۲۴ تير ۱۴۰۴ - ۱۵:۴۹
قمار اروپا با کارت سوخته مکانیسم ماشه
لندن – ایرنا – کشورهای اروپایی که طی یک دهه گذشته در اجرای تعهدات برجامی خود ناکام مانده‌اند، در حالی ایران را به فعالسازی مکانیسم ماشه تهدید می‌کنند که این سازوکار پس از حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، مشروعیت، توجیه حقوقی و اثرگذاری سیاسی خود را به‌کلی از دست داده و تلاش برای فعال‌کردن آن صرفاً اقدامی تنبیهی و مغایر با روح و هدف توافق هسته‌ای به‌شمار می‌رود.
به گزارش ایران اکونومیست، ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، روز سه‌شنبه در حاشیه نشست شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل تهدید کرد که اگر در روند مذاکرات هسته‌ای پیشرفتی حاصل نشود، فرانسه به همراه انگلیس و آلمان حداکثر تا پایان ماه اوت (نهم شهریور) مکانیسم ماشه (سازوکار بازگشت تحریم‌ها ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت) را فعال خواهد کرد.
وی بدون اشاره به نقض مکرر تعهدات برجامی توسط اروپا و حملات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، مدعی شد: «این یک واقعیت است که ایران تعهدات خود را نقض کرده است. فرانسه و شرکایش حق دارند تحریم‌های جهانی در حوزه تسلیحاتی، بانکی و هسته‌ای را که ده سال پیش لغو شده بود، دوباره اعمال کنند.»
انگلیس نیز بر تسریع مذاکرات تأکید دارد. همیش فالکونر، معاون وزیر امور خارجه انگلیس، هفته گذشته در نشست ویژه مجلس عوام گفت: «ما خواهان مذاکره جدی با دولت ایران هستیم، اما زمان برای تصمیم‌گیری درباره مکانیسم ماشه به‌سرعت سپری می‌شود و تحت فشار زمانی قابل‌توجهی هستیم.» وی افزود: «مذاکرات باید با سرعت و جدیت دنبال شود.»
تهدید تروئیکای اروپایی در حالی صورت می‌گیرد که این کشورها طی ده سال گذشته در پی خروج آمریکا از برجام، در اجرای تعهدات خود و جبران خسارات واردشده به ایران ناکام مانده و نقش مؤثری در رفع تحریم‌ها نداشته‌اند. اکنون نیز اروپا با نادیده گرفتن حملات غیرقانونی آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس، به بازگشت تحریم‌ها تهدید می‌کند.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اخیراً در واکنش به این تهدیدها تأکید کرد: «تهدید به تحریم کمکی به دیپلماسی نمی‌کند. اگر اروپا واقعاً به دنبال ایفای نقش سازنده است، باید ابتدا استقلال و بی‌طرفی خود را با محکوم کردن تجاوزات اسرائیل و آمریکا اثبات کند.» وی هشدار داد که «فعالسازی مکانیسم ماشه اثری مشابه حمله نظامی دارد و چنین اقدامی به معنای پایان نقش اروپا در پرونده هسته‌ای ایران است.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز روز گذشته طی سخنانی مشروعیت حقوقی و سیاسی مکانیسم ماشه را کاملاً رد کرد و گفت: «این سازوکار در وضعیت کنونی نه‌تنها فاقد هرگونه مشروعیت حقوقی و سیاسی است، بلکه صرفاً ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.»
وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران همچنان عضو برجام است و کاهش تعهدات کشور در چارچوب واکنش مشروع به نقض‌های آشکار آمریکا و طرف‌های اروپایی صورت گرفته است. طرف‌های اروپایی با نقض مکرر تعهدات خود، هیچ جایگاه اخلاقی و حقوقی برای استفاده از این سازوکار ندارند.»
بقایی تصریح کرد: «حملات اخیر علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، استفاده از مکانیسم ماشه را بی‌معنا کرده و هرگونه تهدید در این زمینه یک اقدام خصمانه تلقی می‌شود که پاسخ متناسب ایران را در پی خواهد داشت.»
کارشناسان حقوق بین‌الملل نیز تأکید دارند که تهدید اروپا به فعالسازی مکانیسم ماشه، مشروعیت و اثربخشی خود را از دست داده است، چراکه این سازوکار اساساً برای حفظ یک توافق فعال طراحی شده بود؛ نه آنکه پس از حملات غیرقانونی علیه زیرساخت‌های کلیدی هسته‌ای ایران فعال شود. آنان معتقدند توسل گزینشی به این مکانیسم در شرایط فعلی تنها یک مجازات دسته‌جمعی علیه مردم ایران است و موجب آشفتگی حقوقی و عملی در نظام بین‌الملل خواهد شد.
یک دیپلمات سابق انگلیسی نیز در همین زمینه به ایران اکونومیست گفت: «تجربه نشان می‌دهد مشکلات دیپلماتیک معمولاً با کاهش تنش‌ها بهتر حل می‌شوند تا با تشدید آن. به نظر می‌رسد اروپایی‌ها این اصل را به فراموشی سپرده‌اند و با فعال کردن مکانیسم ماشه، فقط بحران را عمیق‌تر خواهند کرد.»
بازگشت به مسیر دیپلماسی، راهکار معقول اروپا
با آگاهی از این شرایط، مقام‌های ارشد اروپایی اکنون بر لزوم بازگشت به مسیر دیپلماسی و ازسرگیری مذاکرات تأکید می‌کنند. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روزهای گذشته بارها تصریح کرده است که «دیپلماسی به نفع اروپا است و ما آماده‌ایم این روند را تسهیل کنیم.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پس از موضع منفعلانه خود در قبال تجاوزات نظامی آمریکا و اسرائیل، اخیراً در اظهاراتی دیرهنگام بر حل دیپلماتیک موضوع تأکید کرده و گفته است که هیچ سند معتبری درباره دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود ندارد و این موضوع باید از طریق مذاکره حل شود.
به‌این‌ترتیب، استفاده اروپا از تهدید فعالسازی مکانیسم ماشه، قماری است که نه‌تنها موجب تقویت موضع اروپا نخواهد شد، بلکه به باور کارشناسان، اروپا را از هرگونه ابتکار دیپلماتیک و نقش‌آفرینی مؤثر محروم خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران در مواضع رسمی خود بارها تأکید کرده است که به دیپلماسی متعهد است و آمادگی دارد برای رسیدن به توافقی منصفانه، پایدار و قابل اتکا که لغو واقعی تحریم‌ها را به‌همراه داشته باشد، در مذاکرات بر اساس احترام متقابل شرکت کند.
منبع: خبرگزاری ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار