چرا مو و ناخن برخی افراد سریع‌تر رشد می‌کند

به گزارش ایران اکونومیست؛ در طول تاریخ مکتوب، مو و ناخن نقش مهمی در نمایش هویت و جایگاه اجتماعی داشته‌اند؛ به‌طوری‌که این ویژگی‌ها می‌توانستند باعث تمایز افراد طبقه‌ی پایین از تاجرها شوند. بنابراین عجیب نبود که در طول قرنطینه‌های کووید بسیاری از ما قدر آرایشگرها و ناخن‌کارهایمان را دانستیم. حتی تیلور سویفت اعتراف کرد که خودش موهایش را در دوران قرنطینه کوتاه می‌کرد.

بنابراین چه اتفاقی می‌افتد اگر آرایش مو و ناخن برایمان سخت شود و تصمیم بگیریم همه‌چیز را رها کنیم. آیا موها و ناخن‌های ما به رشد خود ادامه می‌دهند؟ پاسخ مثبت است. موی سر ما در ماه به‌طور متوسط یک سانتی‌متر و ناخن‌هایمان کمی بیشتر از سه میلی‌متر رشد می‌کند.

مو و ناخن درصورتی‌که کنترل نشوند می‌توانند به شکل چشمگیری رشد کنند. آلیا ناسیرووا معروف به راپونزل اوکراینی رکورد جهانی بلندترین گیسوی جهان را دارد که به ۲۵۷٫۳۳ سانتی‌متر می‌رسید. وقتی صحبت از رکوردشکنی ناخن به میان می‌آید، دایانا آرمسترانگ از ایالات متحده با ناخن‌های ۱۳۰۶٫۵۸ سانتی‌متری رکورددار است.

با این‌حال، بسیاری از ما مرتب موها و ناخن‌هایمان را کوتاه می‌کنیم، برخی بیشتر از بقیه این کارها را انجام می‌دهیم؛ اما چرا مو و ناخن برخی افراد سریع‌تر رشد می‌کنند؟

مو و ناخن بیشتر از کراتین ساخته شده‌اند. هر دو از سلول‌های ماتریکس زیر پوست و از طریق الگوهای مختلف تقسیم سلولی رشد می‌کنند. ناخن‌ها به طور پیوسته از سلول‌های ماتریکس رشد می‌کنند که زیر پوست در پایه ناخن قرار دارند. این سلول‌ها تقسیم می‌شوند و سلول‌های قدیمی را به جلو می‌رانند. سلول‌های جدید در حین رشد در امتداد بستر ناخن می‌لغزند؛ یعنی همان ناحیه‌ی صاف زیر ناخن که به دلیل منبع غنی خون صورتی به نظر می‌رسد.

یک تار مو هم از سلول‌های ماتریکس شروع به رشد می‌کند و در نهایت ساقه یا قسمت قابل مشاهده مو را تشکیل می‌دهد. ساقه مو از ریشه‌ای که زیر پوست قرار دارد و در کیسه‌ای به نام فولیکول مو پیچیده شده، رشد می‌کند.

فولیکول مو منبعی از اعصاب را در خود دارد و به همین دلیل کندن مو دردناک است. همچنین غده‌های تولیدکننده چربی که باعث روان شدن موها می‌شوند و ماهیچه‌ی کوچکی که باعث سیخ‌شدن مو هنگام سرما می‌شود، در فولیکول وجود دارد.

در پایه فولیکول، پیاز مو قرار دارد که حاوی پاپیلای بسیار مهم مو است که خون را به فولیکول می‌رساند. سلول‌های ماتریس نزدیک به پاپیلا تقسیم می‌شوند تا سلول‌های مویی جدید تولید کنند. این سلول‌ها سپس سفت شده و ساقه‌ی مو را تشکیل می‌دهند. با رشد سلول‌های موی جدید، مو به بالای پوست کشیده شده و رشد می‌کند.

پاپیلا هم نقش مهمی در تنظیم چرخه‌های رشد مو دارد؛ زیرا سیگنال‌هایی را به سلول‌های بنیادی ارسال می‌کند که به سمت پایه فولیکول حرکت کنند و ماتریکس مو را تشکیل دهند. سپس سلول‌های ماتریکس، سیگنال‌هایی را برای تقسیم و شروع فاز رشد جدید دریافت می‌کنند.

دانشمندان چهار مرحله‌ی رشد مو را شناسایی کرده‌اند که عبارت‌اند از:

• آناژن یا فاز رشد که بین دو تا هشت سال طول می‌کشد
• کاتاژن یا مرحله انتقال، زمانی که رشد کند می‌شود و حدود دو هفته طول می‌کشد
• فاز تلوژن یا استراحت، زمانی که اصلا رشدی وجود ندارد. این مرحله معمولا دو تا سه ماه طول می‌کشد.
• فاز اگزوژن یا ریزش، زمانی که مو می‌ریزد و با موهای جدیدی که از همان فولیکول رشد می‌کند جایگزین می‌شود. این روند دوباره از نو شروع می‌شود.

هر فولیکول ۱۰ تا ۳۰ بار در طول عمر خود چرخه‌ی فوق را طی می‌کند. اگر همه فولیکول‌های موی ما با سرعت یکسانی رشد می‌کردند و همزمان وارد فازهای یکسانی می‌شدند، زمان‌‌هایی پیش می‌آمد که همه کچل می‌شدیم. معمولا این اتفاق رخ نمی‌دهد: زیرا در هر زمان معین از هر ده مو فقط یک مو در مرحله استراحت به سر می‌برد.

در حالی که ما روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ تار مو از دست می‌دهیم، یک فرد به طور متوسط ۱۰۰ هزار مو روی سر خود دارد، بنابراین به سختی متوجه این ریزش طبیعی می‌شویم.

ژنتیک مهم‌ترین عامل است. درحالی‌که نرخ رشد مو بین افراد متفاوت است، بین اعضای خانواده ثابت می‌ماند. ناخن‌ها تحت تأثیر ژنتیک هستند، زیرا خواهر و برادرها به خصوص دوقلوهای همسان تمایل به رشد مشابهی دارند؛ اما تأثیرات دیگری هم وجود دارند. سن بر رشد مو و ناخن حتی افراد سالم تأثیر می‌گذارد.

افراد جوان معمولا به دلیل کاهش متابولیسم و تقسیم سلولی که با افزایش سن به وجود می‌آید، سرعت رشد بالاتری را تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی هم می‌توانند بر رشد مو تأثیر بگذارند. بارداری اغلب اوقات سرعت رشد مو و ناخن افراد را تسریع می‌کند؛ در حالی که یائسگی و سطوح بالای هورمون استرس کورتیزول می‌تواند سرعت رشد را کاهش دهد.

تغذیه هم می‌تواند استحکام و سرعت رشد مو و ناخن را تغییر دهد. هرچند مو و ناخن بیشتر از کراتین ساخته شده‌اند، حاوی آب، چربی و مواد معدنی مختلف نیز هستند. از آنجایی که موها و ناخن‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، این مواد معدنی باید جایگزین شوند.

به همین دلیل رژیم غذایی متعادل که شامل مواد مغذی کافی برای پشتیبانی از مو و ناخن است برای حفظ سلامت ضروری است. کمبود مواد مغذی می‌تواند با ایجاد اختلال در چرخه رشد یا تضعیف ساختار آن‌ها باعث ریزش مو و شکستگی ناخن شود. به‌عنوان مثال کمبود آهن و روی هر دو بر ریزش مو و شکنندگی ناخن تأثیر دارند. این شواهد نشان می‌دهند که چرا موهای ضخیم و ناخن‌های محکم و مرتب از دیرباز با درک سلامتی و جایگاه بالا در ارتباط بوده‌اند. گرچه تمام تصورات درست نیستند.

یکی از افسانه‌های شبیه به داستان‌های خون‌آشام این است که موها و ناخن‌ها پس از مرگ ما همچنان رشد می‌کنند. در واقع فقط ظاهرا این طور است؛ زیرا با کم‌آبی بدن پس از مرگ، پوست جمع می‌شود و مو و ناخن بلندتر به نظر می‌رسند. مسئولان کفن و دفن به خوبی از این مسئله آگاه هستند و از این رو برخی فیلرهای بافتی را به نوک انگشتان متوفی تزریق می‌کنند تا این اثر را به حداقل برسانند. بنابراین به نظر می‌رسد که زنده یا مرده هیچ راه فراری از وظایف پایان‌ناپذیر مراقبت از موهایمان نداریم.