شالویی: لزوم ساده‌سازی اشعار حکیم نظامی برای کودکان و نوجوانان

به گزارش خبرنگار کتاب ایران اکونومیست، نشست رسانه‌ای چهارمین دوره هفته بزرگداشت حکیم نظامی با حضور محمود شالویی رئیس انجمن مفاخر، مشاور وزیر فرهنگ و رئیس ستاد برگزاری هفته حکیم نظامی، کاوه خورابه معاون علمی پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، اردشیر صالح‌پور عضو شورای علمی انجمن آثار و مفاخر و کاظم نظری رئیس دانشکده هنر دانشگاه سوره رییس دانشکده هنر دانشگاه سوره ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزارشد.

شالویی با تاکید بر اینکه یکی از ویژگی‌های برجسته حکیمان فارسی تعلیمات دینی و ایمان راسخ قلبی آن‌ها است، ادامه داد: همچنین مفاخر تعلقات سرزمینی و به زبان فارسی علاقه داشته و دارند. به همین دلیل در کنار حافظ، سعدی و فردوسی باید از سنایی، مولوی و نظامی و بزرگان دیگر یاد کنیم. حکیم نظامی بیشتر به عنوان شاعر وزنی شناخته می‌شود، از طرفی وقتی به پنج‌گنج او مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم عشق او معنوی و سیر از زمین به آسمان است، خط سیر هرکدام از شاعران مکمل دیگری است.

رئیس ستاد برگزاری هفته حکیم نظامی با اشاره به اینکه این هفته از ۱۴ تا ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ برگزار می‌شود، توضیح داد: برای بزرگداشت مفاخر معمولا یک روز در نظر گرفته می‌شود، اما به این دلیل که در یک روز نمی‌توان به همه ابعاد مفاخر پرداخت، برای هر کدام از مفاخری مانند نظامی، فردوسی، حافظ و سعدی یک هفته در نظر گرفته شده است. البته که در یک هفته هم نمی‌توانیم به همه ابعاد آن‌ها بپردازیم.

او با اشاره به همکاری انجمن مفاخر با وزارت آموزش پرورش برای تکمیل پرداختن به هر کدام از بزرگان فرهنگ ادامه داد: از آموزش و پرورش خواستیم که مفاخر هر استان را در مدارس معرفی کنند تا از دوران ابتدایی با آن‌ها آشنا شوند و با اندیشه آن‌ها خو بگیرند. همچنین برنامه‌هایی در شهرهای، مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها و رایزنی‌های فرهنگی در نظر گرفته شده است. بنابر آخرین آمار ۱۴ استان میزبان برنامه‌های حکیم نظامی هستند، مهم‌ترین این شهرها تهران است که در ۱۷ شهرستان خود برای برگزاری برنامه اقداماتی انجام داده است.

انجمن مفاخر در سال ۱۴۰۳ نزدیک ۴۰ جلد کتاب منتشر کرد

شالویی با اشاره به نصب مجسمه حکیم نظامی در میدان ونک تهران، ادامه داد: از سال گذشته که این مجسمه را نصب کردیم، خیابان‌های متعددی با عنوان حکیم نظامی، نامگذاری شده است، از طرفی نامگذاری خیابان در فرهنگ ایران سابقه طولانی دارد و خیابان حکیم نظامی در اصفهان از قدیمی‌ترین خیابان‌ها است.

به گفته مشاور وزیر فرهنگ، در دولت دوازدهم، زمانی که سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ بود، مساله پرداختن به مفاخر مطرح شد، با روی کار آمدن دولت ۱۳ ستاد حکیم نظامی شکل گرفت و در دوره جدید هم در مذاکرات با وزیر فرهنگ قرار شد تا توجه به حکیم نظامی ادامه پیدا کند.

او افزود: تا کنون برای ۱۰۰ نفر از مفاخر که در قید حیات هستند بزرگداشت برگزار کردیم، در کل در انجمن مفاخر ۳۰۹ برنامه برگزار کردیم که بخش مهمی از آن‌ها برای امسال بود و در سال ۱۴۰۳ نزدیک ۴۰ جلد کتاب که برخی منبع هستند منتشر شده است.

شالویی درباره امکان ساده‌سازی اشعار حکیم نظامی برای استفاده کودکان در مدارس توضیح داد: در گفت‌وگوی روزانه دچار ساده‌سازی شده ایم، لازم است برخی از اشعار نظامی برای کودکان ساده‌سازی شود. همیشه تاکید کردیم و استقبال می‌کنیم از افرادی که حاضر هستند اثری را ساده‌سازی کنند تا کودکان و نوجوانان بتوانند از آن‌ها استفاده کنند، حمایت می‌کنیم.

هنر مباحث متنوع و جنبه‌های شناختی دارد

کاوه خورابه با تاکید بر اهمیت توجه به سرمایه‌های نمادین ایران، توضیح داد: سرمایه‌های نمادین مانند مفاخر یک کشور، در تعالی ملت‌ها تاثیر دارد. در رهگذر نام‌ها وارد گفت‌وگو می‌شویم و توجه به سرمایه نمادین توجه به بخش‌های دیگر فرهنگ را در بر خواهد داشت، توجه به نام حکیم نظامی باعث شده که نام های دیگر شکل بگیرد. در این چهار سال که همایش برگزار شد، ۳۳۱ عنوان چاپ کتاب داشتیم و در این مدت ۵۴۲ مقاله و ۴۴۲ پایان‌نامه و تز دکتری انجام شده است.

معاون علمی پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ادامه داد: در نتیجه فعالیت چهار ساله برای هفته بزرگداشت گنجوی موجی ایجاد شد که به بازسازی و بازشناسی هویتمان بپردازیم، مباحث باعث شده که به حوزه‌ها توجه بیشتر کنیم و صحبت دیگری در کاویدن به مباحث آغاز کنیم. هنر مباحث متنوع و جنبه‌های شناختی دارد و می‌تواند راه‌های بهتری را به ما نشان بدهد. سنت‌های موسیقایی شاهنامه‌خوانی و نظامی‌خوانی داریم که هرکدام گونه هنری استفاده می‌شوند، وقتی وارد نقاشی می‌شویم از شاهنامه‌نگاری و خمسه‌نگاری می‌توان نام برد. در حوزه هنرهای نمایشی این روند تاثیرگذار است و می‌تواند به زبان هنر در بیاید و اینها به عنوان متن می‌تواند خود را نشان دهند.

فرهنگ عنصری زنده و پویا است

اردشیر صالح‌پور با اشاره به اینکه وقتی که از فرهنگ حرف می‌زنیم باید به دو عنصر چشمه و ریشه استناد کنیم، ادامه داد: ماهیت خاستگاه بن مایه‌های ما از ریشه آغاز می‌شود و همچنین فرهنگ عنصری زنده و پویا است و در واقع فرهنگ، هستی‌شناسی قوم و قبیله و کشور است، وقتی از فرهنگ حرف می‌زنیم باید درباره مدنیت، مفاخر و مشاهیر استناد کنیم، در میان مفاخر باید به فردوسی اشاره کنیم که ایران را به بالندگی و مقاومت نزدیک ساخته است و در کنار آن قله دیگری با عنوان پنج گنج نظامی وجود دارد.

عضو شورای علمی انجمن آثار و مفاخر ادامه داد: در شورای علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همه چیز بر مبنای فرهنگ و ادب و علم تاکید شده و بلافاصله باید از عنصری به نام هنر یاد کنیم و سعی می‌کنیم آثار ادبی را با رویکرد هنری آغاز کنیم. آثار ادبی علاوه بر اینکه هنر است، ارزش افزوده است، برای نمونه در نتیجه پنج‌گنج علاوه بر ادبیات در حوزه نگارگری، در دستبافته‌های فرش، موسیقی ایرانی، خسرو و شیرین و لیلا و مجنون خوانی داریم. پس فرهنگ امری مردمی است. اگر بخواهیم ایران را بشناسیم باید مولانا، فردوسی و سنایی و شاعران معاصر را بشناسیم که در حوزه فرهنگ می‌تواند هستی شناسی ما را دنبال کند.

در ادامه کاظم نظری رئیس دانشکده هنر دانشگاه سوره درباره سه نشست علمی که این دانشگاه برای بزرگداشت حکیم نظامی تدارک دیده است، توضیح داد.