۲۰۲۴؛ ایران نه شتابزده عمل کرد نه با تعلل

«رضا نصری» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست در پاسخ به این سوال که به نظر شما مهم‌ترین اتفاقات در عرصه بین‌الملل و جهانی در سال ۲۰۲۴ میلادی چه موضوعاتی بودند؟ گفت: سال ۲۰۲۴ شاهد چند تحول اساسی در عرصه بین‌الملل بود که هر یک به نوعی بر مناسبات بین‌المللی تاثیر داشتند. تحولات مربوط به جنگ اوکراین، پیامدهای تداوم جنگ در غزه و لبنان و سقوط دولت بشار اسد از جمله مهم‌ترین آن‌ها هستند.

وی افزود: اگر بخواهم با نیم نگاه به آینده به این پرسش پاسخ دهم، به نظرم پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تاثیرگذارترین آن‌هاست. در واقع، پیروزی دونالد ترامپ بر تمامی موارد ذکر شده تاثیر خواهد داشت.

او در پاسخ به این پرسش که این تحولات چه تاثیر احتمالی بر ایران و سیاست خارجی کشورمان داشتند؟ اظهار کرد: در مورد تاثیرات تحولات منطقه بر سیاست خارجی ایران، ۲ دسته تحلیل وجود دارد. یک دسته تحلیل‌هایی است که مبتنی بر واقعیت است و یک دسته تحلیل‌های القایی است که هدف استراتژیک خاصی را دنبال می‌کنند.

نصری با بیان این که «بررسی‌های مبتنی بر واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که ایران، علی‌رغم تبلیغات منفی در برابر تحولات منطقه‌ای به‌ویژه تحرکات اسرائیل، نه شتاب‌زده عمل می‌کند و نه با تعلل مواجه می‌شود» خاطرنشان کرد: عملکرد ایران در سال گذشته نشان داد که به طور جدی در پی برقراری آتش‌بس و ایجاد ثبات در منطقه است، اما در عین حال، در برابر هرگونه تعرض نظامی به منافع حیاتی یا تمامیت ارضی خود، با قاطعیت و در چارچوب دفاع مشروع واکنش نشان می‌دهد.

 او تصریح کرد: از سوی دیگر، تحلیل‌های جهت‌دار تلاش دارند اینگونه القا کنند که ایران به‌دلیل تحولات منطقه‌ای، از جمله ترور تعدادی از رهبران حزب‌الله لبنان و سقوط دولت بشار اسد، در موقعیتی تضعیف‌ شده و آسیب‌پذیر قرار گرفته است. این روایت‌سازی‌ها که عمدتاً از سوی لابی‌های رژیم اسرائیل در واشنگتن ترویج می‌شوند با هدف تحریک دولت ترامپ به اتخاذ اقدامات خصمانه علیه ایران دنبال می‌شود. در این چارچوب، ایران را به‌طور همزمان «ضعیف» و «خطرناک» جلوه می‌دهند تا اینگونه وانمود کنند که برای جلوگیری از تهدید بالقوه ایران، لازم است از طریق اعمال فشار حداکثری و حتی اقدامات محدود نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای کشور، پیش‌دستی شود. 

 این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان این که «طبیعتاً، معتقدم تاکید بر روایت واقعی و صحیح حائز اهمیت است تا از سوءمحاسبه در مواجهه با ایران جلوگیری شود» در پاسخ به این پرسش که افق پیش روی عرصه بین‌الملل در سال ۲۰۲۵ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: امروز ایران در موقعیت مناسبی برای مبادرت به دیپلماسی، هم در سطح منطقه و هم در سطح بین‌المللی قرار دارد. دنیا به سرعت در حال تحول است و ممکن است شرایطی که ایران امروز برای مبادرت به دیپلماسی و ثبیت موقعیت خود در نظم نوین جهانی از آن برخوردار است، یک سال دیگر وجود نداشته باشد.

نصری گفت: در واقع، امروز ایران در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند دستاوردهای چهل سال تلاش برای تقویت توان دفاعی و نظامی خود را در عرصه اقتصادی – از طریق مشارکت فعال در شکل‌دهی به نظم جدید منطقه - نهادینه کند.

او تاکید کرد: ممکن است سال آینده مناسبات بین‌المللی به‌گونه‌ای شکل بگیرد که این فرصت به کیفیت کنونی مهیا نباشد. در نتیجه، باید بدون تعلل از این موقعیت استفاده کرد. کیفیت بهره‌برداری از این فرصت تعیین خواهد کرد ایران در سال آینده در چه وضعیتی قرار دارد.