به گزارش ایران اکونومیست، تحریمهای دانشگاهی و پژوهشی علیه رژیم صهیونیستی از زمان آغاز جنگ در غزه و تشدید آن در ماههای اخیر به شدت افزایش یافته است. کمیته رؤسای دانشگاههای رژیم صهیونیستی اعلام کرده است که از آغاز این جنگ تاکنون بیش از ۷۵۰ مورد «تحریم تأیید شده» علیه دانشگاهها و پژوهشگران این رژیم ثبت شده است. این موارد شامل تحریمهای کوچک مانند خودداری از انتشار مقالات در مجلات علمی یا لغو بورسهای تحصیلی پس از تأیید، تا تحریمهای گسترده از سوی دانشگاهها و سازمانهای حرفهای است که برقراری هرگونه ارتباط با دانشگاهها و پژوهشگران صهیونیست را به طور کامل ممنوع کردهاند.
روزنامه «هاآرتص» در این باره فاش کرده است که دهها دانشگاه در اروپا طی ماههای اخیر اعلام کردهاند روابط خود با دانشگاهها و پژوهشگران صهیونیست را قطع کردهاند.
در همین راستا، «امانوئل نحشون» مدیر دفتر مقابله با تحریمهای علمی در کمیته رؤسای دانشگاههای رژیم صهیونیستی، گفته است که تقریباً تمام دانشگاههای بلژیک اسرائیل را تحریم کردهاند و بیش از ۸۰ درصد مؤسسات علمی در هلند نیز چنین اقداماتی انجام دادهاند. همچنین دانشگاهها و مراکز علمی زیادی در اسپانیا و نروژ تحریمهایی اعمال کردهاند و مواردی محدود نیز در ایتالیا، ایرلند و سوئیس گزارش شده است.
«دانیال حیموویچ» رئیس کمیته رؤسای دانشگاهها و رئیس دانشگاه بنگوریون در بئرالسبع نیز تحریمهای علمی علیه رژیم صهیونیستی را «ویروسی» توصیف میکند که طی یک سال و نیم گذشته در اروپای غربی گسترش یافته است. او میگوید این روند پس از آغاز مجدد جنگ در مارس سال گذشته شدت یافته است.
علاوه بر تحریمهای رسمی، نوعی «تحریم خاکستری» نیز مشاهده میشود که به صورت عدم پاسخ پژوهشگران اروپایی به پیامهای ایمیلی پژوهشگران صهیونیست یا عدم تمدید قراردادهای همکاری پس از پایان مدت زمان آن است.
نشانهای نگرانکننده از ابعاد این تحریمها برای رژیم صهیونیستی، کاهش قابل توجه موفقیت پژوهشگران صهیونیست در دریافت بورسهای پژوهشی از برنامه «هورایزن» شورای پژوهشهای اروپا است. این برنامه هفته گذشته اعلام کرد که تنها ۹ دانشمند جوان صهیونیست از میان ۱۰۰ متقاضی موفق به دریافت بورس شدهاند و طی پنج سال گذشته، نسبت موفقیت پژوهشگران صهیونیست در این برنامه از حدود ۲۹ درصد به ۹ درصد کاهش یافته است.
برخی علت این کاهش را افت کیفیت طرحهای پژوهشی در شرایط جنگی میدانند، اما پروفسور «نوعام سوبیل» پژوهشگر مؤسسه وایزمن و عضو کمیته شورای پژوهشهای اروپا، این مسئله را ناشی از «تحریم خاموش» میداند. او میگوید: «ما اکنون به مثابه کارت قرمز هستیم. مردم در آمریکا و اروپا اخبار کاملاً متفاوتی از آنچه در اسرائیل منتشر میشود میبینند و فجایع غزه را مشاهده میکنند. طبیعی است که این بر روحیه آنها تأثیر بگذارد و توضیح دیگری برای کاهش بودجهها وجود ندارد، بهویژه که این بودجهها برای توسعه علوم در اسرائیل حیاتی هستند».
پروفسور «میلیت شمیر» معاون رئیس دانشگاه تلآویو در امور روابط علمی بینالمللی، میگوید که در ابتدا تحریمها بیشتر در آمریکا متمرکز بود، اما از مارس سال گذشته و پس از پایان آتشبس و وخامت اوضاع انسانی در غزه، اروپا به کانون این تحریمها تبدیل شده است. او میافزاید که اکنون به طور هفتگی بین هفت تا ۱۰ گزارش درباره تحریمها دریافت میکنند که سه برابر میزان سال گذشته است.
شمیر همچنین تأکید میکند که تلاشها برای تحریم نهادهای علمی رژیم صهیونیستی دستکم از ۲۵ سال پیش جریان داشته، اما تفاوت اکنون در گسترش این تحریمها حتی میان کسانی است که پیش از این چنین اقدامی انجام نمیدادند.
وی میگوید: دیدن تصاویر تلخ ماههای اخیر، که در آنها افراد حتی در مراکز امدادی نیز کشته میشوند، قانع کردن این افراد را آسانتر کرده و این روند رو به افزایش است.
«آریئل بورات» رئیس دانشگاه تلآویو نیز از بیتوجهی کابینه رژیم صهیونیستی به حمایت از دانشگاهها انتقاد میکند و میگوید: مسئولان ارشد کابینه و وزارت خارجه به ما گفتهاند انتقادهایی که از داخل اسرائیل مطرح میشود، به تشدید تحریمها کمک کرده است و این موضوع را خودتان به وجود آوردهاید.
وی اضافه میکند: با وجود آنکه علم نقشی اساسی در امنیت، اقتصاد و جامعه اسرائیل ایفا میکند، اما کابینه نسبت به تحریمهای علمی بیتفاوت است.
بورات همچنین هشدار میدهد که حذف رژیم صهیونیستی از برنامه هورایزن میتواند ضربهای بزرگ به حوزه علوم این رژیم هم در زمینه همکاریهای بینالمللی و هم تأمین بودجه پژوهشی باشد. به گفته او، بدون این برنامه نمیتوان انتظار داشت علوم رژیم صهیونیستی همچنان در سطح فعلی باقی بماند.