تولید نانوحامل‌های پلیمری با قابلیت بارگذاری مقادیر بالای داروهای ضدباکتریایی

رامین صرامی فروشانی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایران اکونومیست در این باره گفت: این نانوحامل‌ها با هدف دستیابی به بارگذاری بالای دارو، اندازه بهینه و خواص ضدباکتریایی قوی در برابر طیف وسیعی از عوامل بیماری‌زا و در عین حال حفظ زیست‌سازگاری، طراحی و ساخته شده‌اند.

وی افزود: زهرا محمدپور مدیر گروه نانوتکنولوژی پزشکی پژوهشکده سرطان معتمد و محقق ارشد این طرح است که مقاله آن در ژورنال Chemical Engineering Journal با ضریب تاثیر ۱۴ منتشر شده است.

رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی اظهار داشت: این نانوذرات پلیمری که با روش پلیمریزاسیون کنترل‌شده (RAFT) و با ساختار بلوک کوپلیمر سنتز شده‌اند، دارای هسته‌ای هیدروفوبیک (آب‌گریز) و پوسته‌ای هیدروفیلیک (آب‌دوست) با گروه‌های آمینی فعال هستند.

صرامی یادآور شد: این ساختار منحصربه‌فرد پوسته - هسته، به آن‌ها قابلیت بارگذاری مؤثر داروهای هیدروفوبیک با فراهمی زیستی پایین را می‌دهد. همچنین، وجود گروه‌های آمینی فعال در پوسته باعث شده تا این نانوذرات دارای خواص ضدباکتریایی ذاتی نیز باشند.

وی گفت: برای اطمینان از بالاترین درصد بارگذاری دارو و کوچک‌ترین اندازه نانوذرات، پارامترهای ساخت با استفاده از مدل‌سازی آماری بهینه‌سازی شدند. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که این نانوفرمولاسیون علاوه بر قدرت بالای ضدباکتریایی در برابر باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی، برای سلول‌های بدن انسان نیز بی‌خطر بوده و سمیت سلولی یا همولیز قابل توجهی ایجاد نکرده‌اند.

رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی ادامه داد: همچنین، آزمایش‌های جذب سلولی (cellular uptake) نشان داد که این نانوذرات به‌خوبی توسط سلول‌ها جذب می‌شوند و بنابراین ظرفیت بالایی برای دارورسانی هدفمند به سلول‌ها، از جمله سلول‌های سرطانی، دارند. بررسی‌های مکانیزم عملکرد نیز حاکی از آن است که اثر ضدباکتریایی این نانوذرات عمدتاً از طریق آسیب به دیواره سلولی باکتری و خروج محتویات سلولی صورت می‌گیرد.

صرامی به این مطلب هم اشاره کرد که این دستاورد محدود به درمان عفونت‌های باکتریایی نیست و با توجه به ساختار پوسته - هسته و قابلیت بالای بارگذاری داروهای هیدروفوبیک، این نانوذرات پلیمری می‌توانند به عنوان نانوحامل‌های مؤثر در سامانه‌های دارورسانی برای کاربردهای متنوع، از جمله درمان سرطان و سایر بیماری‌ها، مورد استفاده قرار گیرند.

نتایج این تحقیق در قالب مقاله‌ای با عنوان Synthesis، characterization، and optimization of curcumin-loaded block copolymer nanoparticles for antibacterial applications در ژورنال معتبر Chemical Engineering Journal با ضریب تأثیر (Impact Factor) ۱۴ منتشر شده است.