ایران اکونومیست احتمالا تاکنون نام زبان آیاپانکو را هم نشنیده اید؛ زبانی برای مردم بومی در قاره آمریکا که حالا فقط دو نفر به آن صحبت می کنند. با این حال این زبان که توانسته از میان اتفاقات مختلف تاریخی از جنگ و انقلاب گرفته تا قحطی و دیگر بلایای طبیعی، سالم بیرون بیاید؛ احتمالا تا چند سال دیگر وجود نخواهد داشت. دلیل اصلی این است که این دو نفر با یکدیگر مشکل دارند و به نوعی قهر هستند و حاضر نیستند با یکدیگر صحبت کنند. خانه این دو فرد در روستای محل زندگی شان فقط 500 متر با هم فاصله دارد؛ ولی این قهر باعث شده که احتمالا در آینده نه چندان دور این زبان ها از یاد این افراد برود و از فرهنگ جهان هم حذف شود.
اما بشنوید از زبان Xóõ در آفریقا که هم نام عجیبی دارد و هم مختصات بسیار خاصی. گفته می شود این زبان که 3000 نفر از ساکنان کشور نامیبیا و بوتسوانا به آن تکلم می کنند، احتمالا یکی از بیشترین تعداد آواها در جهان را دارد. گفته می شود این زبان بومی دارای 58 تا 122 صدای صامت، 31 آوای صدادار و چهار صدا یا حرکت آهنگین است. (برای این که بفهمید و وضع این زبان را بهتر درک کنید، خوب است بدانید که زبان فارسی دارای 23 واج صامت و شش واج مصوت است.) از این روست که در این زبان می توان کلماتی را یافت که حتی روخوانی آن برای افرادی که به دیگر زبان ها سخن می گویند، بسیار سخت است.
شگفتی بعدی از دنیای زبان ها، زبان آرچیب در روسیه است. در حالی که مثلا در زبان انگلیسی برای فعل خوردن یا Eat چند پایان متفاوت به تناسب زمان های گوناگون تجویز شده است و در زبان فارسی هم فعل های اندکی چون (خورده ام، خورده بودم و...) قرار دارد، جالب است بدانید که در این زبان یک میلیون و 502 هزار و 839 نوع وضع مختلف برای نوشتار و گرامر انتهای فعل های خود دارند. به نوشته سایت ODDEE که کل این گزارش را تهیه کرده؛ زبان آچریب با حدود 80 هجای صامت و 26 هجای مصوت، جان می دهد برای جریمه کسانی که دوست ندارند، قواعد زبانی ساده زبان هایی چون فارسی و انگلیسی را بیاموزند.
در کنار این زبان باید از زبان تویوکا هم نام برد که شاید سخت ترین زبان جهان برای یادگیری باشد. به این زبان 500 تا هزار نفر از مردم بومی کلمبیا و جنگل های آمازون صحبت می کنند. سختی این زبان در این است که در حالی که بیشتر زبان های دنیا دارای چند پسوند محدود برای فعل هستند تا زمان یا جنسیت را برای فاعل تغییر دهد؛ این زبان 50 تا 140 پسوند فعلی دارد که می تواند یک معنا را به طور کلی تغییر دهد. مثلا با یک پسوند، معنای فعل دانستن است و با یک پسوند معنای آن فرض کردن می شود.
زبان عجیب و غریب دیگری که در جهان وجود دارد؛ سیلبو گومرو نام دارد. این زبان چهار هجای صامت و دو هجای مصوت دارد و بیش از همه شبیه سوت زدن است. بنابراین باید برای این که به این زبان تسلط پیدا کنید سوت زدنتان خوب باشد و از آن سو ویژگی های بدنی مثل نفس خوب هم داشته باشید. البته در کنار سختی خاص این زبان، باید در نظر داشته باشید که خواهید توانست صدا و پیام خود را تا مسافت های طولانی، حتی تا پنج کیلومتری هم برسانید!
زبان دیگری که می تواند در گزارش شگفتی ما مطرح شود زبان لینکس است. زبانی که از سوی یک دانشمند امریکایی اختراع شده تا بتوان به وسیله آن با موجودات فرازمینی ارتباط برقرار کرد. برای مدت ها این زبان به شکل یک تئوری باقی ماند تا این که دو دانشمند دیگر، توانستند با کدگذاری یک پیام به این زبان آن را به فضا بفرستند. پیام دیگری هم به این ترتیب به فضا فرستاده شده، اما متاسفانه پاسخی دریافت نشده است.
به این فهرست زبان های دیگری را هم می توان اضافه کرد. مثلا زبان ناوی که زبان شخصیت های فیلم آواتار اثر جیمز کامرون بود و مخصوص این فیلم طراحی شد یا زبان دیگری در تایلند که فقط مخصوص صحبت کردن با پادشاه است یا زبان دیگری که تلاش کرده مشترکات همه زبان ها را با هم جمع کند. این زبان توکی پونا نام گرفته است. در انتها باید گفت حتی در میان زبان های معمولی هم می توان سراغ عجایب را گرفت. مثل زبان فرانسه که در آن کلمات مونث و مذکر دارند؛ ولی قاعده ای برای تشخیص این موارد از هم وجود ندارد.
