اکوادور؛ اعلام وضعیت اضطراری در آستانه انتخابات ریاست جمهوری

به گزارش روز یکشنبه ایران اکونومیست از بخش اسپانیولی تارنمای فرانس۲۴، فرمان اجرایی مبنی بر اعلام وضعیت اضطراری صادر شده توسط «دنیل نوبوآ» رئیس‌جمهوری اکوادور، حقوق اساسی مردم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری پرمناقشه این کشور را به خطر می‌اندازد؛ به ویژه در شرایطی که اکوادور با مجموعه‌ای از بحران‌های مربوط به امنیت، مهاجرت، جرائم سازمان‌یافته، کمبود انرژی و حوادث و بلایای زیست‌محیطی دست وپنجه نرم می‌کند.

این فرمان که به مدت ۶۰ روز لازم الاجرا خواهد بود، اعلام «وضعیت اضطراری» جدیدی است که نهمین مورد از زمان روی کارآمدن نوبوآ در نوامبر ۲۰۲۳ است. بر اساس این فرمان اجرایی، حق هرگونه برگزاری تجمع و رفت‌وآمد شهروندان به حالت تعلیق در می‌آید؛ همچنین در ۲۲ شهر بین ساعت ۲۲ تا ۵ صبح مقررات منع رفت‌وآمد برقرار خواهد شد.

صدور این فرمان در آستانه انتخاباتی که انتظار می‌رود با رقابت نزدیک نامزدها برگزار شود و همچنین پس از سال‌ها افزایش جنایت، جنگ اعلام شده توسط دولت علیه جنایت‌های سازمان‌یافته و گسترش عملیات کارتل‌های مواد مخدر و گروه‌های مسلح که نوبوآ از آنها به عنوان توجیهی برای این فرمان استفاده کرده است، بسیاری را در این کشور شگفت‌زده کرد.

بیش از ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار شهروند اکوادور می‌توانند امروز یکشنبه پای صندوق‌های رای حاضر شده و به انتخاب مجدد نوبوآ برای یک دوره کامل (۲۰۲۹-۲۰۲۵) رای دهند یا با انتخاب «لوئیسا گونزالس» به عنوان اولین زن در تاریخ اکوادور که در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شده است، به وی رای دهند؛ گونزالس کاندیدای حزب اپوزیسیون چپگرای «انقلاب شهروندی» (Revolución Ciudadana) به عنوان نماینده جریان «کوره‌ایسمو» (correísmo/ جریان سیاسی در اکوادور که از حامیان رافائل کوره‌آ «rafael correa» رییس‌جمهوری چپگرای سابق این کشور تشکیل شد) است که پیروزی او به معنای بازگشت این جریان به قدرت پس از هشت سال است.

در اکوادور، رای دادن برای شهروندان بین ۱۸ تا ۶۴ سال اجباری است. در حالی که برای رای دهندگان بین ۱۶ تا ۱۸ سال، افراد بالای ۶۵ سال، شهروندان مقیم خارج از کشور، اعضای نیروهای مسلح و پلیس ملی در حال انجام وظیفه، افراد دارای معلولیت و افراد بی سواد اختیاری است.

در مواجهه با رقابت نزدیک مورد انتظار، هر دو کاندیدا پیشتر از قانون‌شکنی‌ها و بی‌نظمی‌های ادعایی در روند رای‌گیری و شمارش آرا در دور اول شکایت کرده بودند. این ادعاها توسط هیات‌های نظارت بر انتخابات اتحادیه اروپا و «سازمان کشورهای آمریکایی» که هیچ مدرکی دال بر «تقلب» مشاهده نکردند، رد شد.

هر دو نامزد کارزارهای انتخاباتی خود را پنجشنبه گذشته به پایان رساندند و این کشور روز جمعه وارد «سکوت انتخاباتی» شد و انتشار نتایج نظرسنجی‌ها ممنوع شد.

دور دوم انتخابات ریاست جمهوری اکوادور در دو قطبی‌ترین شرایط این کشور برگزار می‌شود؛ اکوادور همچنین در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده عمومی در مورد ثبات شغلی و اقتصادی، شکایت‌های سازمان‌های محلی و رسانه‌ها در مورد نابرابری در هزینه‌ها و سوء استفاده از منابع عمومی برای انتشار محتوای حزبی و رفتار فرصت‌طلبانه رئیس‌جمهوری به دلیل استفاده نادرست از اقدامات رسمی برای ارتقای جایگاه خود و همچنین افزایش اطلاعات نادرست در رسانه‌های اجتماعی قرار دارد.

اکوادور از ژانویه ۲۰۲۴ در یک وضعیت درگیری مسلحانه داخلی قرار دارد و نوبوآ با اجرای یک طرح امنیتی، دستور استقرار یکصد هزار نیروی پلیس در سراسر کشور را صادر کرد تا واکنشی به افزایش قابل توجه جنایت‌هایی مانند قتل، سرقت، آدم‌ربایی و اخاذی باشد.

به این ترتیب، در سال ۲۰۲۴، نرخ قتل در اکوادور به ۳۸ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر کاهش یافت؛ این رقم در سال ۲۰۲۳، ۴۸ قتل به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بود. با این حال، بر اساس گزارش گروه Insight Crime، این کشور در سال گذشته بالاترین میزان مرگ و میر خشونت‌آمیز را در آمریکای لاتین ثبت کرد.

نوبوآ همچنین قراردادهای همکاری نظامی آمریکا را بار دیگر فعال کرده و به طور علنی از ایجاد پایگاه‌های نظامی خارجی در اکوادور حمایت کرده است؛ روندی که در سال ۲۰۰۸ با اصلاح قانون اساسی تصویب شده و با حمایت رافائل کوره‌آ ممنوع شد.

گونزالس نامزد مخالف دولت در طول مبارزه‌های انتخاباتی، نوبوآ را به شدت مورد انتقاد قرار داد و او را به مسئولیت سیاسی در برابر سطوح بالای ناامنی کشور و همچنین نقض حقوق بشر و بی توجهی به تولید انرژی متهم کرد. گونزالس همچنین وعده داد در صورت پیروزی برنامه‌های اجتماعی بیشتر همراه با اقدامات امنیتی جدید را به اجرا درآورد.

نوبوآ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳ (دوم آذر ۱۴۰۲) قدرت را به دست گرفت و کوتاهی دوره ماموریت او به این دلیل است که وی تنها برای تکمیل دوره یکسال و شش ماهه «گیرمو لاسو» رئیس‌جمهوری پیشین انتخاب شد. گیرمو لاسو برای جلوگیری از عزل نهایی توسط قوه مقننه، تصمیم به انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام گرفت.

نوبوآ با ۳۶ سال سن، جوان‌ترین رئیس‌جمهوری در تاریخ اکوادور است که سیاستمداری محافظه‌کار با ملیت اکوادوری- آمریکایی است.

در دور نخست انتخابات که نهم فوریه (۲۱ بهمن) برگزار شد، نوبوآ با اختلاف ۰.۱۷ درصد بر گونزالس، وکیل ۴۷ ساله پیروز شد.

بر اساس جدیدترین نظرسنجی شرکت «کسب و کار و استراتژی‌ها» (Negocios & Estrategias) که با سه هزار رای‌دهنده بین ۲۶ و ۲۴ مارس انجام شده است، گونزالس با ۵۱.۴ درصد آرا در مقایسه با ۴۸.۶ درصد برای نوبوآ پیشتاز است.