

وی افزود: «ذهنیت شاعرانه‌ی سهراب و روح نقاشانه‌ی او، تجلی جست‌وجوی هویت در جهان مدرن است. او از میان تاریکی تنهایی، نوری بی‌پایان برمی‌افروزد و در جست‌وجوی خانه‌ی دوست، انسان را به سفری درونی فرا می‌خواند. برگزاری جایزه‌ی سال سهراب سپهری، رویدادی مبارک و مکتبی فرهنگی است که یاد و اندیشه‌ی این شاعر برجسته‌ی کاشانی را زنده نگاه می‌دارد. استقبال گسترده‌ی شاعران و هنرمندان ایرانی و فارسی‌زبانان در دیگر کشورها، نشان از جهانی بودن اندیشه و هنر سهراب دارد.»

عکاس:ابولفضل مبارز

اتمام خبر/