به گزارش ایران اکونومیست؛ چک مسافرتی (گاهی اوقات به صورت "cheque" نوشته می‌شود) وسیله‌ای بود که زمانی محبوبیت داشت اما اکنون عمدتاً منسوخ شده و به عنوان جایگزینی برای پول نقد طراحی شده بود تا به مسافران کمک کند. این محصول معمولاً توسط افرادی که در تعطیلات در کشورهای خارجی هستند استفاده می‌شود و راهی امن برای سفر بدون خطرات مرتبط با از دست دادن پول نقد فراهم می‌کند. صادرکننده چک، معمولاً یک بانک، امنیتی برای جبران چک‌های گم شده یا دزدیده شده ارائه می‌دهد.
امروزه کارت‌های اعتباری و کارت‌های نقدی پیش‌پرداخت تا حد زیادی جای چک مسافرتی را گرفته‌اند.
نکات کلیدی
- چک‌های مسافرتی شکل امنی از پرداخت هستند که در صورت گم شدن یا دزدیده شدن قابل جایگزینی هستند و این آنها را ایمن‌تر از حمل مقادیر زیاد پول نقد می‌کند.
- این چک‌ها در اصل برای کمک به مسافران بین‌المللی طراحی شدند، اما استفاده از آنها به دلیل راحتی کارت‌های اعتباری و پیش‌پرداخت کاهش یافته است.
- هزینه‌هایی برای خرید چک‌های مسافرتی اعمال می‌شود و موجودیت آنها محدود به چند مؤسسه مالی مانند American Express و Visa است.
- چک‌های مسافرتی را می‌توان نقد کرد، برای خرید استفاده کرد یا در حساب بانکی واریز نمود، اما نسبت به روش‌های پرداخت مدرن پذیرش کمتری دارند.
- جایگزین‌هایی مانند کارت‌های مسافرتی پیش‌پرداخت و کارت‌های اعتباری راحتی و امنیت مشابه یا حتی بیشتر برای سفرهای بین‌المللی ارائه می‌دهند.
نحوه عملکرد چک‌های مسافرتی
چک مسافرتی برای مبلغ ثابت پیش‌پرداخت شده است و مانند پول نقد عمل می‌کند، بنابراین خریدار می‌تواند از آن برای خرید کالا یا خدمات هنگام سفر استفاده کند. همچنین مشتری می‌تواند چک مسافرتی را به پول نقد تبدیل کند. مؤسسات مالی بزرگ این چک‌ها را صادر می‌کنند و بانک‌ها و اتحادیه‌های اعتباری آنها را می‌فروشند، اگرچه تعداد آنها امروز بسیار کاهش یافته است.
نکته مهم: مانند چک‌های معمولی، چک‌های مسافرتی شماره سریال منحصر به فرد دارند. اگر یکی گم شود یا دزدیده شود، صادرکننده می‌تواند آن را لغو و جایگزین کند.
چک‌های مسافرتی در مقادیر ثابت و ارزهای مختلف عرضه می‌شوند، که در کشورهایی با نرخ تبدیل متغیر مفید هستند و تاریخ انقضا ندارند. این چک‌ها به حساب بانکی یا خط اعتباری مشتری متصل نیستند و اطلاعات شخصی شناسایی‌کننده ندارند، بنابراین خطر سرقت هویت را از بین می‌برند. آنها از سیستم امضای دوگانه استفاده می‌کنند: یک بار هنگام خرید و یک بار هنگام نقد کردن، تا از استفاده توسط غیر خریدار جلوگیری شود.
بسیاری از بانک‌ها، هتل‌ها و فروشگاه‌ها قبلاً آنها را مانند پول نقد قبول می‌کردند، اگرچه گاهی هزینه‌ای اعمال می‌شد. اما با افزایش محبوبیت کارت‌های اعتباری و پیش‌پرداخت، یافتن مکان‌هایی برای نقد کردن چک‌های مسافرتی دشوارتر شده است.
تاریخچه چک‌های مسافرتی
جیمز سی. فارگو، رئیس شرکت American Express و یک آمریکایی ثروتمند و مشهور، در سفر به اروپا قادر به نقد کردن چک‌های خود نبود. در سال ۱۸۹۱، یکی از کارکنان شرکت، مارسلیوس اف. بری، معتقد بود که برای انتقال پول به خارج از کشور نیاز به چکی با امضای حامل است و محصولی برای این منظور طراحی کرد. American Express و Visa هنوز از املا بریتانیایی روی محصولات خود استفاده می‌کنند.
محل خرید چک‌های مسافرتی امروزی
Visa و AAA هنوز چک‌های مسافرتی صادر می‌کنند، اگرچه معمولاً با هزینه خرید. AAA همچنین اکنون کارت‌های Visa پیش‌پرداخت ارائه می‌دهد. در آمریکا، عمدتاً از شعب American Express قابل دسترسی هستند و می‌توان از وب‌سایت این شرکت نیز به شرط داشتن حساب کاربری خریداری کرد. Visa نیز چک‌های مسافرتی را در شعب Citibank و برخی بانک‌های دیگر ارائه می‌دهد.
چگونه و کجا چک‌های مسافرتی را نقد کنیم
می‌توان چک‌های مسافرتی را در بانک واریز کرد یا در لابی بسیاری از هتل‌ها بدون هزینه نقد کرد. American Express نیز خدماتی برای واریز آنلاین چک‌های مسافرتی صادرشده به حساب بانکی ارائه می‌دهد.
مزایا و معایب استفاده از چک‌های مسافرتی
مزایا:
- قابلیت جایگزینی در صورت گم شدن یا سرقت
- پذیرش گسترده در سراسر جهان
- راحت برای استفاده
- تاریخ انقضا ندارند
معایب:
- منسوخ شده‌اند
- برای استفاده نیاز به چک فیزیکی دارند
- هزینه خرید دارند
- تعداد صادرکنندگان محدود است
جایگزین‌های مدرن چک‌های مسافرتی
جایگزین واضح استفاده از کارت اعتباری یا نقدی است که در سراسر جهان کار می‌کند و هزینه‌های تبدیل ارز کمی یا صفر دارد. اگر بانک شما این امکان را ندهد یا هزینه بالایی بگیرد، کارت‌های پیش‌پرداخت مسافرتی جایگزین مدرن چک‌های مسافرتی هستند. این کارت‌ها به شما اجازه می‌دهند پول محلی از ATM دریافت کنید و خرید کنید، بدون اینکه نیاز به چک مسافرتی باشد.
کارت‌های پیش‌پرداخت به حساب بانکی متصل نیستند، بنابراین اگر کارت گم شود یا دزدیده شود، کسی نمی‌تواند حساب شما را خالی کند و نمی‌توانید بدهکار شوید. کارت‌های اعتباری حفاظت مشابه یا بهتر ارائه می‌دهند، اما ممکن است نخواهید کارت روزمره خود را در خارج از کشور استفاده کنید. Visa و MasterCard کارت‌های پیش‌پرداخت مخصوص سفر ارائه می‌دهند که آنلاین، از طریق آژانس‌های مسافرتی و بانک‌ها قابل خرید هستند.
کارت‌های مسافرتی باید هزینه‌های ATM پایین، فناوری استفاده محلی، نقدینگی اضطراری در صورت از دست رفتن کارت و حفاظت از تقلب بدون مسئولیت ارائه دهند. با این حال، کارت‌های پیش‌پرداخت ممکن است گران باشند، بنابراین باید هزینه‌ها را با سایر کارت‌ها مقایسه کنید تا تصمیم بگیرید آیا استفاده از کارت مسافرتی منطقی است یا خیر.
جمع‌بندی
چک‌های مسافرتی روش امنی برای حمل پول در سفرهای خارجی ارائه می‌دهند و مزیت جایگزینی آسان در صورت گم شدن یا سرقت را دارند. اگرچه زمانی به دلیل مقادیر ثابت و پذیرش برای خرید محبوب بودند، اکنون عمدتاً با گزینه‌های راحت‌تر مانند کارت‌های اعتباری و پیش‌پرداخت جایگزین شده‌اند.
گرچه برخی مؤسسات هنوز آنها را صادر می‌کنند، مسافران ممکن است برای نقد کردن این چک‌ها با مشکل مواجه شوند، زیرا پذیرش کارت‌ها و پرداخت‌های الکترونیکی گسترده است. مسافران مدرن اغلب با کارت‌های اعتباری و کارت‌های پیش‌پرداخت بهتر خدمات می‌گیرند که امنیت و دسترسی بیشتر بدون هزینه اضافی یا نیاز به چک فیزیکی فراهم می‌کنند./ شبکه طلا و ارز
