به گزارش ایران اکونومیست، در حالیکه کشور دومین سال پیاپی خشکسالی شدید را پشت سر میگذارد، تازهترین ارزیابیها از وضعیت منابع آب حاکی از کاهش چشمگیر بارندگی و ذخایر آبی در سطح ملی است.
بررسی دادهها نشان میدهد که متوسط بارش کشور تا پایان تیرماه تنها ۱۴۷ میلیمتر ثبت شده؛ رقمی که در مقایسه با میانگین بلندمدت، حدود ۳۸ درصد و نسبت به سال گذشته نیز ۴۰ درصد کاهش داشته است. با این شرایط، ایران در رتبه ۵۶ از ۵۷ سال گذشته از نظر شدت خشکسالی قرار گرفته و به گفته کارشناسان، در دومین سال خشک متوالی بهسر میبرد.
نقشههای بارش منتشرشده نیز تصویری نگرانکننده از گستره خشکسالی در کشور ارائه میدهد؛ بهطوریکه استانهایی چون سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان با کاهش ۵۰ تا ۸۰ درصدی بارش روبهرو بودهاند.
در این میان، تهران، البرز، مشهد، اصفهان و تبریز نیز در فهرست مناطق با تنش شدید آبی قرار دارند؛ شرایطی که نگرانیها نسبت به تابستان پیشرو را افزایش داده است.
از سوی دیگر، افت ورودی آب به سدهای کشور نیز قابل توجه بوده است. مجموع ورودی آب از ابتدای سال آبی جاری تاکنون به حدود ۲۲.۷ میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به سال قبل، ۴۳ درصد کاهش را نشان میدهد. حجم ذخیره فعلی سدها نیز با ۲۶ درصد افت نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به حدود ۲۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. این در حالی است که درصد پرشدگی مخازن در حال حاضر تنها ۴۴ درصد است. سدهای مهمی مانند زایندهرود، دوستی، طالقان، شهید کاظمی، استقلال هرمزگان و نهند نیز با کاهش ذخایر تا مرز ۷۳ درصد مواجهاند.
در واکنش به این وضعیت، وزارت نیرو ضمن تعریف ۱۶۹ پروژه برای مدیریت تنش آبی، اقدامات پایشی و اصلاحی را نیز افزایش داده است.
بنا بر گزارشها، تاکنون ۳۰۰۰ دستگاه اجرایی پایش شدهاند که از این تعداد، ۱٬۶۳۸ دستگاه موفق به کاهش ۲۵ درصدی مصرف شدهاند.
همچنین، در چهار ماه نخست سال جاری، بیش از ۴۷٬۵۰۰ مشترک پرمصرف شناسایی و مشمول اقدامات اصلاحی شدهاند. از سوی دیگر، برای کاهش ریسک قطعی آب در مراکز حساس، حدود ۱٬۷۰۰ انشعاب از جمله بیمارستانها شناسایی شده و تاکنون ۱٬۲۰۰ مورد به مخازن ذخیره آب مجهز شدهاند.
کارشناسان معتقدند که تکرار خشکسالی در سالهای پیاپی منجر به شکلگیری پدیدهای موسوم به «خشکسالی القایی» میشود که اثرات آن انباشته و مدیریت آن پیچیدهتر میشود. بهنظر میرسد در شرایط فعلی، ضرورت اصلاح الگوی مصرف، توسعه زیرساختهای ذخیرهسازی و ارتقاء آگاهی عمومی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.