چالش بینایی در فضا؛ سفر به مریخ با چشمانی تار

به گزارش گروه علمی ایران اکونومیست، وبگاه سایِنس اَلِرت در گزارشی آورده است:

این پدیده که بر حدود ۷۰ درصد از فضانوردان مأموریت‌های طولانی‌مدت تأثیر می‌گذارد، دانشمندان ناسا (آژانس فضایی آمریکا) را واداشته تا دلیل تأثیر بی‌وزنی بر بینایی را بررسی کنند.

سارا جانسون (Sarah Johnson) اولین‌بار طی اقامت 6 ماهه خود در ایستگاه فضایی متوجه این موضوع شد و گزارش داد که متونی که قبل از اعزام به فضا کاملاً واضح بودند، به نظرش تار می‌رسند؛ اما جانسون تنها فضانوردی نیست که چنین شرایطی را تجربه کرده است.

بسیاری از فضانوردان مشکلاتی مانند دشواری در خواندن، تاری دید در فواصل دور، و سایر تغییرات بینایی را گزارش کرده‌اند که حتی سال‌ها پس از بازگشت آن‌ها به زمین ادامه می‌یابد.

این وضعیت اکنون به عنوان «سندرم نورو اوکولار مرتبط با پرواز فضایی» شناخته می‌شود و به یکی از نگرانی‌ها درباره سلامت فضانوردان در مأموریت‌های طولانی‌مدت فضایی تبدیل شده است. برخلاف بیماری حرکت یا ضعف عضلانی که پس از بازگشت به زمین به‌سرعت برطرف می‌شود، تغییرات بینایی ممکن است دائمی باشند.

عامل اصلی این پدیده، ریزگرانش است. روی زمین، جاذبه، دائماً مایعات بدن را به سمت پایین می‌کشد؛ اما در فضا این مایعات به طور یکنواخت توزیع و باعث تورم صورت و افزایش فشار داخل جمجمه می‌شوند.

این افزایش فشار می‌تواند پشت کُره چشم را صاف و عصب بینایی را متورم کند. این یافته‌ها پیامدهای مهمی برای مأموریت‌های مریخ دارد که ممکن است ۲ تا ۳ سال طول بکشند.

رابرتز و گروهش در ناسا در حال توسعه راهکارهایی برای مقابله با این مشکل هستند، از جمله لنزهای تماسی ویژه، داروهای کاهنده فشار مایعات و برنامه‌های ورزشی برای کمک به حفظ گردش خون طبیعی. همچنین، آن‌ها در حال آزمایش دستگاهی به نام محفظه فشار داخل جمجمه‌ای اختلالات بینایی (VIIP) هستند که می‌تواند شرایط فشار مشابه زمین را برای چشم‌ها شبیه‌سازی کند.

این موضوع نگران‌کننده است؛ اما تحقیقات انجام‌شده برای ساکنان زمین نیز مفید است. دانشمندان در حال کسب اطلاعات جدیدی درباره نحوه تأثیر فشار بر بینایی هستند که می‌تواند به درمان بیماری‌هایی مانند گلوکوم (آب سیاه) و فشار خون داخل جمجمه‌ای کمک کند.

فهم چگونگی سازگاری بدن انسان با فضا همچنان از اهمیتی حیاتی برخوردار است. هرچه با انجام مأموریت‌های فضایی طولانی‌تر، محدودیت‌های بدنمان را بیشتر ارزیابی می‌کنیم، متأسفانه با چالش‌های بیشتری نیز مواجه می‌شویم.

تحقیقات برای یافتن راه‌حل‌ها در ناسا و ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) ادامه خواهد یافت و فضانوردان امیدوارند زمانی که در نهایت موفق به سفر به مریخ می‌شوند، حداقل بتوانند دستاوردهای خود را با چشمانی بینا مشاهده کنند!