به گزارش ایران اکونومیست؛ بازار طلا در هفته گذشته شاهد تحولات چشمگیری بود که آن را به سرفصل خبرهای مالی جهان رساند. قیمت طلا (XAU/USD) به رکورد تاریخی نزدیک به ۳,۷۹۰ دلار رسید و سپس وارد فاز اصلاحی شد. این رشد خیره‌کننده نتیجه مجموعه‌ای از عوامل پیچیده اقتصادی، سیاسی و ژئوپولیتیکی بود. از تشدید تنش‌ها میان ناتو و روسیه گرفته تا انتشار داده‌های مهم اقتصادی ایالات متحده و سخنرانی‌های سیاست‌گذاران فدرال رزرو، همگی بر روند قیمتی طلا اثر گذاشتند. علاوه بر این، پیش‌بینی‌های مرتبط با سیاست‌های آتی فدرال رزرو، چشم‌انداز نرخ بهره و وضعیت بازار کار آمریکا نیز نقش کلیدی در تعیین مسیر بعدی این فلز گرانبها داشتند. در این گزارش با ۱۵ محور اصلی، رویدادهای کلیدی و پیامدهای آن‌ها بر بازار طلا بررسی می‌شود.
۱. رکوردشکنی طلا در آغاز هفته
طلا هفته را با صعودی پرقدرت آغاز کرد و در همان روزهای ابتدایی به سطح تاریخی ۳,۷۹۱ دلار رسید. این افزایش قیمت بیش از ۱.۵ درصدی در روز دوشنبه، نشان داد که بازار به شدت تحت تأثیر تقاضای دارایی‌های امن قرار دارد. سرمایه‌گذاران در شرایطی که تنش‌های سیاسی شدت گرفته بود، به دنبال پناهگاه‌های مالی مطمئن بودند و طلا همچنان به عنوان گزینه نخست شناخته می‌شد. رسیدن طلا به چنین قیمتی نه تنها از قدرت خرید بالای بازار حکایت داشت، بلکه نشان می‌داد که سرمایه‌گذاران انتظار دارند شرایط پرریسک همچنان ادامه یابد. این رکورد تاریخی، نقطه شروعی برای یک هفته پرنوسان بود که طلا را در کانون توجه جهانی قرار داد.
۲. نقش تنش‌های ژئوپولیتیک در رشد طلا
یکی از مهم‌ترین عواملی که به افزایش قیمت طلا دامن زد، تشدید تنش‌های ژئوپولیتیکی بین روسیه و ناتو بود. خبر متوقف کردن سه جنگنده MiG-31 روسی پس از ورود به فضای هوایی استونی، به سرعت بر نگرانی‌ها افزود و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق داد. در چنین شرایطی، طلا بار دیگر جایگاه خود را به عنوان «پناهگاه امن» تثبیت کرد. بازارها به خوبی نشان دادند که در برابر هرگونه نااطمینانی سیاسی و نظامی، واکنش سریع نشان می‌دهند. این رویداد نشان‌دهنده آن است که سرمایه‌گذاران در مواقع بروز بحران‌های بین‌المللی، طلا را بهترین ابزار برای حفظ ارزش دارایی‌های خود می‌دانند.
۳. صعود هم‌زمان طلا در برابر یورو و پوند
افزایش قیمت طلا تنها در برابر دلار آمریکا نبود؛ بلکه در برابر یورو (XAU/EUR) و پوند استرلینگ (XAU/GBP) نیز رکوردهای جدیدی ثبت شد. علت اصلی این رشد، انتشار داده‌های ناامیدکننده شاخص مدیران خرید (PMI) در منطقه یورو و بریتانیا بود که نشان داد فعالیت‌های اقتصادی در این کشورها رو به ضعف گذاشته است. همین مسئله سبب خروج سرمایه‌ها از ارزهای اروپایی و ورود آن‌ها به بازار طلا شد. این روند نشان داد که ضعف اقتصادی اروپا نیز می‌تواند به عنوان یک موتور محرک برای تقاضای طلا عمل کند. بنابراین، طلا نه تنها از بحران‌های سیاسی بلکه از رکود اقتصادی نیز سود می‌برد.
۴. واکنش طلا به قدرت‌گیری دلار آمریکا
در نیمه دوم هفته، روند صعودی طلا متوقف شد، زیرا دلار آمریکا بار دیگر قدرت گرفت. سخنرانی جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، با لحنی محتاطانه همراه بود و همین موضوع سرمایه‌گذاران را متقاعد کرد که سیاست‌های پولی به زودی تغییر اساسی نخواهد کرد. علاوه بر این، داده‌های PMI ایالات متحده نشان داد که بخش خصوصی همچنان رشد سالمی دارد. این ترکیب از عوامل، جذابیت دلار را افزایش داد و باعث شد طلا بخشی از سودهای خود را از دست بدهد. چنین شرایطی یادآور آن است که رابطه طلا و دلار همواره معکوس است و افزایش ارزش دلار فشار نزولی بر قیمت طلا وارد می‌کند.
۵. سخنان پاول و پیام آن برای بازار طلا
جروم پاول در سخنرانی خود تأکید کرد که فدرال رزرو اجازه نخواهد داد افزایش ناگهانی قیمت‌ها به یک تورم پایدار تبدیل شود. او همچنین خاطرنشان کرد که تصمیمات آتی بانک مرکزی به داده‌های بازار کار، نرخ رشد و تورم وابسته خواهد بود. این سخنان اگرچه حاوی پیام‌های حمایتی از کنترل تورم بود، اما به بازارها یادآوری کرد که فدرال رزرو هنوز در مسیر کاهش سریع نرخ بهره قرار ندارد. برای طلا، چنین پیام‌هایی دوگانه هستند؛ از یک سو نگرانی از سختگیری سیاست‌های پولی می‌تواند فشار ایجاد کند، و از سوی دیگر هرگونه ابهام، همچنان از طلا حمایت می‌کند.
۶. داده‌های مثبت بازار مسکن آمریکا
انتشار گزارش فروش خانه‌های جدید در ماه اوت، که رشد ۲۰.۵ درصدی را نشان می‌داد، به تقویت بیشتر دلار کمک کرد. این آمار باعث شد نگرانی‌ها در مورد رکود بازار مسکن آمریکا کاهش یابد. قدرت‌گیری دوباره دلار در نتیجه این داده‌ها فشار مضاعفی بر طلا وارد کرد و روند صعودی آن را محدود ساخت. بازار مسکن یکی از بخش‌های حساس اقتصاد آمریکاست و بهبود آن اغلب به معنای افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد کلان ایالات متحده است. بنابراین، داده‌های مثبت مسکن در این مقطع زمانی، عاملی بازدارنده برای رشد بیشتر طلا شد.
۷. بازنگری رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)
در روز پنج‌شنبه، اداره تحلیل اقتصادی آمریکا (BEA) رشد تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه دوم را از ۳.۳ درصد به ۳.۸ درصد اصلاح کرد. این بازنگری صعودی پیام مهمی برای بازارها داشت: اقتصاد آمریکا قوی‌تر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد. چنین داده‌ای بلافاصله موجب افزایش جذابیت دلار و اوراق خزانه شد و در نتیجه فشار نزولی بیشتری بر طلا وارد کرد. این رویداد بار دیگر نشان داد که هرگونه نشانه از قدرت اقتصادی ایالات متحده، توانایی تغییر مسیر کوتاه‌مدت بازار طلا را دارد.
۸. افزایش سفارشات کالاهای بادوام
یکی دیگر از داده‌های مثبت اقتصادی، رشد ۲.۹ درصدی سفارشات کالاهای بادوام در ماه اوت بود. این رقم به طور چشمگیری بالاتر از انتظار بازار برای کاهش ۰.۵ درصدی بود. چنین آماری نشان‌دهنده قدرت تقاضای مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها در اقتصاد آمریکاست. تقویت شاخص‌های اقتصادی، به طور طبیعی دلار را تقویت می‌کند و جذابیت سرمایه‌گذاری در طلا را کاهش می‌دهد. با این حال، از منظر بلندمدت، افزایش بیش از حد مصرف می‌تواند دوباره نگرانی‌هایی در مورد تورم ایجاد کند که نهایتاً به نفع طلا خواهد بود.
۹. کاهش درخواست‌های بیکاری هفتگی
گزارش دیگری که بر بازار اثر گذاشت، کاهش تعداد درخواست‌های اولیه بیکاری از ۲۳۲ هزار به ۲۱۸ هزار بود. این کاهش نشانه‌ای از پایداری بازار کار و سلامت نسبی اقتصاد آمریکا محسوب می‌شود. چنین آماری بار دیگر دلار را تقویت کرد و در نتیجه باعث شد طلا در نیمه دوم هفته در محدوده تثبیت ۳,۷۵۰ دلار قرار گیرد. کاهش بیکاری همواره به معنای کاهش احتمال رکود اقتصادی است و همین مسئله سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های پرریسک‌تر هدایت می‌کند و از جذابیت دارایی‌های امنی مانند طلا می‌کاهد.
۱۰. داده‌های تورم PCE و واکنش بازار
آخرین داده مهم هفته مربوط به شاخص قیمت مصرف شخصی (PCE) بود که نرخ تورم سالانه را در ماه اوت ۲.۷ درصد نشان داد. این رقم نسبت به ۲.۶ درصد ماه قبل افزایش یافته بود. شاخص PCE بنیادی نیز به ۲.۹ درصد رسید که با پیش‌بینی‌ها هماهنگ بود. هرچند این داده‌ها از نظر تئوریک می‌توانستند بر دلار اثرگذار باشند، اما بیشتر توسط بازار نادیده گرفته شدند. در واقع، رشد مثبت بورس وال‌استریت سبب شد تمرکز سرمایه‌گذاران از داده‌های تورمی به سمت سهام تغییر کند. همین مسئله فضایی فراهم کرد تا طلا بتواند بخشی از افت‌های خود را جبران کند و در پایان هفته بار دیگر رشد کند.
۱۱. نقش بازار کار در تصمیمات آینده فدرال رزرو
بازار کار آمریکا همچنان عامل کلیدی در تصمیمات آینده فدرال رزرو باقی مانده است. پاول و سایر سیاست‌گذاران تأکید کردند که افزایش ریسک‌ها در این بخش می‌تواند توجیهی برای کاهش نرخ بهره باشد. کاهش نرخ در ماه سپتامبر دقیقاً با همین استدلال انجام شد. بنابراین، هرگونه داده جدید درباره اشتغال می‌تواند جهت‌گیری آینده سیاست‌های پولی را تغییر دهد. برای بازار طلا، ضعف بازار کار همواره یک سیگنال مثبت محسوب می‌شود زیرا احتمال سیاست‌های تسهیلی بیشتر را تقویت می‌کند.
۱۲. انتشار آمار JOLTS و اهمیت آن
انتظار می‌رود گزارش فرصت‌های شغلی JOLTS برای ماه اوت به دقت توسط بازار رصد شود. اگر این آمار کمتر از ۷ میلیون فرصت را نشان دهد، می‌تواند نگرانی‌ها درباره ضعف بازار کار را افزایش دهد و به نفع طلا تمام شود. در مقابل، اگر عددی بالاتر از ۷.۵ میلیون ثبت شود، دلار ممکن است بار دیگر تقویت شود. هرچند JOLTS به طور سنتی به عنوان یک شاخص عقب‌مانده شناخته می‌شود، اما بازارها به دلیل حساسیت کنونی به داده‌های اشتغال، واکنش شدیدی به آن نشان خواهند داد.
۱۳. داده‌های ADP و PMI تولید
آمار تغییر اشتغال ADP و شاخص PMI تولید ISM نیز در کانون توجه قرار دارند. اگر رشد اشتغال خصوصی بیش از ۷۰ هزار نفر باشد و شاخص PMI تولید به بالای ۵۰ بازگردد، این امر نشان‌دهنده بهبود اقتصادی است و می‌تواند قدرت دلار را تثبیت کند. چنین شرایطی احتمالاً بر قیمت طلا فشار وارد می‌کند. اما اگر داده‌ها ضعیف‌تر از انتظار ظاهر شوند، مسیر عکس رخ خواهد داد و طلا بار دیگر حمایت خواهد شد. در واقع، این داده‌ها مانند یک ترازوی حساس، مستقیماً بر احساسات بازار نسبت به آینده اقتصادی آمریکا تأثیر می‌گذارند.
۱۴. نقش داده‌های NFP در نوسانات بازار
انتشار گزارش اشتغال غیرکشاورزی (NFP) همواره یکی از مهم‌ترین رویدادهای ماهانه است که می‌تواند نوسانات شدیدی در بازارها ایجاد کند. در صورت تکرار روند ناامیدکننده ماه‌های گذشته، احتمال کاهش نرخ بهره در دسامبر تقویت می‌شود و این موضوع فشار مضاعفی بر دلار وارد می‌کند، در نتیجه طلا سود می‌برد. اما اگر آمار NFP فراتر از انتظار و بالای ۷۰ هزار باشد، نگرانی‌ها درباره بازار کار کاهش یافته و دلار بار دیگر تقویت می‌شود. بنابراین، NFP می‌تواند به عنوان یک عامل تعیین‌کننده جهت حرکت طلا در کوتاه‌مدت عمل کند.
۱۵. تأثیر ریسک تعطیلی دولت آمریکا بر بازار طلا
در کنار داده‌های اقتصادی، خطر تعطیلی احتمالی دولت آمریکا نیز بر احساسات بازار سایه افکند. نگرانی از توقف انتشار داده‌های رسمی و اثرات منفی آن بر اقتصاد، سرمایه‌گذاران را به خرید طلا ترغیب کرد. طلا به عنوان ذخیره ارزش سنتی، همواره در چنین مواقعی مورد توجه قرار می‌گیرد. حتی در حالی که دلار آمریکا نیز تقویت می‌شد، ترس از تعطیلی دولت مانع از کاهش شدید طلا شد. این عامل غیرمستقیم بار دیگر نشان داد که عوامل سیاسی داخلی نیز می‌توانند به همان اندازه سیاست‌های پولی یا داده‌های اقتصادی، بر بازار فلزات گرانبها تأثیرگذار باشند.
نتیجه‌گیری
هفته گذشته برای بازار طلا ترکیبی از فرصت‌ها و تهدیدها به همراه داشت. در ابتدای هفته، تنش‌های ژئوپولیتیکی و ضعف اقتصاد اروپا سبب شدند طلا به بالاترین رکورد تاریخ خود برسد. اما داده‌های مثبت اقتصادی آمریکا و سخنان محتاطانه فدرال رزرو به تقویت دلار انجامید و رشد طلا را محدود کرد. با وجود این، نگرانی از تعطیلی دولت آمریکا و امید به سیاست‌های تسهیلی بیشتر، طلا را در محدوده حمایتی قدرتمندی حفظ کرد. در مجموع، می‌توان گفت که مسیر آینده طلا به شدت به داده‌های اشتغال، تورم و تصمیمات فدرال رزرو گره خورده است. برای سرمایه‌گذاران، رصد دقیق این داده‌ها و توجه به تحولات ژئوپولیتیکی، کلید درک بهتر جهت حرکت بازار خواهد بود./ شبکه طلا و ارز
