ایران اکونومیستورود همزمان 9 فروند هواپیمای غربی ایرباس به تهران که پیش از این توسط یکی از ایرلاین‌های داخلی خریداری شده بود، رکورد خرید و ورود یکجای هواپیما به کشور پس از انقلاب اسلامی را شکست و بدین ترتیب حدود سه هزار صندلی پروازی به ظرفیت ناوگان حمل و نقل هوایی ایران افزوده شد.
این 9 فروند هواپیما که اغلب عمری کمتر از 15 سال دارند، اواخر هفته گذشته در فرودگاه‌های امام خمینی(ره) و مهرآباد تهران فرود آمدند و به طور رسمی به ناوگان ایران پیوستند.
چند ماهی بود که برخی رسانه‌های بین‌المللی و ایرانی، خبر از انتقال چند فروند هواپیمای ایرباس مدل A340 سری 600 می‌دادند و گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه این هواپیماها متعلق به یکی از ایرلاین‌های ایرانی باشد، مطرح بود. اما خبرها حاکی است که این ایرباس‌ها در فرودگاه‌های امام خمینی(ره) و مهرآباد به زمین نشسته‌اند که به این ترتیب بزرگترین انتقال دسته‌جمعی هواپیماهای مسافربری به داخل کشور پس از انقلاب اسلامی در شرایطی که هنوز تحریم‌ها علیه صنعت هواپیمایی کشورمان ادامه دارد، رخ داد.
بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی، اکثریت قریب به اتفاق این ایرباس‌ها، جوان و تازه‌نفس هستند و تولید آنها بین سال‌های 2001 تا انتهای 2004 بوده است. البته در کنار 8 فروند ایرباس مدل 340، یک فروند هواپیمای ایرباس 321 هم خریداری شده که این پرنده نیز همزمان با 8 فروند دیگر اواخر هفته گذشته وارد ایران شد.
بنا به اظهارنظر کارشناسان صنعت هوایی، با توجه به تحریم‌های غرب علیه صنعت هوایی کشورمان و ارائه نکردن سوخت به هواپیماهای ایرانی در اکثر فرودگاه‌های اروپا، این مدل از ایرباس‌ها این امکان را دارند تا همه مسیرهای فعلی اروپایی و آسیایی را به صورت رفت و برگشت و بدون نیاز به سوخت‌گیری مجدد پوشش بدهند و درآمد خوبی را از این صرفه‌جویی به ایرلاین‌ها منتقل کنند.
«مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در خصوص ورود هواپیماهای جدید به کشور به ایران گفت: خرید هشت فروند ایرباس 340 و یک فروند ایرباس 321 در دستور کار یکی از شرکت‌های بزرگ خصوصی هواپیمایی قرار داشت. خرید و انتقال این هواپیماها به مراحل پایانی رسیده و به نظر می‌رسد هواپیماهای خریداری شده وارد کشور شده‌اند.
با پیگیری‌های «ایران»، سازمان هواپیمایی کشوری نیز خبر ورود هواپیماهای جدید را تأیید کرد و یکی از مقامات این سازمان به «ایران» گفت: این هواپیماها که از نوع ایرباس هستند، چند روز پیش وارد کشور شده است.
به گفته این مقام مسئول، جزئیات بیشتر در خصوص خرید هواپیماهای جدید در روزهای آینده اعلام می‌شود.
146 فروند هواپیمای فعال
بر اساس مطالعات انجام شده، تا افق 1404 بین 400 تا 500 فروند هواپیما مورد نیاز است. به گفته رئیس سازمان هواپیمایی شرکت‌های تولیدکننده هواپیما با جدیت به دنبال این هستند که اگر شرایط تغییر کرد با ایران تعامل کنند و از رقابت عقب نمانند؛ شرکت‌های سازنده هواپیما در طول یک سال گذشته مکرراً به ایران آمدند و مذاکراتی با ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی در حوزه ارزیابی بازار حمل و نقل ایران داشتند.
در سال 93 تعداد 14 فروند هواپیمای جدید به کشور وارد شد که با ورود هواپیماهای جدید مسافری که از نوع ایرباس A320، A340، A310 و B737-400 است 1200 صندلی طی چندماه گذشته به ناوگان هوایی کشور افزوده شده است. در حال حاضر تعداد ناوگان هوایی کشور 245 فروند است که از این تعداد 146 فروند هواپیما (که شامل 22 هزار و 446 صندلی است) فعال و 99 فروند هواپیما (شامل 17 هزار و 823 صندلی) غیرفعال است.
در شرایطی که گمانه‌زنی‌ها برای توسعه ناوگان هوایی کشور پس از تحریم ادامه دارد، انتظار می‌رود در ماه‌های آینده تغییراتی عمده در این حوزه بوجود آید. آن‌طور که مقامات صنعت هواپیمایی کشور اعلام کرده‌اند، در حال حاضر حدود 100 هواپیما در کشور زمین‌گیر است که این رقم 40 درصد از هواپیماهای ایرلاین‌های داخلی را شامل می‌شود. از این رو وزیر راه و شهرسازی چندی قبل بودجه مورد نیاز در این صنعت را چیزی حدود 15 میلیارد دلار برآورد کرد؛ بودجه‌ای که به گفته عباس آخوندی بخشی از آن صرف امکانات فرودگاهی و فنی خواهد شد و البته بخش عمده آن باید صرف خرید هواپیماهای جدید شود.
آخوندی اعلام کرده برای تأمین این اعتبارات دولت به منابع مختلفی چشم دوخته که جذب سرمایه بخش خصوصی داخلی و خارجی تنها جزئی از آن است. کاهش تحریم بویژه در زمینه تأمین قطعه پس از مذاکرات ژنو باعث شده امید ورود هواپیماهای نو و خداحافظی با هواپیماهای کهنه بیش از گذشته پررنگ شود. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز پیش‌تر اعلام کرده بود با رفع تدریجی تحریم‌ها شرکت‌های هواپیمایی نیز به طور جدی دنبال خرید قطعات و هواپیمای جدید هستند که اگر این اتفاق رخ دهد، هم گشایشی در افزایش پروازها ایجاد می‌شود و هم از میزان تأخیرات کاسته خواهد شد.
مذاکراتی که سال گذشته بین ایران و گروه 1+5 انجام گرفت، گشایش‌هایی در صنعت حمل و نقل هوایی ایجاد کرد و قطعات هواپیما به‌صورت محدود وارد کشور شده و موتور برخی از هواپیماها برای اورهال (تعمیر اساسی) به شرکت تولیدکننده فرستاده شد. بر اساس آمار سازمان هواپیمایی در حال حاضر در ایران حدود 146 فروند هواپیمای فعال وجود دارد که با توجه به تعداد سفرها و رقم بالای مسافران نیاز به افزایش آنها وجود دارد. از این رو در برنامه‌ریزی‌های کلان بر وجود 300 فروند هواپیما در ناوگان کشور تأکید شده است.
طبق قوانین جدید، ورود هواپیماهای با عمر بالای 15 سال به ناوگان هواپیمایی کشور ممنوع شده ولی شرکت‌ها می‌توانند با خارج کردن یکی از هواپیماهای بالای 25 سال خود از ناوگان، یک هواپیمای تا سن 15 سال نیز وارد کنند. اما در دستورالعمل قبلی اجازه داده شده بود که هواپیماهایی با عمر بیش از 30 سال نیز وارد کشور شود. با این اقدام‌ها میانگین عمر ناوگان هوایی ایران رو به کاهش گذاشته، به طوری که در سال 1393 به 20 سال رسیده است. البته با توجه به محدودیت‌های اقتصادی موجود و هزینه بالایی که خرید هواپیماهای جدید دارد شرکت‌های هواپیمایی برای خرید هواپیمای جدید به زمان بیشتری نیاز دارند. برای نوسازی ناوگان هوایی کشور پرداخت تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی به شرکت‌های هوایی نیز در دستور کار قرار دارد.
