غریب آبادی: عدم پایبندی به قواعد بین المللی بشردوستانه یک چالش جهانی است

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایران اکونومیست، به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب کنوانسیون‌های ژنو، دفتر نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران در همکاری با دولت جمهوری اسلامی ایران برنامه یک روزه گرامیداشتی در محل مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه برگزار کردند.

در افتتاحیه این نشست، کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه، ونسان کاسارد، رییس نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در ایران و دکتر پیرحسین، کولیوند رییس جمعیت هلال احمر و رییس کمیته ملی حقوق بین المللی بشر دوستانه و همچنین دکتر احمد رضا پورخاقان ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح و معاون رییس قوه قضاییه سخنرانی می کنند.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت خارجه در ابتدای این جلسه با اشاره به اینکه جنگ به عنوان یک پدیده شوم، تاریخی به قدمت آفرینش انسان دارد، گفت: در این میان حقوق جنگ یا حقوق مخاصمات مسلحانه از جمله مباحث و موضوعاتی است که از آغاز شکل گیری حقوق بین الملل مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا این پدیده تلخ را با موازین اخالقی و انسانی منطبق کند. حقوق بشردوستانه با قبول واقعیت این پدیده مخرب، به منظور کاهش آلام و احترام به کرامت انسان ها، حمایت از غیرنظامیان، جلوگیری از تخریب اموال، محدود کردن آثار ناشی از جنگ و پیگرد، محاکمه و کیفر جنایتکاران جنگی نقش بسیار تعیین کننده ای در کنترل و هدایت مخاصمات مسلحانه دارد.

غریب آبادی افزود: گزارش های سالانه سازمان ملل در مورد حفاظت از غیرنظامیان نشان میدهد که درگیریهای مسلحانه همچنان با تعداد بالای مرگ و میر غیرنظامیان، مجروحان، افراد آواره، ناپدید شدن و همچنین تخریب و ویران شدن خانه ها، مدارس، بیمارستانها و آسیب به زیرساختهای غیرنظامی همراه بوده است. حفاظت از غیرنظامیان نیازمند رویکردی جامع برای پیش بینی و کاهش چنین خطرات و رنج هایی است. تمام تلاش ها باید در راستای اطمینان از رعایت قوانین بین المللی بشردوستانه صورت گیرد و اینکه، غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی بدون توجه به صحنه جنگ مورد حفاظت قرار می گیرند.

معاون وزیر خارجه با تاکید بر اینکه سازمان ملل در وادار ساختن طرف های درگیری به پایبندی به تعهدات خود و احترام به حقوق بین الملل بشردوستانه دارای نقشی حیاتی است، خاطر نشان کرد: علاوه بر این، دولت ها باید برای اطمینان از رعایت حقوق بین الملل بشردوستانه اقدامات بیشتری انجام دهند. کنوانسیونهای ۱۹۴۹ ژنو و پروتکل های الحاقی سنگ بنای چارچوب های حقوقی برای حفاظت از غیرنظامیان و کسانی که در منازعات مسلحانه شرکت نمیکنند، هستند. علاوه بر این موارد، دیوان بین المللی دادگستری در نظر مشورتی خود در سال ۱۹۹۶ در مورد قانونی بودن تهدید یا استفاده از سالحهای هسته ای بر دو اصل اساسی حقوق بین المللبشردوستانه یعنی تمایز بین نظامیان و غیر نظامیان و ممنوعیت رنج های غیرضروری تأکید کرده است. دیوان به صراحت اعلام کرده است که کشورها هرگز نباید غیرنظامیان را هدف حملات خود قرار دهند و در نتیجه، هرگز نباید از سلاح هایی استفاده کنند که قادر به تشخیص اهداف غیرنظامی و نظامی نیستند.

غریب آبادی با اشاره به اینکه به رغم الزام آور بودن قواعد بین المللی بشردوستانه، چالش جدی که جامعه بین الملل امروزه با آن مواجه است، عدم پایبندی طرفین درگیر به این قواعد است، گفت: ایران به عنوان عضو کنوانسیونهای ۱۹۴۹ ژنو از زمان پیدایش آنها و امضاکننده دو پروتکل الحاقی به آن، تعهدات خود را بر اساس اسناد بشردوستانه مربوطه که یکی از آنها است، تکرار میکند. در سطح ملی، مجلس ایران قانون آیین دادرسی کیفری و جزای ارتش را در سال ۱۳۳۸ تصویب کرد که در سال ۱۳۸۲ تحت عنوان قانون جرایم نیروهای نظامی اصلاح شد. همزمان با این قانون، دستورالعملی در مورد مقررات انضباطی نیروهای مسلح برای تضمین رفتار منظم ارتش از جمله از طریق اجرای مفاد کنوانسیون ژنو به تصویب رسید. برای تکیه بر تلاش های فوق و اجرای بهتر مفاد کنوانسیونهای ژنو، ۱۹۴۹ یک کارگروه ویژه در قوه قضائیه ایران برای تهیه پیشنویس قانون جدید با هدف جرم انگاری شنیع ترین جنایات بین المللی از جمله جنایات جنگی تشکیل شده است. اعضای کارگروه مذکور شامل قضات عالی رتبه، دادستان ها، اساتید برجسته دانشگاه و همچنین نمایندگان وزارت امور خارجه و دادگستری می باشند. پس از نهایی شدن، این لایحه توسط هیئت وزیران برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم می شود.

معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران همچنین بر اعتقاد قلبی خود به انتشار و ارتقای دانش حقوق بشردوستانه بین المللی و همچنین هنجارها و ارزشهای بشردوستانه از جمله در میان نیروهای مسلح تأکید میکند، خاطر نشان کرد: در این راستا، ایران تلاش کرده است که IHL و اسناد مربوطه را از طریق فعالیت های کمیته ملی حقوق بشردوستانه ایران (NCHL )با حمایت کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC )منتشر و اجرا کند. برای این منظور، کمیته بین المللی صلیب سرخ و NCHL به طور مشترک پروژههایی را در سطح ملی اجرا میکنند که شامل ترجمه چندین منبع صلیب سرخ به فارسی و برگزاری دوره های آموزشی است. برگزاری رویداد حاضر تلاشی است که با چنین هدفی انجام شده است.

ادامه دارد ...