استارمر در تله تعرفه یا بازیگر دیپلماسی نرم؟

به‌گزارش ایران اکونومیست، هم‌زمان با افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره محتوای توافق تازه میان انگلیس و آمریکا برای کاهش بخشی از تعرفه‌های تجاری، منابع خبری از نهایی‌شدن این توافق در آستانه اعلام رسمی خبر داده‌اند. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، شب گذشته در شبکه اجتماعی خود از برگزاری یک نشست خبری مهم در ساعت ۱۵ امروز به وقت واشنگتن خبر داد و آن را به «توافقی بزرگ با کشوری محترم» نسبت داد؛ عبارتی که بسیاری از تحلیل‌گران آن را اشاره‌ای مستقیم به لندن تلقی کرده‌اند.

کی‌یر استارمر نخست‌وزیر انگلیس، نیز صبح امروز در جریان نشست دفاعی لندن با اشاره به ادامه گفت‌وگوها با آمریکا وعده داد که جزئیات بیشتری را به‌زودی اعلام خواهد کرد. او با تأکید بر اهمیت همکاری با متحدان غربی، ایالات متحده را «شریکی غیرقابل جایگزین برای امنیت اقتصادی و ملی» توصیف کرد.

بنابر ارزیابی منابع اقتصادی، توافق جدید بیشتر از آنکه یک قرارداد جامع تجاری باشد، به‌صورت یک بسته موقتی و محدود با تمرکز بر کاهش برخی تعرفه‌ها طراحی شده است. تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا بر صادرات خودرو، فولاد و آلومینیوم از انگلیس، به‌ویژه طی ماه‌های گذشته فشار زیادی بر صنایع این کشور وارد کرده و صادرات شرکت‌هایی مانند جگوار لندرور را متوقف کرده است. حال، گزارش‌ها از احتمال تعیین سهمیه صادرات خودرو با تعرفه پایین یا صفر حکایت دارد؛ اقدامی که گرچه به بازگشت تولید کمک می‌کند، اما ممکن است سقفی برای رشد صادرات تعیین کند.

در بخش فولاد نیز اعمال معافیت یا کاهش تعرفه مطرح شده، هرچند هنوز جزئیات رسمی آن مشخص نیست. در مقابل، یکی از امتیازهایی که گفته می‌شود لندن در این توافق ارائه کرده، احتمال لغو یا کاهش مالیات خدمات دیجیتال بر شرکت‌های فناوری آمریکایی مانند آمازون و گوگل است؛ موضوعی که با انتقادهایی در داخل روبرو شده، چرا که این مالیات قرار بود سالانه حدود ۸۰۰ میلیون پوند درآمد برای دولت انگلیس ایجاد کند.

در خصوص مواد غذایی، برخی رسانه‌های آمریکایی احتمال افزایش سهمیه واردات از آمریکا را مطرح کرده‌اند، اما دولت انگلیس صراحتاً اعلام کرده که اجازه واردات مرغ کلردار یا گوشت گاو هورمونی را نخواهد داد. ریچل ریوز، وزیر دارایی انگلیس اخیراً در واشنگتن تأکید کرده بود که استانداردهای غذایی و نیز مقررات سخت‌گیرانه درباره ایمنی فضای مجازی در این توافق حفظ خواهد شد.

در همین حال، رسانه‌هایی مانند بی‌بی‌سی و اسکای‌نیوز با استناد به منابع دولتی تأکید دارند که آنچه امروز اعلام می‌شود، صرفاً «چارچوب توافق» (heads of terms) است و هنوز از مرحله نهایی حقوقی و اجرایی فاصله دارد. با این حال، همین چارچوب برای دولت استارمر، که به‌تازگی با شکست در انتخابات محلی مواجه شده، دستاوردی نمادین به‌شمار می‌رود.

در حالی‌که دولت انگلیس طی ماه‌های اخیر تلاش کرده با پرهیز از رویارویی مستقیم با دولت ترامپ و اتخاذ رویکردی محتاطانه در روابط دوجانبه، حمایت واشنگتن را حفظ کند، اعلام این توافق در آستانه نشست مهم «تنظیم مجدد» روابط لندن با اتحادیه اروپا، پرسش‌هایی را درباره ماهیت و بهای واقعی این توافق به‌همراه داشته است.

برخی ناظران بر این باورند که استارمر برای کاستن از فشارهای ناشی از شکست‌های سیاسی داخلی، ناچار به امتیازدهی‌هایی شده که ممکن است در بلندمدت به موقعیت چانه‌زنی لندن در برابر آمریکا آسیب بزند.

جاناتان هسکل، عضو سابق کمیته سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی، گفته است: «نباید این توافق را با یک قرارداد تجاری گسترده اشتباه گرفت؛ آنچه فعلاً مطرح است، بیشتر یک تغییر موقت در سیاست تعرفه‌ای است.»

سام کوتز از شبکه اسکای‌نیوز نیز با اشاره به احتمال دست‌کم گرفتن تبعات این توافق اظهار داشت: «ممکن است استارمر در بخش خودرو امتیازی گرفته باشد، اما سؤال مهم‌تر این است که چه چیزهایی در مقابل داده شده‌اند؟ آیا کاهش مالیات خدمات دیجیتال یک امتیاز کوچک است؟»

در مجموع، توافق تجاری جدید میان انگلیس و آمریکا، هرچند از نظر گستره و عمق، با توافقات تجاری سنتی فاصله زیادی دارد، اما برای دولت استارمر یک پیروزی نمادین محسوب می‌شود. دستیابی به چنین توافقی در زمانی که بسیاری از متحدان آمریکا هنوز در صف مذاکرات هستند، می‌تواند به دولت حزب کارگر در جبران فشارهای داخلی، به‌ویژه پس از شکست انتخاباتی، کمک کند. با این حال، اثرات واقعی این توافق بر اقتصاد انگلیس در گرو جزئیاتی است که هنوز منتشر نشده‌اند؛ جزئیاتی که ممکن است تفاوت میان یک دستاورد دیپلماتیک و یک معامله پرهزینه را رقم بزند.