به گزارش ایران اکونومیست از روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری در جمع خبرنگاران اظهار داشت: آیین پایانی نخستین جایزه جهانی صدر، روز پنجشنبه ۵ مهرماه در شهر قم و با قرائت پیام آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید، آغاز به کار خواهد کرد.
وی ادامه داد: علاوه بر تقدیر از برگزیدگانی از کشورهای لبنان و عراق، از داخل کشور نیز برگزیده معرفی خواهد شد.
تکریم دو الگوی نظریه پردازی در آیین پایانی
جهانگیری همچنین اعلام کرد که از دو الگوی نظریه پردازی در حوزه علوم انسانی- اسلامی از کشور ایران و عراق تکریم خواهد شد و گفت: آیت الله محمدتقی مصباح یزدی به واسطه تلاش های بسیار در عرصه علوم انسانی -اسلامی و تربیت شاگردان بسیار در عرصه های بین المللی و همچنین آیت الله سیدکاظم حائری از حوزه علمیه نجف و شاگرد شهید صدر و میراث دار فکری او، به پاس نیم قرن تلاش علمی، به عنوان دو الگوی نظریه پردازی در حوزه علوم انسانی-اسلامی، مورد تکریم قرار خواهند گرفت.
وی درباره روند اجرایی جایزه جهانی صدر توضیح داد: این جایزه در قالب یک ایده و با حمایت رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال ۱۴۰۱ شکل گرفت و در سال ۱۴۰۲، فراخوان آن منتشر شد.
دبیر جایزه جهانی صدر، همچنین خبر داد که فراخوان دوم دوره این رویداد، در آیین پایانی نخستین دور آن، رونمایی خواهد شد.
جهانگیری درباره فلسفه و اهداف جایزه جهانی صدر، اظهار کرد: رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی براساس اسناد بالادستی سازمان، یکی از دغدغه ها را جهانی اندیشی در حوزه علوم انسانی -اسلامی به ویژه در حوزه های علمیه عنوان کرده بود و از این رو، لازم بود که برای حل مساله های موجود، نظریه هایی با ویراست جهانی تولید شود. از این رو، جایزه جهانی صدر، شکل گرفت.
میزان جوایز برگزیدگان
وی در ادامه، اعلام کرد که میزان جایزه برگزیدگان با حمایت رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نسبت به رقم اعلام شده در فراخوان، به میزان حداقل دو برابر افزایش یافته است که بر این اساس، برگزیده نخست؛ ۵ سکه بهار آزادی، برگزیده دوم؛ ۳ سکه بهار آزادی و برگزیده سوم، ۲ سکه بهار آزادی دریافت خواهند کرد.
جهانگیری اما گفت که جوایز دیگری جدا از جوایز نقدی برای برگزیدگان در نظر گرفته شده است که عبارتند از اعطای پژوهانه برای حضور در مجامع علمی بین المللی برای اثبات نظریه و همچنین ایجاد ارتباط با پژوهشگران و مراکز علمی معتبر برای مساله یابی و مساله شناسی بین المللی.
وی همچنین گفت: از آنجا که جوایز این رویداد، هدفمند است، برگزیدگان پس از برنده شدن، به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی معرفی خواهند شد و سازمان، سکویی خواهد بود برای حضور این نظریه پردازان در صحنه های بین المللی. از این رو، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تمهید خواهد کرد که این افراد در دانشگاه های خارج کشور، ضمن اثبات نظریه خود، با مساله های روز دنیا آشنا بشوند.
سهم ناچیز علوم انسانی-اسلامی در تولید علم کشور
دبیر جایزه جهانی شهید صدر، در بخش دیگری از این نشست، به سهم اندک علوم انسانی- اسلامی در تولید علم کشور، اشاره و از این وضعیت انتقاد کرد. وی گفت: آمارها می گوید سهم علوم انسانی-اسلامی از تولید علم در ایران، زیر دو درصد است. رشد علمی در دنیا هر روز فزاینده می شود، اما سهم علوم انسانی کشور در قدرت علمی می تواند دست بالا را برای ما ایجاد کند، تا این حد پایین است. در واقع، مزیت انحصاری و استثنایی جمهوری اسلامی ایران در همین علوم انسانی- اسلامی در عرصه بین الملل است که متاسفانه نتوانسته ایم از آن بهره برداری کنیم.
جهانگیری با اشاره به اینکه امروز نگرش جدی به مطالعات اسلامی در کشورهای غربی رخ داده است، بیان کرد: بر این اساس، ما کتابی با عنوان «بر صدر دانش» را تولید کرده ایم که در آن وضعیت علوم انسانی در تولید علم کشور را بررسی و راه های برون رفت از این وضعیت را نیز ترسیم کرده ایم. این کتاب، در آیین پایانی جایزه، رونمایی می شود.
وی همچنین تاکید کرد که جایزه صدر رقیب جایزه های مشابه دیگر نیست و به دنبال آن است که فاصله ای که بین علوم انسانی و علوم دیگر وجود دارد را از میان بردارد و مقدمه صادرات علوم انسانی- اسلامی را فراهم سازد.
جهانگیری در ادامه گفت: جایزه جهانی صدر به دنبال آن است که نقش و سهم علوم اسلامی در عرصه علوم کشور را جانمایی کند. بر همین اساس، در تلاش هستیم با پایش وضعیت موجود، در سال های آینده، این سهم را به عدد مناسب برسانیم.
به دنبال بازگشت مرجعیت علمی به کشور
دبیر جایزه جهانی صدر، در ادامه این نشست، این موضوع را مطرح کرد که طی دهه های گذشته، در حوزه مطالعات اسلامی در مراکز علمی غربی، اتفاقات جدی افتاده است و ادامه داد: در فلسفه، کلام و عرفان اسلامی، کارهای مهمی توسط اندیشمندان غربی انجام شده است. در بخش های دیگری همچون قرآن پژوهی، آکادمی های غربی، سهم جدی دارند. اما متاسفانه ما در این حوزه ها، سهم بین المللی قابل توجهی نداریم. بنابراین جایزه صدر به دنبال این است که منابع علوم انسانی-اسلامی ما که اکنون توسط مراکز آکادمی غربی، در حال تصاحب است را به داخل کشور منتقل کند و مرجعیت علمی در حوزه علوم انسانی- اسلامی از کشورهای غربی، خارج شود.
وی با اظهار تاسف از اینکه روایت دانشی ما در علوم انسانی- اسلامی را غربی ها به ما ارائه می کنند، اظهار کرد: واقعیت این است که در حوزه های پژوهشی، آنها صاحب مرجعیت علمی هستند. از این رو، جایزه صدر به دنبال احیای مرجعیت علمی ما به ویژه در حوزه علوم انسانی-اسلامی است. اگر این مرجعیت در جای خود قرار نگیرد، غربی ها در این نقش، پررنگ تر از قبل ظاهر خواهند شد.
جهانگیری با اشاره به اینکه مسائل مهمی همچون فقر، محیط زیست، معلولیت، از مساله های امروز بشر است، ادامه داد: ما باید با الهیات و علوم اسلامی خودمان به به این مسائل بپردازیم و راه حل هایی برایشان ترسیم کنیم. تا این موضوعات، مساله پژوهشگران ما نشود نمی توانیم برای جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم.
وی همچنین گفت: تولید علم، با پیوست یا برش یا حل مساله بین المللی، کار جایزه جهانی صدر است. در این شرایط می توانیم بگوییم به جای اینکه اندیشمندان غربی، اندیشه های شان را تا پستوهای ما بکشانند، ما باید اندیشه اندیشمندان خودمان را صادر کنیم.
ترجمه آثار برگزیدگان
دبیر جایزه جهانی صدر، در ادامه اعلام کرد که ترجمه آثار برگزیدگان، یکی دیگر از جوایزی است که در اختیار پژوهشگران و نظریه پردازان قرار خواهد گرفت.
جهانگیری تاکید کرد که جایزه جهانی صدر به دنبال برندینگ اندیشمندان در عرصه بین الملل است و گفت: ما به دنبال کتاب، مقاله و پایان نامه نیستیم. بلکه نظریه و اندیشه در حوزه علوم انسانی و اسلامی را دنبال می کنیم. این موضوع، تمایز جدی این جایزه با جوایز دیگر است. هر کس نظریه ای دارد که فرآیند اثبات آن در کرسی های اندیشه ورزی طی شده است یا می تواند یک مساله بین المللی را حل کند، در جایزه جهانی صدر مورد ارزیابی قرار می گیرد.
وی درباره تعداد آثار ارسال شده به جایزه جهانی صدر، توضیح داد: ۴۲۳ اثر به دبیرخانه جایزه رسید. این عدد، با توجه به نخستین دوره و تخصصی بودن آن، برای ما جای شگفتی داشت. اغلب این آثار از کشورهای عراق، لبنان، پاکستان و هند برای ما ارسال شد و در کمیته های در کمیته های هشت گانه، مورد داوری قرار گرفت. البته، بعدها، یک کمیته دیگر به نام شهید صدر اضافه شد تا اثر شایسته ای که درباره این شهید بزرگوار تولید شده باشد، مورد تقدیر قرار گیرد. در نتیجه داوری های چندگانه، برگزیدگانی از کشورهای عراق، لبنان و ایران، در روز اختتامیه معرفی خواهند شد.
رصد مسائل جهانی
جهانگیری در ادامه گفت که این رویداد، مساله های جهانی همچون انسجام مسلمین، مردم سالاری دینی، سبک زندگی اسلامی و حقوق بشر را در عرصه های جهانی رصد خواهد کرد. آنگاه نظریه هایی که در آن نوآوری، نوبودگی و معاصرت برای حل مسائل طرح شده، وجود داشته باشد و راه حلی برای رفع این مسائل ارائه کرده باشد، مورد توجه و داوری قرار خواهد گرفت. بنابراین، اندیشه ای برای ما اهمیت خواهد داشت که تاثیر بین المللی در آن، عیان باشد. همچنین دارای ساختار بین المللی و همچنین قدرت تجویز در سطح جهانی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از این نشست، ابراز کرد: نام این جایزه را از آن رو، «صدر» انتخاب کردیم به امید روزی که در صدر علوم انسانی اسلامی بنشینیم.
دبیر جایزه جهانی صدر، همچنین درباره شخصیت شهید محمدباقر صدر گفت که ایشان نه تنها تولیدکننده نظریه بود بلکه توزیع کننده آن هم به حساب می آمد. بیشترین ارجاعات علمی به نظریات او در نشریات بین المللی شده است. او مساله های جهانی را می دید و می فهمید.
جهانگیری همچنین ابراز کرد که فراخوان دومین دوره جایزه جهانی صدر، به شکل متفاوتی از دوره نخست، ارائه خواهد شد و ادامه داد: امیدواریم سال های بعد از همه ظرفیت های علمی و مراکز علمی بتوانیم برای برگزاری رویدادی بین المللی استفاده کنیم. چرا که این جایزه به دنبال آن است که مساله انسان معاصر را حل کند.
حضوری دانشی به جای حضور تبلیغی
وی همچنین با تاکید بر اینکه جایزه جهانی صدر، به حضور دانشی اسلام در عرصه بین الملل است نه حضور تبلیغی آن، اضافه کرد: تلاش می کنیم جایزه از یک رویداد به یک روند برای تربیت نظریه پرداز بین المللی تبدیل شود.
دبیر جایزه جهانی صدر، همچنین به حضور پررنگ بانوان پژوهشگران در این رویداد نیز اشاره کرد و گفت: بانوان سهم خوبی در میان شرکت کنندگان داشتند و یکی از برگزیدگان نیز، یک بانوی پژوهشگر است.
جهانگیری در پایان صحبت های خود اظهار کرد: لازم است که در حوزه علوم انسانی- اسلامی، ما بینش بین المللی داشته باشیم و هم دانش بین المللی تا بتوانیم کنش بین المللی داشته باشیم.
