به گزارش ایران اکونومیست، حجت الاسلام احمد شرفخانی، رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه در نشست تخصصی بررسی ظرفیت ها و چالش های مراکز درمانی موقوفه و خیریه در نظام سلامت کشور که با حضور جمال جعفریان، متولی بیمارستان الغدیر تهران، بهزاد کلانتری، رئیس بیمارستان بازرگانان و هادی خلجی، مدیرعامل بیمارستان سوم شعبان برگزار شد با بیان اینکه هدف از برگزاری این نشست تخصصی، ارتقای مدیریت مراکز درمانی و دریافت نظرات افرادی است که تجربه مدیریتی خوبی در بخش های مدیریت مراکز درمانی موقوفه و خیریه دارند، گفت: در کشوری زندگی می کنیم که سر سفره وقف نشسته ایم، وقفی که تحبیس الاصل و یا تحبیس العین و تسبیل المنفعه است یعنی به تعبیری اصل این امر خیرخواهانه باید بماند و مردم از منافع آن بهره ببرند و بر اساس نیت واقف خیراندیش که با توجه به نیاز جامعه اموال شخصی خود را وقف کرده این اموال نه اموال شخصی است، نه دولتی و نه بیت المال، بلکه جزء اموال شأنی است یعنی از اینجا به بعد شأنی بر آن حاکم است و آن هم شأن امانتداری است که از طریق متولی صورت می پذیرد.
حجت الاسلام شرفخانی تاکید کرد: فقها می گویند شخصی که اموال خود را وقف می کند درواقع به خداوند متعال واگذار می کند، اما مدیریت شأنی آن به متولی داده می شود.
وی اظهار کرد: خداوند متعال در اموال که وقف می شود، برکت بی نظیری در نظر می گیرد که تا روز قیامت این شخص از اموال خود بهره می برد. درواقع تنها روش مالی است که انسان می تواند بعد از مرگ با اموال خود ارتباط بگیرد و مدیریت اموال خود را خودش عهده دار شود.
حجت الاسلام شرفخانی عنوان کرد: در کشور بیش از ۲۳۰ هزار موقوفه داریم. از این موقوفات حدود ۸۰۷ نیت واقف داریم و تنوع نیات واقفان جالب است. وقف، کارکردهای مختلف مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، رفاهی، اقتصادی و سیاسی دارد و یکی از مهمترین کارکردها در حوزه علم، بهداشت و درمان است که در جهان به عنوان الگو می توانیم معرفی کنیم.
وی افزود: بر اساس این کارکردها در کشور ما ۱۱۲۷ مرکز درمانی داریم که بر اساس ساختار وقف و خیریه اداره می شود. اما اینکه چرا ساختار خیریه مراکز درمانی را در کنار وقف آورده اند؟ چون بر اساس بند ۷ ماده یک قانون اوقاف، در حکم وقف است. لازم به ذکر است که از این تعداد مراکز درمانی، ۱۳۳ مرکز درمانی بیمارستان است. بیمارستانی داریم که نزدیک به ۵۰۰ تختخواب است و بیمارستانی وجود دارد که ۳۰ تختخوابه است. اما نکته مهم اینکه در برخی شهرها اولین بیمارستانی که ساخته شده بیمارستان موقوفه بوده است و برخی از بیمارستانها اینقدر در عرصه سلامت و بهداشت و درمان موثر بوده که امروز در جهان حرف برای گفتن دارند و این نشان از برکت وقف است.
رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: حدود ۴۰۲ درمانگاه داریم که بعضا در آن مناطق، قطب درمانی مهم محسوب می شوند. مراکز بهداشت و خانه های بهداشت و اورژانس ها و .. هم ۵۹۲ مرکز را شامل می شوند.
به گفته، حجت الاسلام شرفخانی این مراکز به سه نحو مدیریت می شوند، بخشی که عرصه و اعیان موقوفه است در اختیار وزارت بهداشت قرار دارد و وزارت بهداشت بر اساس قوانین و مقررات و تعرفه دولتی این مجموعه ها را اداره می کند. بخشی از مراکز درمانی را متولیان مانند ساختارهای خیریه که تولیت دارند به صورت فردی و جمعی اداره می کنند، سومین ساختار، مجموعه سازمان اوقاف است که در مجموعه های درمانی هیات امنا گذاشته یا مدیر نصب کرده یا مشارکتی با گروه های مردمی اداره می کند.
وی بیان کرد: ما در کشورمان به غیر از مراکز درمانی، موقوفاتی داریم که واقف، مالی را وقف کرده درآمدش برای بهداشت و درمان نیازمندان هزینه شود که جدا از مراکز درمانی است و در کشور تعداد قابل توجهی از این موقوفات داریم.
حجت الاسلام شرفخانی ابراز کرد: در کشور بر اساس اطلاعات رسمی وزارت بهداشت، ۱۵۶ هزار تخت بیمارستانی داریم که از این تعداد، حدود ۲۴ هزار و ۶۵۶ تخت بیمارستانی موقوفه و خیریه است؛ یعنی نزدیک به ۱۷ درصد تختهای بیمارستانی موقوفه و خیریه محسوب می شوند و همچنین نزدیک به ۳۰ درصد مراکز درمانی کشور موقوفه و خیریه هستند.
رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: درآمد برخی موقوفات برای درمان نیازمندان اختصاص دارد. در چندسال اخیر ۳۲۰ میلیارد تومان از درآمد موقوفات برای دارو و درمان نیازمندان هزینه شده است و در بحث خرید تجهیزات پزشکی از درآمد موقوفات مرتبط ، ۱۱۰ میلیارد تومان هزینه شده که عدد قابل توجهی است.
وی در رابطه با ساختار مدیریتی مراکز درمانی گفت: در دوره های گذشته در سازمان اوقاف توجه جدی به نحوه مدیریت مراکز درمانی صورت نمی گرفته است علتش این بود که چون این مراکز انتفاعی است واگذار شده و به نحوی اداره می شود در حالیکه اشراف دارید که مدیریت مراکز درمانی، مدیریت ویژه و درواقع میان رشته‌ای است. در چند سال اخیر که مسئولیت مرکز خیریه بر عهده اینجانب قرار گرفت، یکی از سرفصل‌های کاری این شد که به نحوه مدیریت مراکز درمانی ورود پیدا کنیم که متوجه شدیم اتفاقاتی رخ داده که بخشی از آن برمی گردد به اینکه ساختار حاکمیتی بهداشت، درمان و سلامت، ظلم جدی به مدیریت مراکز درمانی موقوفه روا داشته است.
وی ابراز کرد: علتش این است که فکر کرده اند که این مراکز خیریه و موقوفه هستند بنابراین درآمد دارد در حالیکه واقف عرصه و اعیان را وقف کرده اما بعد از این منابع مالی ندارد که مرکز را اداره کند، بعد از اینکه ۴۰ یا ۵۰ سال از عمر مرکز گذشت چگونه این مرکز باید اداره شود؟ و این موضوع باعث شده شاهد باشیم که تعرفه خیریه در سال ۹۷ ، ۵۴ درصد بخش خصوصی بوده است، تعرفه این مراکز با بخش خصوصی اصولا بر مبنای درآمد و هزینه باید یکی باشد و تنها تفاوتش این است که منافعش در مراکز خیریه به مردم و مرکز درمانی می رسد اما بخش خصوصی به سهامداران می رسد.
رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار کرد: امروز مواجه هستیم با مراکز درمانی که سالها قطب درمانی بوده اند و اکنون مخروبه شده و در اختیار اوقاف گذاشته شده است در حالیکه اگر مدیریت مطلوب صورت می گرفت این اتفاق نمی افتاد. امروز ۵۲ پروژه ساخت مراکز درمانی را در مجموعه اوقاف در دستور کار داریم و حدود ۶۰ مرکز درمانی هستند که برخی باید تخریب و از نو ساخته شوند.
وی تصریح کرد: امروز اگر می خواهیم درباره آسیب
شناسی مدیریت مراکز درمانی صحبت می کنیم می خواهیم گفتمانی داشته باشیم و صدای مدیران مراکز درمانی را به گوش تصمیم گیران برسانیم تا متوجه شوند ساختار مدیریت یک مرکز درمانی موقوفه و خیریه متفاوت است و یک تصمیم را نمی شود برای هر مرکز درمانی خیریه در نظر گرفت زیرا هرکدام شخصیت حقوقی مستقل دارند.
