ایران اکونومیست-علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی پس از سخنرانی در بین دانشجویان مطالعات جهان در پاسخ به سوال دانشجویی درباره آزاد سازی خرمشهر و ادامه جنگ پس از آن اظهار کرد: زمانی که توانستیم با یکدیگر اتحاد کنیم و آزادی خرمشهر موضوع محوری همه گروه‌ها در ایران قرار گرفت، پیروزی حاصل شد که این پیروزی هم راهبردی بود هم تاکتیکی. اصولا معتقدم انسان با کوچک شمردن حریف خود حتی اگر بر موضع حق باشد پیروز نمی‌شود. پیروزی حق لوازمی دارد که باید آن‌ها را فراهم کرد.
او ادامه داد: علاوه بر توکل به خدا یکرنگی و وحدت میان مردم و مسوولان تفکری که مبتنی بر توانمندی داخلی بود طراحی مقابله با دشمن را انجام داد. در حالی که دشمن تصور نمی‌کرد ما از قلب کارون به او حمله کنیم این کار با یک طراحی قوی صورت گرفت و کمر دشمن شکست و این را همه باید بدانیم و از آن عبرت بگیریم که با حریف غدار نمی‌توان ساده انگارانه مقابله کرد.
شمخانی گفت: صدام به همراه کشورهایی که امروز 1+5 هستند، عرب‌ها، غربی‌ها و حتی روسیه همراه بود و یک مصاف کاملا نابرابر علیه ما شکل گرفته بود اما توکل به خدا و تکیه بر توانمندی ذاتی‌مان خرمشهر را آزاد کرد و این عوامل بود که مردم ایران را در تمام نقاط و حتی در تمام دنیا از این اقدام خوشحال کرد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: آزادسازی خرمشهر یک پیروزی مورد توافق و اجماعی بود و به واسطه پشتوانه فکری طراحی گام به گام، وحدت و همبستگی ارتش و سپاه و پذیرش رهبری واحد حضرت امام خمینی (ره) صورت گرفت.
وی در ادامه با بیان این که ایران نیازمند توسعه طلبی به لحاظ جغرافیایی نیست گفت: ما هیچ وقت دنبال توسعه جغرافیایی نبوده و نیستیم و این معنا و مفهوم خاص خود را دارد.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی با اشاره به تحولات سوریه ادامه داد: سوری‌ها از ایرانی‌ها یاد گرفتند که مقاومت کنند و البته هزینه زیادی هم پرداختند. کشورهای مخالف سوریه و محور مقاومت سعی کردند این کشور را از نقش‌آفرینی خود در منطقه بازدارند و در عراق و یمن هم همین روند دنبال می‌شود و متاسفانه این اقدامات به همراهی یک دولت سنی علیه این کشورها در حال انجام است.
او تاکید کرد: توان امروز ایران در منطقه نه در توسعه طلبی و نه در تعیین نوع حکومت‌ها در منطقه است اما واقع‌بینانه باید نگاه کرد. اگر اوضاع را به همین شکل که انجام شده و ادامه دارد رها کنیم به‌زودی تهدید تکفیری‌ها و داعش به مرزهای ما می‌رسد. در عراق ممکن است به خانقین و از افغانستان به زاهدان وارد شوند. باید دست دراز تجاوز دشمن از مرزهای ما دور شود و برای حفظ قدرت خود در مقابل این تهدید انسجام درونی مهم‌ترین مسأله است. ما در جنگ تحمیلی زمانی توانستیم پیروز شویم که اولویت‌های‌مان و روش‌های رسیدن به پیروزی یکی شد. بنابراین این انسجام باید روز به روز همبسته‌تر شود و پایه دفاع از این پتانسیل حضور مردم در صحنه است. حضوری که برخی معتقدند مبتنی بر حل مشکلات معیشتی آن‌هاست و البته اقتصاد مقاومتی راهکار دیگر است.
شمخانی درباره موضوع هسته‌ای گفت: مسیر مذاکرات هسته‌ای که موضوعی ملی است، خرمشهر دیگری را به ما نشان می‌دهد. معتقدم توافق مبتنی بر اجماع ملی شادی‌ساز و توافقی که مبتنی بر اجماع نباشد تلخ است. چنان چه طرف‌های مقابل زیاده‌خواهی نکنند و منطقی برخورد کنند به شکلی که توازن بر مذاکرات و توافق حاکم شود و ملت ایران از آن توافق همان‌طور که از آزاد سازی خرمشهر احساس سرفرازی و غرور کردند، این حس را داشته باشند، توافقی اجماعی و شادی‌ساز خواهد بود.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: باید از مسائل اختلافی اجتناب کنیم و نباید توافق نکردن را با مسائل سیاسی و جناحی و غیرعمیق یکی کنیم و شروع به متهم‌سازی یکدیگر کنیم یا از طرفی توافقی غیرقابل اجماع را در کشور تجویز کنیم. همان‌طور که مقام معظم رهبری گفتند در موضوع هسته‌ای هیچ چیز پنهان نداریم که به مردم نگوییم. بحث هسته‌ای هم با حضور همه مردم به مفهوم نخبگان باید به بحث عمومی و مشارکت‌خواه تبدیل می‌شود.
شمخانی در پاسخ به دانشجویی که در ارتباط با روابط تهران – مسکو پرسید، گفت: دیدگاه ما این است که روس‌ها سر به زنگاه ما را رها کرده و می‌کنند و روس ها در مقابل به ما می‌گویند شما تمایل‌تان به غرب است. اما ما به روسیه مقتدر و قوی اعتقاد داریم و این ظرفیت ایجاب می‌کند که به همکاری‌های‌مان ادامه دهیم.
وی ادامه داد: تعامل روس‌ها با ما کند، بی‌تشریفات و یخ‌آلود است و در مقابل ایرانی‌ها در این روند به مثال یک جالیزکارند. یعنی معتقدند که باید صبر کنیم تا زمین جالیزی به یک زمین بایر گندم تبدیل شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: بعد از آن که روسیه در بحث اوکراین از سوی آمریکا مورد تحریم قرار گرفت و از سویی قیمت نفت کاهش یافت و متحدان روسیه در منطقه مثل سوریه مورد هجمه و هجوم قرار گرفتند، شرایط تا حدودی متفاوت شده است. در عین حال ما با سماجت تعامل با روسیه را دنبال می‌کنیم . هم‌چنین معتقدیم در چارچوب همکاری‌های پیمان شانگهای تعاملات می تواند تسهیل و تسریع شود.
شمخانی در پاسخ به سوال دانشجویی دیگر در رابطه با وضعیت منطقه و نقش عربستان گفت: متاسفانه عربستان در عراق نقشی غیرسازنده و مخرب دارد. فعالیت‌های سرویس‌های امنیتی عربستان و راه‌اندازی گروه‌های تکفیری، پرونده خوبی را از عربستان در عراق نشان نمی‌دهد. عراق و سوریه کشورهایی هستند که پتانسیل‌های ویژه برای به کار گیری در جهان عرب و اسلام دارند و عربستان به همراه برخی کشورهای دیگر سعی دارد این کشورها را به خود مشغول کنند به شکلی که فراتر از شهرها و مرزهایش فکر نکنند. اما ملت عرب مقاوم است.
او با اشاره به حمله صدام به شهرهای مرزی ایران از جمله خرمشهر، آبادان و به شهادت رساندن عرب‌های ایران گفت: برخی وقتی صدام وارد شد هلهله و از او استقبال کردند اما وقتی نیروهای عراقی وارد شدند عرب‌ها را شهید کردند و این مسأله باعث شد آن‌ها یک امتحان بزرگ پس دهند و برای‌شان مسلم شود که اتصال‌شان به ایران ناگسستنی است.
شمخانی در پاسخ به سوال دانشجویی دیگر که او هم درباره دلایل پایان نیافتن جنگ پس از آزادسازی خرمشهر از او پرسید، گفت: من از شما می‌خواهم این سوال را بپرسم که آیا می‌دانید این سوال که "چرا بعد از فتح خرمشهر جنگ پایان نیافت" در چه سالی مطرح شد؟ تا جایی که من می‌دانم و به طور قطع این سوال در روز سوم خرداد 1361 و حتی بعد از آن هم مطرح نشد. این سوال این اواخر مطرح شد و در طول جنگ هیچ کسی چنین سوالی را مطرح نکرد. هم‌چنین این سوال را از شما می‌پرسم که چرا چنین سوالی صرفا درباره خرمشهر مطرح می‌شود و چرا این سوال بعد از پاکسازی آبادان و ادامه یافتن جنگ بعد از آن مطرح نشد. من در پاسخ این سوال را مطرح می‌کنم که چرا جنگ بعد از آزادسازی خرمشهر و با اسارت گرفتن 19 هزار عراقی ادامه نیافت و وقفه‌ای در آن صورت گرفت به شکلی که دشمن فرصت پیدا کرد تجدید قوا کند و به بازسازی خود بپردازد و دشمن بعد از آن سعی کرد اروند رود را در اختیار بگیرد تا عراق را به آب‌های گرم متصل کند.
وی که از فرماندهان نظامی دوران جنگ تحمیلی است با اشاره به پذیرش قطعنامه 598 و تاخیر در پذیرش آن گفت: وقتی ما اعلام کردیم قطعنامه 598 را پذیرفتیم صدام دوباره حمله کرد و دوباره خرمشهر را گرفت و آن‌جا جنگ تن به تن آغاز شد و بدتر از آن به سمت کرمانشاه رفت و حتی گفت که بعد از آن به تهران می‌رود. صدام قبول نکرد صلح کند و علاوه بر این تکلیف آغاز کننده جنگ و تنبیه متجاوز مشخص بود. بنابراین ما باید به جنگ تا انهدام دشمن ادامه می‌دادیم.
او گفت: صدام وقتی از ما مایوس شد و نتوانست به اهدافش برسد برای حل مشکل راهبردی خود به کویت حمله کرد. بنابراین می‌بینید که مشکل از طرف ما نبود.
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی پس از این مراسم در جمع خبرنگاران در خصوص اوضاع سوریه و یمن با بیان این که دشمن اصلی ما در منطقه و دنیا استبدادی است که به عنوان ابزار استعمار از آن استفاده می‌شود افزود: متاسفانه این دشمن در بین ما مسلمانان است و پدیده ای به اسم جریان تکفیری را ایجاد کرده است که هدف اش مقابله و رودررویی با ایران اسلامی است. آن‌ها ایران را نمونه‌ای از حکومت اسلامی می‌دانند که پتانسیل ویژه‌ای در جهان اسلام ایجاد کرده است.
وی گفت: متاسفانه جریان تکفیری به دنبال نسل‌کشی اسلامی است و طبیعی است جریان‌های موجود در کشورهای محور مقاومت که مستقل هستند و علیه استبداد عمل می‌کنند، با آن مقابله کنند. جریان مقاومت تاکید دارد که مهم‌ترین محور جهان اسلام فلسطین است اما جریان تکفیری به دنبال تضعیف این نگرش است.
شمخانی گفت: امروز دشمن در بغداد، اربیل، دمشق و بیروت است و فردا در صورت پیروزی- که حتما غیرممکن خواهد بود- می‌تواند مرزهای دیگر از جمله مرزهای ایران را در بر گیرد و یا برای انتقام از ناکامی‌هایش کشورهای دیگر را هدف قرار دهد. بنابراین باید این پدیده زشت و بیمار که در جهان اسلام علیه جهان اسلام می‌جنگد را متوقف کرد.
