بانک مرکزی شیوه‌نامه و سازوکار خريد خودرو و کالاهاي بادوام توليد داخل را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
بانک مرکزی درخصوص این شیوه‌نامه توضیح داده است: «به‌دنبال ابلاغ تصميمات اتخاذ شده در جلسه 15 اردیبهشت 1394 شوراي پول و اعتبار درخصوص افزايش مبلغ تسهيلات خرد (خريد خودرو، خريد کالاهاي مصرفي بادوام، جعاله و کارت اعتباري بر پايه عقد مرابحه)، این بانک، شيوه‌نامه اعطاي تسهيلات خريد خودرو و کالاهاي بادوام توليد داخل را به شبکه بانکی و موسسات اعتباری توسعه، عسکریه و کوثر ابلاغ کرد.» دنیای اقتصاد در گزارش 17 اردیبهشت‌ماه با عنوان «افزایش وام از پنج کانال» از دو برابر کردن وام‌های خرد خبر داده و این رویکرد را با هدف تحریک تقاضا از کانال وام‌های خرد معرفی کرده بود. بانک مرکزی معتقد است از طریق افزایش تسهیلات مربوط به فعالیت‌های خرد می‌توان سمت تقاضا در بازارهای مختلف را تحریک کرد. این تحریک در نهایت منجر به افزایش تقاضا می‌شود که به رونق در بازارهای مختلف کمک می‌کند.
در بخش خودرو میزان بازپرداخت 5 سال و نرخ سود بر اساس عقد مبادله‌ای (معادل 21 درصد) تعیین شده است. نکته مهم در وام خودرو این است که میزان وام اعطایی در حدود 60 درصد قیمت خودرو و تا سقف 15 میلیون تومان خواهد بود که البته برای خودروهای فرسوده این مبلغ تا 80 درصد تا سقف 20 میلیون تومان افزایش داده شده است. همچنین تشخیص وثیقه برای وام خودرو به بانک‌ها محول شده است. سقف وام خودرو در بخشنامه گذشته 7 میلیون تومان بوده و از این حیث میزان وام افزایش 114 درصدی را پشت‌سر گذاشته است. علاوه‌بر وام خودرو، شيوه‌نامه اعطاي تسهيلات خريد کالاي بادوام توليد داخل و سازوکار دریافت آن را مشخص کرده است. سقف این وام حداکثر 8 میلیون تومان بوده و نرخ سود آن نیز بر اساس عقد مبادله‌ای (21 درصد) تعیین شده است. البته باید تاکید کرد مدت بازپرداخت وام خرید کالای با دوام تولید داخل حداکثر 3 سال تعیین شده است.
مفاد و روش اجرای وام خودرو
بانک مرکزی در بخش وام‌های خودرو مفاد بخشنامه را به انضمام یک تبصره منتشر کرد. بر این اساس:
1- نوع عقد، فروش اقساطي و مدت بازپرداخت آن حداکثر 5 سال و به اقساط مساوي
2- نرخ سود مطابق نرخ سود عقود مبادله‌اي مصوب شوراي پول و اعتبار
3- ارائه پيش‌فاکتور خريد خودرو با توجه به فهرست انواع خودروهاي توليد داخل اعلام شده از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت
4- صدور چک به ميزان مبلغ پيش‌فاکتور در وجه شرکت توليدکننده (مبلغ واريزي شامل مبلغ پيش‌پرداخت که از سوي متقاضي بابت بهاي خودرو نزد بانک توديع مي‌شود به‌علاوه مبلغ تسهيلات به ميزان 60 درصد قيمت تمام‌شده خودرو و حداکثر تا مبلغ 150 ميليون ريال)
(در مورد خودروهاي فرسوده معادل 80 درصد قيمت تمام شده خودرو و حداکثر تا مبلغ 200 ميليون ريال است.)
5- وثايق به تشخيص بانک عامل
6- اطمينان از توان مالي متقاضي تسهيلات در بازپرداخت اقساط
در تبصره این بخش اشاره شده است که ارائه تسهيلات بابت طرح جايگزيني خودروهاي فرسوده منوط به ارائه گواهي اسقاط و استعلام از سامانه ستاد حمل‌و‌نقل سوخت خواهد بود.
بانک مرکزی می‌افزاید: انتظار مي‌رود با همکاري توليدکنندگان و بانک‌ها از وقوع سوء‌استفاده‌هاي احتمالي ممانعت به عمل آيد.
بانک مرکزی سازوکار دریافت وام خودرو را نیز تبیین کرده است. بر این اساس متقاضي پس از مراجعه به بانک و احراز شرايط کافي جهت دريافت تسهيلات خودرو به شرح زیر اقدام می‌کند:
*مراجعه به يکي از نمايندگي‌هاي مجاز خودروسازان توليد داخل، اخذ پيش‌فاکتور و ارائه آن به بانک عامل
*بانک عامل با توجه به ارزش خودرو و با رعايت سقف فردي حداکثر به ميزان 60 درصد قيمت خودرو تا مبلغ 150 ميليون ريال نسبت به اخذ پيش‌پرداخت از متقاضي به‌ازاي مابه‌التفاوت مبلغ پيش‌فاکتور اقدام می‌کند.
*کل مبلغ بهاي خودرو صرفا به حساب خودروساز واريز می‌شود.
*ارائه رسيد پرداخت به متقاضي جهت ارائه به نمايندگي‌هاي مجاز و انجام اقدامات مقتضي جهت تحويل خودرو.
سازوکار دریافت وام کالای با دوام
بانک مرکزی شرایط و نحوه دریافت وام خرید کالای با دوام را نیز مشخص کرده است.
1- نوع عقد، فروش اقساطي و مدت بازپرداخت حداکثر سه سال به اقساط مساوي
2- نرخ سود مطابق نرخ سود عقود مبادله‌اي مصوب شوراي پول و اعتبار است.
3- مراجعه متقاضي به بانک و کسب موافقت اوليه جهت تشکيل پرونده
4- وثايق به تشخيص بانک عامل
5- سقف تسهيلات خريد کالا حداکثر مبلغ 80 ميليون ريال است.
6- اطمينان از توان مالي متقاضي تسهيلات در بازپرداخت اقساط
متقاضي تسهيلات پس از مراجعه به بانک و احراز شرايط کافي جهت دريافت تسهيلات کالا به شرح زیر اقدام می‌کند:
* مراجعه متقاضي به سامانه فروش واحدهاي توليدي يا مراکز فروش تاييد شده از طريق سايت وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت انتخاب محصول.
بديهي است چنانچه ساير توليدکنندگان نيز معيارهاي مورد نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت را رعايت کنند، اسامي آنها در ليست شرکت‌هاي منتخب در سايت وزارتخانه مزبور درج می‌شود.
* مراجعه متقاضي به بانک و ارائه پيش‌فاکتور خريد محصول يا محصولات انتخاب شده و تاييدشده ازسوي توليدکننده
* بررسي مدارک و مستندات توسط بانک و واريز مبلغ تسهيلات صرفا به حساب توليدکننده که در پيش‌فاکتور مشخص شده است و ارائه رسيد واريز وجه مذکور به متقاضي تسهيلات(مشتري)
* ارائه رسيد واريز وجه ازسوي مشتري به نمايندگي‌هاي فروش جهت دريافت کالاي موردنظر.
