اندیشکده آمریکایی: همه بازیگران پرونده اوکراین به دنبال منافع راهبردی خود هستند

به گزارش روز شنبه ایران اکونومیست، «مایکل فرومن» رئیس این اتاق فکر تاثیرگذار آمریکایی با اشاره به طعنه «دونالد ترامپ» به «ولودیمیر زلنسکی» در کاخ سفید که گفت «شما در حال حاضر برگ برنده‌ای ندارید» و پاسخ زلنسکی در آن دیدار پرتنش دوطرف آورده است: اگرچه جنگ در اوکراین یک بازی با کارت نیست، اما بررسی موقعیت بازیگران آن ضرورت دارد، به‌ویژه از این منظر که ترامپ مذاکرات را به همین شکل می‌بیند.

وی معتقد است: اوکراین ضعیف‌ترین جایگاه را در این بازی دارد. همان‌طور که ترامپ و نمایندگانش به‌صراحت اعلام کرده‌اند، واشنگتن تمایلی به حمایت نامحدود از کی‌یف ندارد. اهداف اصلی ترامپ این است که از سرمایه‌گذاری آمریکا در حمایت از اوکراین سودی کسب کند و جنگ را به‌سرعت پایان دهد، بدون آنکه ایالات متحده بیشتر درگیر آن شود.

براساس تحلیل فوق، این شرایط، گزینه‌های محدودی برای اوکراین باقی می‌گذارد، ازجمله امضای توافقی برای واگذاری منابع معدنی مهم خود و همچنین تمجید علنی از ترامپ. اوکراین ممکن است تلاش کند با جلب حمایت بیشتر از اروپا، نفوذ خود را افزایش دهد، اما در کوتاه‌مدت اروپا ظرفیت چندانی برای کمک به کی‌یف ندارد.

مدیر این اندیشکده با بیان اینکه زلنسکی در تلاش است تا با ابزارهای کم‌رمق خود بازی کند، افزود که پس از تنش ترامپ و زلنسکی در اتاق بیضی و اخراج هیات اوکراینی از کاخ سفید، وی از موضع خود عقب‌نشینی کرد و نامه‌ای آشتی‌جویانه به ترامپ ارسال و اعلام کرد که اوکراین «آماده است تحت رهبری قوی رئیس‌جمهور ترامپ برای رسیدن به صلحی پایدار همکاری کند». وی وعده داد کشورش «در هر زمانی که برای شما مناسب باشد» آماده امضای توافق معدنی است.

ثروت معدنی اوکراین قابل‌توجه است: بر اساس داده‌های سازمان ملل، این کشور ۵ درصد از ذخایر کل عناصر نادر جهان را در اختیار دارد. (در مقایسه، ایالات متحده با وجود وسعت ۱۲ برابری اوکراین، تنها ۱ تا ۲ درصد از این ذخایر را دارد.) اوکراین همچنین ذخایر قابل‌توجهی از تیتانیوم دارد که برای صنایع هوافضا و نظامی حیاتی است. اما یک چالش وجود دارد: بخش زیادی از این منابع در مناطق تحت کنترل روسیه یا در نزدیکی آن‌ها قرار دارد. بخش خصوصی نیز تمایلی به سرمایه‌گذاری در استخراج معادن و توسعه زیرساخت‌ها در سرزمین تحت اشغال ندارد.

«کیت کلاگ» فرستاده ترامپ در امور اوکراین و روسیه، رویکرد ترامپ را مدل «دیپلماسی معاملاتی» آمریکا اول توصیف و تصریح کرد: اگر ایالات متحده منافع اقتصادی مستقیم در اوکراین داشته باشد، آنگاه منافع مستقیمی برای حفاظت از آن نیز خواهد داشت، که در واقع نوعی تضمین امنیتی برای اوکراین محسوب می‌شود.

در بخش دیگر این گزارش آمده است: پوتین برگ‌های برنده خوبی در دست دارد. ... روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را در اختیار دارد و پوتین بیش از سه سال است که خواسته‌های خود را یعنی جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو و حفظ سرزمین‌هایی که روسیه در کنترل دارد، تغییر نداده است.

البته در هفته‌های اخیر، پوتین یک برگ برنده جدید نیز به دست آورده است؛ دولت ترامپ به‌تدریج از امکان یک توافق بزرگ در روابط آمریکا و روسیه صحبت کرده است تا به یک توافق سریع دست یابد و شاید پوتین را از «بهترین دوستش»، رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، دور کند.

از نگاه این تحلیلگر، پوتین فقط تا حد مشخصی می‌تواند از این برتری استفاده کند. ترامپ در «تروث سوشال» (Truth Social) شبکه اجتماعی خود تهدید کرد که در حال بررسی اعمال تحریم‌ها و تعرفه‌هایی علیه روسیه است تا این کشور را به میز مذاکره بکشاند.

طبق گزارش، دیگر بازیگر تاثیرگذار این پرونده کشورهای اروپایی هستند. با عقب‌نشینی ایالات متحده از تعهدات دیرینه خود، اروپا تلاش می‌کند خلأ ایجادشده را هم در اوکراین و هم درکل اروپا پرکند.

رهبران اتحادیه اروپا (EU) چند روز قبل در بروکسل ۱۵۰ میلیارد یورو وام را برای تقویت نظامی اعضا تصویب کردند و برخی از این کشورها هم اقدامات احتیاطی را در دستور کار قرار دادند. «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه نیز برای امکان گسترش بازدارندگی هسته‌ای کشورش جهت پوشش سایر کشورهای اروپایی در برابر تهدیدات روسیه تلاش می کند.

گزارش آورده است: سران اروپایی برای تقویت یک توافق آتش‌بس در آینده به صورت جدی مصادره بیش از ۲۰۰ میلیارد یورو از دارایی‌های مسدود شده بانک مرکزی روسیه را دنبال می کنند. ... «دیوید لمی» وزیر خارجه بریتانیا، اظهار داشت شاید زمان آن رسیده باشد که «از مسدود کردن دارایی‌ها به مصادره دارایی‌ها» حرکت کنیم.

فورمن در پایان تحلیل خود تاکید دارد: اکنون زمان دور جدیدی از شرط‌بندی‌ها فرا رسیده است. خط قرمز اوکراین در مذاکرات با ایالات متحده و روسیه چیست؟ ترامپ حاضر است چه امتیازاتی را روی میز بگذارد تا به توافقی که صلحی عادلانه و پایدار ایجاد کند، دست یابد؟ میزان واقعی تمایل اروپا برای اصلاحات، بازسازی نظامی و استقرار نیروهای زمینی و هوایی در اوکراین چقدر است؟ و پوتین، اگر اصلاً قصد چنین کاری را داشته باشد، تا چه اندازه حاضر به عقب‌نشینی است؟ اکنون دیگر زمان بلوف زدن نیست.