۲۲ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۵:۳۸
سمت و سوی وفاق بعد از رفتن دو عضو کلیدی دولت
وفاقی که رئیس‌جمهوری در سیاست‌های دولت چهاردهم دنبال کرده، از دید منتقدان و حامیانش گاهی نمودها و نتایجی کاملا متضاد داشته است. از نگاه برخی منتقدان، پزشکیان توجهی به سایر دیدگاه‌ها و جریان‌های سیاسی نداشته و در سوی مقابل، این گزاره پررنگ است که جلب رضایت مخالفان بیش از حامیان در دستور کار بوده است.
تنها چند ساعت بعد از استیضاح و رفتن «عبدالناصر همتی» از وزارت اقتصاد در روز دوازدهم اسفندماه، «محمدجواد ظریف» معاون راهبردی رئیس‌جمهوری نیز در فضای مجازی اعلام کرد به توصیه قاضی‌القضات از این معاونت می‌رود و به دانشگاه بازمی‌گردد.
این رویدادها از دید بسیاری از ناظران، ضربه‌ای بر پیکر «وفاق» به عنوان گفتمان غالب دولت چهاردهم بود که اعلام کرده بر مبنای آن قرار است راه برون‌رفت کشور از اوضاع پرچالش حوزه‌های گوناگون سیاست داخلی و خارجی، اقتصاد، امور اجتماعی و ... را هموار سازد.
از این منظر، با وجود اقدامات، انتصابات و تصمیمات فراجناحی دولت با متر و معیارهایی مانند شایسته‌سالاری، همسازی با وعده‌ها و شعارهای رئیس‌جمهوری با اولویت منافع و اهداف ملی، وفاق‌جویی پاسخ مناسبی پیدا نکرده است. بر همین مبنا، حتی برخی از حامیان دولت نیز انتقادهایی را متوجه این رویکرد می‌سازند.
برای بررسی رویکردهای دولت با محوریت وفاق و آینده این گفتمان از زوایای گوناگون، پژوهشگران ایران اکونومیست نظر «علی خضریان» نماینده دوره یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران، «عباس قدرتی» نماینده مردم شیروان و «احمدحکیمی‌پور» نماینده پیشین مجلس و شورای شهر پایتخت را جویا شدند.
خضریان بر این باور است که عامل استیضاح همتی، رویکرد اقتصادی دولت بوده و وفاق نه در عملکرد، بلکه فقط در بیان دکتر پزشکیان نمود داشته است. از نظر قدرتی، همه باید با هم وفاق داشته باشیم تا از این برهه سخت عبور کنیم اما وقتی وزیری ضعیف عمل کند، حتما با تذکر، سؤال و استیضاح مواجه می‌شود و در همین راستا اکنون نمایندگان مجلس چند وزیر را برای توضیح به سؤالات به مجلس فراخوانده‌اند. حکیمی‌پور اما بر این باور است که دولت باید در زمینه وفاق تدبیر جدیدی در پیش بگیرد زیرا مخالفانش از روند کنونی انرژی گرفته‌اند و اگر دولت به خواسته‌های طرفدارانش توجه نکند، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
خضریان: وفاق در کشور اتفاق نیافتاده/ رئیس دولت چهاردهم از دیدگاه‌های مختلف سیاسی استفاده نکرد
خضریان در گفت‌وگو با پژوهشگر ایران اکونومیست می‌گوید: اگر رویکرد اقتصادی دولت در عمل تغییر کند، اوضاع بهتر می‌شود.
خضریان به این پرسش که با رفتن همتی از کابینه، اوضاع در زمینه معیشت مردم چه تغییری می‌کند، پاسخ می‌دهد: مجلس، همتی را استیضاح نکرد بلکه رویکرد او به اقتصاد را استیضاح کرد. نکته‌ای که در دیدار رهبر انقلاب با مدیران دولتی، دغدغه رهبری هم بود و تلویحا از سوی ایشان مطرح شد که تیم اقتصادی دولت و رویکرد همتی را نقد کردند. بنابراین به نظر می‌رسد که استیضاح درست بوده است. برداشت ما در مجلس این بود که آقای همتی قصد نداشتند شیوه رویکرد خود و تیمشان را تغییر دهند و همچنان اصرار داشتند همان مسیر را ادامه دهند؛ اما اینکه آیا شرایط بهتر می‌شود یا نه؟ دولت باید پاسخ این سؤال را بدهد اما به این بستگی دارد که آیا رویکرد اقتصادی دولت در عمل هم تغییر می‌کند یا در حرف می‌گویند بله اما در عمل همان نگاه را ادامه خواهد داد. معتقدم اگر رویکرد را تغییر دهند، حتما اوضاع بهتر خواهد شد.
خضریان: اینجا بازی فوتبال نیست که الان بگوییم یک نفر را استیضاح کردیم، پس یک هیچ به نفع مجلس. ما به هیچ وجه چنین نگاهی نداریم. یا اینکه بگوییم الان وزیر اقتصاد استیضاح شد، پس دیگر وزیر صمت یا بهداشت خیال‌شان راحت باشد، نهخضریان ادامه می‌دهد: مجلس یک سری ابزارهای نظارتی دارد. اینجا بازی فوتبال نیست که الان بگوییم یک نفر را استیضاح کردیم، پس یک هیچ به نفع مجلس. ما به هیچ وجه چنین نگاهی نداریم. یا اینکه بگوییم الان وزیر اقتصاد استیضاح شد، پس دیگر وزیر صمت یا بهداشت خیال‌شان راحت باشد، نه. اگر دولت طبق تکالیف برنامه هفتم، بودجه سال ۱۴۰۴، برنامه‌ها و قوانین بالادستی اقدام نکند، مجلس مجبور است از ابزار نظارتی خود شامل تذکر، سؤال و استیضاح در مورد هر کدام استفاده کند.
«اگر قرار است ما کنار هم باشیم، باید بتوانیم به هم کمک کنیم تا کشور پیشرفت کند. آقای پزشکیان درباره برنامه هفتم تاکید می‌کند این برنامه من نیست و به آن توجه نمی‌کند؛ مجلس اینجا از ابزارهای نظارتی خود استفاده می‌کند تا آنها را به خط بیاورد؛ تا آنجایی که امکان به خط آمدن باشد که هیچ اما وقتی یک نفر مثل آقای همتی اصلا قبول ندارد، آن وقت مجلس مجبور می‌شود به سمت استیضاح برود.»
خضریان در پاسخ به پرسشی در مورد تداوم رویکرد وفاق بعد از استیضاح وزیر اقتصاد می‌گوید: معتقدم دولت پزشکیان درباره وفاق فقط صحبت کرده و عملی نداشته است. معتقدم آقای پزشکیان از دیدگاه‌های مختلف سیاسی استفاده نکرده و ما هم انتظاری نداشته‌ایم. یک به اسم اصلاح‌طلب پیروز انتخابات شده و مسئولیت دولت هم برعهده همین جریان سیاسی و شخص آقای پزشکیان است.
این نماینده مجلس در این خصوص که بسیاری از رقبای سیاسی اصلاح‌طلبان و مدیران دولت‌های گذشته در دولت چهاردهم حتی در عالی‌ترین سطوح حضور دارند، توضیح داد: اگر منظورتان آقای خطیب است که استفاده از ایشان مشخص است چگونه انجام می‌شود. درباره آقای علی‌آبادی هم باید بگویم ایشان هیچ خط سیاسی نداشته؛ مثل آقای اسلامی در سازمان انرژی هسته‌ای که در دولت‌های مختلف بوده است. شما ببینید کوچک‌ترین مدیرانی را که خط و ربط سیاسی داشته، حذف کرده‌اند. معتقدم در کشور چیزی با عنوان وفاق اتفاق نیافتاده است و شما بسیار از مدیران را که در عملکرد خود موفقیت داشته‌اند به دلیل اختلاف‌نظر تغییر داده‌اید. آقای پزشکیان خودشان همه را عوض کردند و بعد آنجایی که باب نظارت باز می‌شود، می‌گوید با عوض کردن مدیران کار درست نمی‌شود.
قدرتی: حامی دولتیم ولی مشکل از بی‌برنامگی است/ باید به وزرا فرصت بدهند چون در پنج یا ۶ ماه نمی‌شود عملکرد یک وزیر را ارزیابی کرد
نماینده مردم شیروان در مجلس نیز با بیان اینکه امروز دغدغه اصلی مردم مساله معیشت است، به پژوهشگر ایران اکونومیست می‌گوید: ما در مجلس از دولت حمایت می‌کنیم اما دولت باید برنامه مدونی برای حل مشکلات اقتصادی کشور اعلام کند. دولت هیچ برنامه‌ای برای بعد از استیضاح وزیر اقتصاد ارائه نکرده است و معلوم نیست چه شخصی را با چه برنامه‌ای می‌‍خواهند به مجلس پیشنهاد بدهند تا بتوانیم همراهی کنیم. ما طرفدار دولتیم اما دولت باید برای رفع مشکلات اقتصادی، توقف کاهش ارزش پول ملی و بهبود معیشت برنامه مدون ارائه دهد. در ماه‌های گذشته چنین برنامه‌ای را از سوی دولت ندیده‌ایم.
این نماینده مجلس می‌افزاید: البته همه مسائل به وزیر اقتصاد مربوط نمی‌شود. عوامل مختلفی، مشکلات اقتصادی را در کشور رقم می‌زند؛ اینکه بگوییم با رفتن آقای همتی اوضاع اقتصادی کشور بهتر می‌شود، این‌طور نیست. به عنوان مثال، بسیاری از مسائل حوزه اقتصاد به بانک مرکزی مربوط می‌شود.
«مجلس باید از ابزار استیضاح و نظارت بر دولت استفاده کند؛ البته به شکل به‌جا. مجلس هر جا نیاز بود تذکر، سؤال و حتی استیضاح را مطرح می‌کند اما باید به وزیران فرصت دهند چون در پنج یا ۶ ماه نمی‌شود عملکرد یک وزیر را ارزیابی کرد؛ اگر زودتر از این به دنبال استیضاح باشیم مملکت آسیب می‌بیند.
قدرتی: دولت و همه جناح‌های سیاسی باید به دنبال وحدت و انسجام باشند و غیر از این نمی‌شود مملکت را اداره کرد. اگر دولت بخواهد با گفتار درمانی مدام به مردم بگوید اوضاع خوب می‌شود و کاری انجام ندهد، مجلس به وظیفه خودش عمل می‌کندبه گفته قدرتی، دولت و همه جناح‌های سیاسی باید به دنبال وحدت و انسجام باشند و غیر از این نمی‌شود مملکت را اداره کرد. اگر دولت بخواهد با گفتار درمانی مدام به مردم بگوید اوضاع خوب می‌شود و کاری انجام ندهد، مجلس به وظیفه خودش عمل می‌کند.
مجلس مستقل از دولت است و هر جا لازم باشد از ابزارهای قانونی خود استفاده می‌کند. هر وزیری ضعیف کار کند حتما با تذکر، سؤال و استیضاح مواجه می‌شود اما همه می‌دانیم که باید در راستای خط مشی‌های رهبر معظم انقلاب کار کنیم و فراتر از آن عمل نکنیم.
نماینده شیروان ادامه می‌دهد: دولت باید همه تلاش خود را برای تامین انتظارات حداقلی مردم انجام دهد؛ غیر از این، جای دفاعی وجود ندارد. باید جلوی گرانی‌ها را بگیرد. ما هم به عنوان قانونگذار در کنار دولت هستیم اما وقتی فشار اقتصادی به مردم تحمیل می‌شود، مردم از نمایندگان مجلس انتظار رسیدگی دارند. در همین راستا اکنون نمایندگان مجلس حدود هشت وزیر را برای توضیح به سؤالات به مجلس فراخوانده‌اند. همه باید با هم وفاق داشته باشیم تا از این برهه سخت عبور کنیم.
حکیمی‌پور: مخالفان دولت با استیضاح همتی زمینه وفاق را از بین بردند
احمد حکیمی‌پور نماینده سابق مجلس نیز در گفت‌وگو با پژوهشگر ایران اکونومیست می‌گوید: مخالفان دولت در مجلس با استیضاح وزیر اقتصاد، نشان دادند ذره‌ای کوتاه نیامده‌اند؛ دولت باید در زمینه وفاق تدبیر جدیدی انجام دهد؛ جبهه پایداری از این روند انرژی گرفته است و اگر دولت به خواسته‌های طرفدارانش توجه نکند، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
به گفته این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، دولت با وجود استیضاح، برنامه‌های خود را دنبال می‌کند اما به نظرم با توجه به این اقدام مجلس، دولت باید در شیوه تعامل نیروها و جناح‌های سیاسی که قرار بود در این شرایط کشور به وفاق کمک کنند، تدبیر جدیدی را انجام دهد زیرا به قول معروف، دوستی باید دو سر داشته باشد، دوستی یکطرفه به درد نمی‌خورد.
حکیمی پور: اینکه نمایندگان مجلس طومار بنویسند امر جدیدی است. گروهی با این اقدامات به دنبال حاشیه‌سازی برای دولت هستند
«اکنون علاقه‌مندان رئیس‌جمهور و کسانی که به او رای دادند و به او امید بسته بودند، صدایشان درآمده است، برخی می‌گویند در این شرایط رئیس‌جمهور به مجلس بگوید خودش وزیر اقتصاد را تعیین کند. این اقدام مجلس در کمتر از یک سال از شروع به کار دولت، توهین به رای مردم است. آقای پزشکیان باید به پشت سرش نگاه کند و ببیند کسانی که به او رای دادند چه کسانی هستند. با این روند، به نظرم بین آقای پزشکیان و عقبه او فاصله افتاده است.»
«اگر قرار باشد فاصله بین رئیس‌جمهور و طرفدارانش پر شود، آقای پزشکیان باید نشان دهد به نظر کسانی که به او رای دادند، توجه دارد. قرار نیست فقط جریان رقیب را راضی کند؛ مهم این است که به مردم توجه کند. وفاق یکطرفه به مشکل خورده است و روندی که دنبال شده به ضرر کشور تمام می‌شود.»
حکیمی پور می‌افزاید: مخالفان آقای پزشکیان هم در این مسیر کار خودشان را دنبال می‌کنند و ذره‌ای هم کوتاه نیامده‌اند. با این استیضاح موفق، انرژی مضاعفی هم گرفته‌اند. دیدگاه‌های جبهه پایداری را همه می‌شناسیم اما تعجب ما از طرفداران آقای قالیباف است. وقتی آقای قالیباف با رای حامیان آقای پزشکیان رئیس مجلس شده، چرا این افراد در مجلس به سمت جبهه پایداری چرخیده‌اند و آقای همتی را از وزارت انداختند. طرفداران جبهه پایداری در مجلس اکثریت نبودند. اگر رئیس جمهوری به این مسائل توجه نکند در آینده ضربه‌های دیگری از این جبهه پایداری و مجلس خواهد خورد.»
به گفته این نماینده سابق مجلس، دولت دنبال حاشیه نیست اما گروهی هستند که برای دولت حاشیه درست می‌کنند. شخصیت آقای پزشکیان طوری نیست که دنبال حاشیه باشد. اخلاق و منش او طوری است که فقط به کار و خدمت فکر می‌کند اما حاشیه‌سازان رها نمی‌کنند. این خیلی عجیب است که گروهی در مجلس طومار و امضا جمع می‌کنند. اگر مردم، طومار و امضا جمع‌آوری و خواسته‌ای را مطرح کنند، طبیعی است اما اینکه نمایندگان مجلس طومار بنویسند امر جدیدی است. گروهی با این اقدامات به دنبال حاشیه‌سازی برای دولت هستند.
«دولت به دنبال وفاق است اما جناح رقیب نشان داده در زمان اقلیت نیز دست از خواسته‌های حداکثری و تمامیت‌خواهی بر نمی‌دارد و مدام حاشیه درست می‌کند. دولت تاکنون در تله حاشیه‌سازان نیافتاده و به دنبال حاشیه نیست.»
منبع: خبرگزاری ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار