عبور از دروازه تاریخ با تصرف تبریز و ارومیه توسط قوای عثمانی

به گزارش ایران اکونومیست، امروز ۱۲ دی ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.

تصرف تبریز و ارومیه توسط قوای عثمانی- ۱۲۹۳

با آغاز جنگ جهانی اول و حمله آلمان به روسیه، دولت عثمانی با آلمان‌ها نیز درگیر شدند و نیروهای انگلیس و ژاپن نیز به جنگ با نیروهای آلمانی پرداختند و به این ترتیب دایره میدان نبرد، اکثر کشورهای جهان را درگیر خود کرد.

در چنین وضعیتی با وجود اعلام بی‌طرفی نخست‌وزیر وقت ایران کشورمان از سوی انگلیس و روسیه مورد تاخت و تاز قرار گرفت. در این دوره قوای نظامی امپراتوری عثمانی با کمک نظامیان کُرد به خاک ایران حمله‌ور شدند و شهرهای ارومیه و تبریز را تصرف و به سمت شمال ایران پیشروی کردند.

بعد از تجاوز عثمانی، دولت روسیه نیز قشون نظامیش را وارد ایران کرد و بعد از درگیری شدید با قوای عثمانی استان آذربایجان را تصرف کرد. پیروز این میدان بعد از به خاک و خون انداختن جمع زیادی از مردم آذربایجان، روس‏ها بودند. قوای روس تا تغییر نظام سیاسی در ایران آذربایجان را در تصرف خود نگهداشت.

عملیات محمد رسول ‌اللَّه- ۱۳۶۰

این عملیات ۲ روزه با رمز مقدس "لااله‏‌الااللَّه، محمد رسول‌اللَّه (ص)" با هدف انهدام نیروهای بعثی عراق و نشان دادن قدرت نفوذ و تهاجم ایران در منطقه غرب نوسود در کردستان طی روزهای ۱۲ و ۱۳ دی ۱۳۶۰ انجام شد.

در این عملیات محدود نیروهای سپاه  با عبور از مناطق کوهستانی و تله‏‌های انفجاری موفق به بیرون راندن ارتش رژیم بعث عراق در مناطق اشغالی شدند.

با عبور شجاعانه رزمندگان از مرزهای بین‏‌المللی، پایگاه‏‌های بعثیان و ضد انقلاب در این منطقه درهم کوبیده و مقر فرماندهی یکی از تیپ‏ های دشمن منهدم شد. با پیشروی رزمندگان اسلام به داخل شهرهای عراق ضربات سختی به پایگاه‏‌های دشمن وارد شد.

با پایان یافتن عملیات و محقق شدن اهداف پیش‌بینی شده، نیروهای سپاه به پایگاه‏‌های خود در داخل خاک کشور بازگشتند.

این عملیات موجب به اسارت درآمدن ۱۰۰ نفر و کشته شدن ۷۰۰ عراقی، به غنیمت گرفتن تجهیزات و امکاناتی چون ۴ دستگاه تانک انهدامی، ۲ فروند هلیکوپتر انهدامی و یک فروند هواپیمای میگ انهدامی شد.

در تقویم هجری خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون رحلت عالم ربانی آیت‌الله ملامحمد باقر فشارکی در سال ۱۲۷۵، سلب ریاست نظمیه از سردار منتظم ملقب به اعظم‌السلطنه و انتصاب معتضد دیوان به این سمت و وعده معتضد برای کشف دلایل شرارت اوباش در میدان توپخانه تهران و مجازات مسببان آن در سال ۱۲۸۶، موافقت سپهسالار نخست‌وزیر وقت ایران با واگذاری اختیار بخش مالیه و قشون ایران به انگلیسی‌ها و دریافت ماهانه ۲۰۰ هزار تومان از دولت انگلیس و تشکیل کمیسیونی متشکل از هنسس بلژیکی خزانه‌دار کل، سردار معظم خراسانی ملقب به تیمورتاش، محسن خان امین‌الدوله، یک انگلیسی و یک روسی در سال ۱۲۹۵، انتصاب سرتیپ محمد درگاهی به ریاست اداره کل سجل احوال و احصائیه بعد از آزادی چندین ماهه از زندان اوین در سال ۱۳۱۱، رحلت فقیه اصولی آیت ‌اللَّه "فیاض زنجانی" در سال ۱۳۲۰، افتتاح اولین فرستنده رادیو مشهد با قدرت یک کیلووات در سال ۱۳۲۷، افتتاح کارخانه پارچه‌بافی ممتاز با ظرفیت تولید ۱۰۰ هزار متر انواع پارچه نخی در جاده شهر ری توسط حاج میرزا عبدالله مقدم در سال ۱۳۳۹، فوران و استخراج نفت از چاه شماره ۲ تنگ بیجار کرمانشاه در سال ۱۳۴۴، ترمیم کابینه امیرعباس هویدا و انتصاب ارتشبد رضا عظیمی وزیر جنگ، سپهبد اسدالله صنیعی وزیر تولیدات کشاورزی و دکتر منوچهر گودرزی وزیر مشاور در سال ۱۳۴۹، خروج قطار خط اصفهان و یزد از ریل و کشته شدن ۵۶ نفر و ۶۱ نفر مجروح در سال ۱۳۴۹، افشای اسامی دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا، آلمان و اتریش مخالف رژیم پهلوی توسط مقامات امنیتی ساواک در سال ۱۳۴۹، ورود ژنرال ضیاء الحق رئیس حکومت نظامی پاکستان به تهران در سال ۱۳۵۶، دعوت شاه ایران از بگین نخست‌وزیر اسرائیل برای ملاقات با ملک حسین شاه اردن و جیمی کارتر رییس‌جمهور آمریکا برای سفر به تهران که موشه‌دایان وزیر خارجه اسرائیل به جایش به تهران آمد در سال ۱۳۵۶، پخش برنامه «نور و صدا» درباره وقایع کربلا با حضور ۴ هزار نفر در مسجد مهدیه  سه‌راه تهران ویلا در سال ۱۳۵۶ و درگذشت آیت‌الله مجتبی تهرانی مرجع تقلید در سال ۱۳۹۱ به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری به شرح زیر است:

میلاد امام محمدباقر (ع)- ۵۷

بنا بر روایتی حضرت امام محمدباقر(ع) در اول رجب سال ۵۷ در مدینه به دنیا آمد. آن حضرت «باقر» به معنای شکافنده‏ علوم لقب گرفت چون مشکلات و پیچیدگی‏های علمیِ عصرِ خود را با دقت و ظرافتِ خاصی تجزیه و تحلیل می‏‌کرد.

در دوران امامت آن حضرت، از سال ۹۶ ق که مقارن با سال‏های پایانی حکومت جور بنی امیه و ضعف آن بود، فرصتی فراهم شد تا آن بزرگوار به تقویت بنیان‏های فکری و فرهنگی مسلمانان بپردازد. در این زمان و همچنین در دوران امامت فرزندش امام جعفر صادق(ع) بسیاری از علوم شکوفا شد و شاگردان آنان علوم جاری را گسترش دادند و علوم جدیدی را ابداع کردند.

امام محمدباقر (ع) به دلیل سیطره بنی امیه منزوی بودند با این حال روش مبارزاتی ایشان در نهایت موجب شکل‌گیری نهضت سیاسی همه جانبه و سرنگونی بنی‏‌امیه شد.

ایشان با تشکیل حوزه‏ علمیه و تربیت شاگردان برجسته دست به انقلاب بزرگ فرهنگی زد و فقه آل محمد(ص) و خط فکری تشییع را آشکار کرد.

بعد از آن حضرت، امام جعفر صادق(ع) نیز با تشکیل حوزه‏ علمیه ۴ هزار شاگرد پرورش داد و نهضت فرهنگی اسلامی را غنا و توسعه داد.

در تقویم قمری مناسبت‌های دیگری چون سوار شدن حضرت نوح (ع) بر کشتی، رحلت نُعمان بن محمد از علمای شیعه‌ی آفریقا در سال ۳۶۳، وفات رشیدالدین صوری گیاه‌شناس و طبیب برجسته‌ مسلمان در سال ۶۳۹ و رحلت عالم بزرگ و فقیه جلیل محقق خوانساری در سال ۱۰۹۹ به ثبت رسیده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی به این شرح است:

آغاز سال نوی میلادی

سال نو روزی است که آغاز یک سال گاه‌شماری جدید را رقم می‌زند. در بسیاری از فرهنگ‌ها، این رویداد را به مناسبت پایان سال قدیم و شروع سال جدید جشن می‌گیرند.

در کشورهایی که از تقویم میلادی استفاده می‌کنند سال نو در اول ژانویه برگزار می‌شود. راسته ماه‌ها در گاه‌شمار رومی، از زمان پادشاه نوما پومپیلیوس در حدود ۷۰۰ پیش از میلاد از ژانویه تا دسامبر می‌باشد.

جشن سال نو میلادی از بزرگترین رویدادهای جهان است. در شب ۳۱ دسامبر هر سال، آخرین روز یک سال میلادی و روز قبل از روز سال نو در بسیاری از کشورهای جهان در قاره‌های اروپا، آمریکا، استرالیا و بخش‌هایی از آسیا و آفریقا مراسم سال نو برگزار می‌شود.

در سال نو میلادی گردهمایی‌هایی در مجالس و مهمانی‌ها برگزار می‌شود که انتقال سال را ساعت ۱۲:۰۰ شب جشن می‌گیرند. بسیاری از فرهنگ‌ها در این شب از آتش‌بازی و دیگر روش‌های پر صدا برای جشن گرفتن استفاده می‌کنند.

شب سال نو به صورت جهانی مطابق با تولد مسیح یا عرف‌نامه پس از میلاد در کشورهای مسیحی و حتی غیر مسیحی در ۳۱ دسامبر برپا می‌شود.

شب سال نو همچنین به عنوان هفتمین روز کریسمس در مسیحیت غربی شناخته می‌شود. نمونه‌هایی از آتش‌بازی‌های شب سال نو را می‌توان با شهرهای سیدنی، ولپریسو، لندن و نیویورک مثال زد.

در سیدنی ۸۰ هزار آتش‌بازی با بیش از یک‌ونیم میلیون شرکت‌کننده در نیمه‌شب برگزار شد. این مراسم بیشترین بیننده را در سال ۲۰۰۹ از آن خود کرد.

در ولپریسو شیلی بیش از ۲ میلیون تماشاچی، نظاره‌گر بزرگترین آتش بازی بودند که در مکانی بزرگتر از ۲۱ کیلومتر از آتش‌بازی در بندر تجارتی شهر در ۲۵ دقیقه از شادی و سرور برگزار شد.

لندن زمانی که ساعت بیگ بن نیمه‌شب را در شب سال نو اعلام می‌کند در اطراف چشم لندن با آتش‌بازی بسیاری بزرگی همراه می‌باشد.

در نیویورک در کنار میدان تایمز جشن روی یک توپ کریستالی بزرگ متمرکز می‌شود که یک دقیقه تا شروع سال جدید را ثانیه‌شماری می‌کند.

روز ملی فلسطین- ۱۹۶۵

سرزمین فلسطین از قدیمی‌‏ترین مناطق مسکونی جهان محسوب می‏‌شود که در ساحل شرقی دریای مدیترانه و در همسایگی کشورهای اردن، مصر، سوریه و لبنان قرار دارد.

فلسطین دارای ۳ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر جمعیت و مساحت ۶ هزار و ۲۶۳  کیلومتر مربع است که بخش اعظم آن تحت اشغال رژیم صهیونیستی است. پایتخت فلسطین قدس شریف و شهرهای غزه و رام اللَّه نیز مراکز اداری موقت هستند، ضمن اینکه خان یونس و نابلس نیز از شهرهای مهم این کشورند.

ملیت و زبان رسمی مردم فلسطین عربی است و بیش از ۸۷ درصد مردم پیرو آیین مقدس اسلام هستند. پیش‏‌بینی جمعیت فلسطین تا سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۷ میلیون نفر خواهد بود. سرزمین فلسطین بین سال‏های ۱۵۱۷ تا جنگ جهانی اول توسط دولت عثمانی اداره می‏‌شد و از آن پس تحت قیمومیت انگلیس درآمد.

از اواخر قرن ۱۹ با اوج‏‌گیری نهضت صهیونیسم و گسترش موج مهاجرت یهودیان به فلسطین جمعیت یهودیان رو به افزایش گذاشت. در پی تشدید اختلافات و درگیری‏‌ها میان اعراب و صهیونیست‏‌ها، طرحی در سازمان ملل به تصویب رسید که به موجب آن فلسطین به ۲ قسمت یهودی و عرب‏‌نشین تقسیم شد.

طبق این طرح بیش از ۵۶ درصد از کل اراضی فلسطین به یهودیان و بقیه به اعراب واگذار شد. در سال ۱۹۴۸ پس از خروج نیروهای انگلیسی، دولت جعلی و غصبی اسرائیل در سرزمین فلسطین اعلام موجودیت کرد و طی مدت کوتاهی نزدیک ۸۰ درصد از خاک فلسطین را به اشغال خود درآورد.

در اثر فقدان یک موجودیت ملی در فلسطین، اداره نوار غزه به مصر و اداره کرانه باختری به اردن واگذار شد که این مناطق نیز در سال ۱۹۶۷ به اشغال رژیم صهیونیستی درآمدند.

آغاز نبرد مسلحانه علیه رژیم صهیونیستی در اول ژانویه ۱۹۶۵ به عنوان روز ملی فلسطین نام‏گذاری شده است.

فلسطین در ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸ استقلال خود را اعلام کرد. نوع حکومت فلسطین دولت خودمختار با یک مجلس قانون‏گذاری است.

رسمیت یافتن "یورو" پول واحد اروپا- ۲۰۰۲

با پایان جنگ جهانی دوم و با توجه به گستردگی دامنه خسارات و تلفات آن، مسئله شکل‏‌گیری وضعیتی که به پدید آمدن جنگ‏های فراگیر و همگانی مانند دو جنگ جهانی که هر دو از اروپا آغاز شد، پایان دهد، از ذهن و فکر به بیان و عمل تبدیل شد.

در سال ۱۹۵۷ براساس "پیمان رم" جامعه اقتصادی اروپا به وجود آمد و این روال با انعقاد پیمان‏ها و اتحادیه‏‌های دیگر ادامه یافت تا اینکه گام اساسی در جریان اجلاس سران اروپا در دسامبر ۱۹۹۱ در ماستْریخْتِ هلند برداشته شد.

براساس توافق سران اروپا، از سال ۱۹۹۳ "اتحادیه اروپا" شکل می‏‌گرفت و شهروندان هر کشور اروپایی، تابعیت اتحادیه را نیز به دست می‏‌آوردند. اهدافِ اصلی این اتحادیه گسترش هرچه بیشتر همکاری‏ها و هماهنگی‏های اقتصادی، مالی، سیاست خارجی، امور دفاعی و قضایی بود.

از ژانویه سال ۱۹۹۹ در جهت عملی ساختن این اهداف پول واحدی به نام "یورو" به جریان افتاد.

این پول ابتدا در مبادلات بانکی نقل و انتقالات حواله‏‌ای میان کشورها رایج شد و سپس از اول ژانویه ۲۰۰۲ در ۱۲ کشور اروپایی به صورت سکه و اسکناس رواج یافت.

اگر چه سه کشور انگلستان، دانمارک و سوئد همچنان از پول ملی خود استفاده می‏‌کنند اما سایر کشورها طی ۲ ماه پول ملی خود را از گردونه مبادلات اقتصادی خارج کرد.

در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون اعلام منع برده‌داری و دستور آزادی بردگان در آمریکا در سال ۱۸۶۳، تشکیل کمیساریای عالی آوارگان سازمان ملل متحد در سال ۱۹۵۱، پیروزی مردم کوبا به رهبری "کاسترو" و فرار "باتیستا" دیکتاتور این کشور در سال ۱۹۵۹، تشکیل اتحادیه رادیو تلویزیونی آسیا ای. بی. یو در سال ۱۹۶۴ و تشکیل سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۲ به ثبت رسیده است.