چسبندگی قیمتی؛ بیماری مزمن بازار ایران

به گزارش ایران اکونومیست؛ در سال‌های اخیر، بازار ایران بارها با شوک‌های تورمی کوچک و بزرگ روبه‌رو شده است. با این حال، روند تغییر قیمت‌ها در این بازار، الگویی متفاوت از بسیاری دیگر از اقتصادهای جهان دارد. در شرایطی که در اقتصادهای پویا قیمت‌ها متناسب با تغییرات عرضه و تقاضا، نرخ ارز و شرایط کلان اقتصادی نوسان می‌کنند، در ایران قیمت‌ها عمدتاً مسیر صعودی دارند و در برابر کاهش، مقاومت می‌کنند.

به محض آنکه نرخ ارز افزایش می‌یابد یا خبری از صدور مجوز برای افزایش قیمت کالاها منتشر می‌شود، بازار به سرعت واکنش نشان می‌دهد و قیمت‌ها بالا می‌روند. اما در مقابل، وقتی نرخ ارز سقوط می‌کند، قدرت خرید تقویت می‌شود یا تقاضا کاهش می‌یابد، قیمت‌ها به سختی تغییر می‌کنند و معمولاً در سطوح بالاتر تثبیت می‌شوند.
اقتصاددانان این رفتار را «چسبندگی قیمتی» می‌نامند؛ پدیده‌ای که به گفته کارشناسان، ریشه در بی‌ثباتی اقتصادی، ذهنیت تورمی فعال در جامعه و ضعف رقابت در بازارها دارد. در واقع، فعالان اقتصادی با تصور احتمال بازگشت تورم یا افزایش مجدد هزینه‌ها، از کاهش قیمت‌ها خودداری می‌کنند.

چسبندگی قیمتی نه تنها مانعی برای بازگشت آرامش به بازارهاست، بلکه در بلندمدت می‌تواند به افزایش رکود، کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و تعمیق مشکلات اقتصادی دامن بزند. تحلیلگران بر این باورند که رفع این معضل نیازمند تقویت رقابت، تثبیت سیاست‌های اقتصادی و مدیریت انتظارات تورمی در جامعه است.